Chứng khoán đang mất sức hút với nhà đầu tư

Tháng 10 vừa qua, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) ghi nhận tổng cộng gần 32 ngàn tỷ đồng (theo mệnh giá), giảm 23 ngàn tỷ đồng so với tháng 9 trước đó. So với cùng kỳ năm 2023, mức này nhỉnh hơn nhưng chưa bằng một nửa tháng 10/2021.

Giá trị phát hành TPDN chững lại sau khi tăng liên tục trong 9 tháng (Đvt: tỷ đồng)

Nguồn: Người viết tổng hợp

Ngân hàng không “mặn mà”, 2 tháng cuối năm đột biến?

Các ngân hàng trước đó huy động ồ ạt trái phiếu thì nay “im hơi lặng tiếng”. Như TCB và HDB chỉ có thêm lần lượt 240 tỷ đồng và 900 tỷ đồng. Còn OCB hay ACB mang về 2 ngàn tỷ đồng.

Sự sụt giảm trong tháng 10 có thể là tạm thời, bởi theo một số nghị quyết mới đây của các ngân hàng, nhiều khả năng tiền vay qua kênh này sẽ tiếp tục ở mức cao trong hai tháng cuối năm.

Nổi bật, Ngân hàng TMCP Á Châu đã thông qua phát hành riêng lẻ thêm tối đa 15 ngàn tỷ đồng. Đây là đợt thứ 3 được lãnh đạo ngân hàng chấp thuận trong năm nay, tổng cộng lên đến 45 ngàn tỷ đồng. ACB hiện đã huy động xấp xỉ 20 ngàn tỷ đồng trái phiếu sau 10 tháng và cần thêm 25 ngàn tỷ đồng trong hai tháng tới để hoàn thành kế hoạch này?

Ngân hàng TMCP Phương Đông cho biết sẽ huy động riêng lẻ thêm tối đa 13.2 ngàn tỷ đồng trong quý 4 này. OCB đang vay các trái chủ 22.8 ngàn tỷ đồng và có thể đạt 35 ngàn tỷ đồng cả năm.

Tương tự, theo nghị quyết ngày 10/11, lãnh đạo Ngân hàng TMCP Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh chấp thuận chào bán thêm tối đa 10 ngàn tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ đợt 3, qua đó chạm mốc 30 ngàn tỷ đồng trong cả 3 đợt. HDB đã thu hơn 20.3 ngàn tỷ đồng trong 10 tháng. Ngân hàng thậm chí lên kế hoạch phát hành trái phiếu ra công chúng trong 3 quý đầu năm 2025 để thu về thêm 10 ngàn tỷ đồng.

Danh mục trái phiếu được ngân hàng phát hành trong tháng 10

Nguồn: Người viết tổng hợp

Nhóm tài chính khác (trừ ngân hàng), ngoài Home Credit và Kinh doanh F88, Chứng khoán Thành Công (TCSC, HOSE: TCI) huy động 400 tỷ đồng nhằm cơ cấu lại nợ và cũng là khoản vay duy nhất trong năm 2024 tính đến nay. Trái phiếu kỳ hạn 1 năm, lãi suất 10.5%/năm; được bảo đảm bằng loạt cổ phiếu của các doanh nghiệp trong hệ sinh thái Đầu tư Phát triển Sài Gòn 3 Group S.

Cũng nhằm cơ cấu nợ, Chứng khoán Rồng Việt V vay thêm 900 tỷ đồng, nâng tổng tiền nợ trái chủ từ đầu năm 2024 lên con số 3 ngàn tỷ đồng.

Danh mục TPDN phát hành trong tháng 10 của nhóm tài chính phi ngân hàngNguồn: Người viết tổng hợp

Vay 8 năm với lãi suất chỉ 5.58%?

Tháng 10 ghi nhận lô trái phiếu hiếm hoi của doanh nghiệp ngành thủy sản. Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia - IDI phát hành 1 ngàn tỷ đồng dùng để đầu tư các dự án gồm: nhà máy chế biến thủy sản Hoa Kỳ (giai đoạn 2) và trung tâm giống thủy sản công nghệ cao Sao Mai. Doanh nghiệp có trụ sở tại Đồng Tháp vay 8 năm, trả lãi suất cố định ở mức thấp, chỉ 5.58% do được bảo lãnh thanh toán bởi GuarantCo Ltd – tổ chức có trụ sở tại “thiên đường thuế” ở châu Phi.

Vừa qua, thị trường chào đón sự trở lại của Sản xuất và Kinh doanh VinFast với 2 lô trái phiếu được đảm bảo bằng tài sản trị giá 6 ngàn tỷ đồng, cùng lãi suất cố định 13.5%/năm. Dư nợ trái phiếu của doanh nghiệp sản xuất xe điện hiện khoảng 20 ngàn tỷ đồng, với hơn một nửa nhận trong năm 2023 và 2024.

Nối gót VinFast, Hàng không Vietjet cũng mang về 2 ngàn tỷ đồng từ các lô trái phiếu kỳ hạn 5 năm, lãi suất 11%/năm, qua đó đạt 5 ngàn tỷ đồng từ đầu năm. Nghị quyết cuối tháng 10 cho thấy, VJC có ý định phát hành 5 ngàn tỷ đồng trái phiếu trong quý 4 dùng để thanh toán 3 khoản nợ trái chủ từ năm 2021, sẽ đáo hạn vào các tháng 10 và 12 năm nay.

Nhóm bất động sản, ngoài 2 ngàn tỷ đồng của Vinhomes, xuất hiện vài tên mới. Flamingo Hải Tiến, đơn vị gắn với dự án Flamingo Linh Trường, tỉnh Thanh Hóa, có lô trái phiếu đầu tiên 370 tỷ đồng, lãi suất 9.8%/năm trong 3 năm và được đảm bảo bằng bất động sản thuộc sở hữu của CTCP Hồng Hạc Đại Lải.

Tương tự, Thương mại Du lịch Đầu tư Cù Lao Chàm cũng có lô trái phiếu đầu tiên trong năm, 576 tỷ đồng; là loại được tổ chức tài chính, tín dụng bảo lãnh thanh toán. Trái chủ nhận lãi suất cố định 10%/năm trong 18 tháng.

Danh mục TPDN phát hành tháng 10 (không bao gồm ngân hàng, tài chính)

Nguồn: Người viết tổng hợp

Tử Kính

FILI

Từng niêm yết trên HOSE năm 2004 nhưng sau đó bị hủy, cổ phiếu Bông Bạch Tuyết một lần nữa trở lại UPCoM vào năm 2018, trước khi trôi dạt về tay Đầu tư Phát triển Sài Gòn 3 Group S từ năm 2020.

Đổi chủ

CTCP Bông Bạch Tuyết B tiền thân là nhà máy Cobovina Bạch Tuyết, thành lập từ năm 1960. Đến năm 1997, Công ty chuyển sang mô hình cổ phần, vốn Nhà nước 30%. Năm 2004, BBT tăng vốn lên hơn 68 tỷ đồng và niêm yết hơn 6.8 triệu cp lên HOSE.

Tuy nhiên, do sản xuất, kinh doanh khó khăn dẫn đến thua lỗ khiến Doanh nghiệp phải ngừng khâu sản xuất từ năm 2007 đến tháng 8/2009; đồng thời buộc phải hủy niêm yết từ đây, do không còn đáp ứng điều kiện kinh doanh có lãi theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).

Sau 10 năm, đến năm 2018, hơn 6.8 triệu cổ phiếu BBT quay trở lại UPCoM với giá khởi điểm chỉ 2,300 đồng/cp. Lúc này, Dệt may Gia Định (Giditex) nắm 30%.

BBT từng chiếm đến 95% thị phần mảng sản xuất, kinh doanh bông y tế và các sản phẩm từ bông. Tuy nhiên, việc ngừng sản xuất trong gần 2 năm đã tạo cơ hội cho các doanh nghiệp khác vươn lên giành thị phần. Tới trước khi lên lại UPCoM, thị phần BBT trong ngành dao động từ 20-30%.

Sau đợt tăng vốn năm 2020 lên 98 tỷ đồng, thông qua các công ty con Đầu tư Sài Gòn 3 Capital (nắm 40%) và TCI (9.5%), tỷ lệ lợi ích của SGI tại BBT tăng từ 16.07% lên 47.31%, tỷ lệ quyền biểu quyết từ 20.28% lên 50.24%.

2019 cũng là thời điểm chuyển giao nhân sự, khởi đầu cho chu kỳ chủ mới tại BBT. Ông Nguyễn Khánh Linh làm Chủ tịch HĐQT thay ông Đoàn Văn Sơn. Ghế Tổng Giám đốc cũng lần lượt thay từ bà Võ Thị Bích Thúy, ông Phạm Xuân Đồng và đến ông Nguyễn Khánh Linh trong năm 2021.

Bà Lan Anh làm Tổng Giám đốc Đầu tư Sài Gòn 3 Capital từ tháng 4/2023; Giám đốc Tài chính Chứng khoán Thành Công (công ty con do Đầu tư Sài Gòn 3 Capital sở hữu 57.76%, HOSE: TCI) từ tháng 5/2023; Trưởng BKS SGI từ năm 2019 và của May Sài Gòn 3 (công ty con SGI) từ năm 2018; Giám đốc Tài chính kiêm Phó Tổng giám đốc Sài Gòn 3 Jean (công ty con SGI) từ năm 2019.

Ông Nguyễn Khánh Linh hiện là Chủ tịch HĐQT SGI; Chủ tịch HĐQT Xuất nhập khẩu Y tế Thành phố Hồ Chí Minh (Yteco, UPCoM: YTC) từ năm 2020; Chủ tịch HĐTV Quản lý quỹ Thành Công từ năm 2022; Chủ tịch HĐQT loạt công ty khác như TCI, May da Sài Gòn…

Bà Thúy có thể xem là người “gốc” BBT còn sót lại khi làm việc cho thương hiệu này từ năm 1992, kinh qua một loạt vị trí như nhân viên kế toán, chuyên viên xuất nhập khẩu, trưởng phòng bán hàng, trợ lý Tổng Giám đốc… trước khi làm Thành viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc BBT từ năm 2012.

Ông Đoàn Văn Sơn quay lại chức vụ Chủ tịch HĐQT thêm một lần nữa trước khi từ nhiệm vào tháng 8/2022 để bà Phạm Viết Lan Anh thay thế. Ông Sơn cũng là người cuối cùng trong đội hình cũ của BBT rời khỏi doanh nghiệp này khi từ chức Thành viên HĐQT vào tháng 4/2023.

Chỗ bị khuyết do ông Sơn để lại được trao cho bà Ngô Thị Thu Trang. Cùng thời điểm này là vụ thoái toàn bộ hơn 3.4 triệu cp BBT của Giditex theo phương thức khớp lệnh trên sàn.

Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024, bà Phạm Viết Lan Anh tiếp tục được bầu ngồi ghế Chủ tịch HĐQT nhiệm kỳ 2024-2029. Ông Nguyễn Khánh Linh vẫn giữ chức Phó Chủ tịch và bà Ngô Thị Thu Trang làm Thành viên HĐQT. Những cá nhân này đều do Đầu tư Sài Gòn 3 Capital (SGI nắm 100% vốn) đề cử.

Bà Phạm Viết Lan Anh và ông Nguyễn Khánh Linh

BBT hưởng lợi gì từ hệ sinh thái SGI?

Về với hệ sinh thái SGI từ năm 2020, BBT chính thức đổi nhận diện thương hiệu mới; cũng là thời điểm vốn điều lệ tăng lên 98 tỷ đồng sau 16 năm giữ nguyên. Công ty thu gần 55 tỷ đồng (bán 2.96 triệu cp với giá 18,500 đồng/cp) trong đợt chào bán riêng lẻ cho bên mua là Đầu tư Sài Gòn 3 Capital.

Tiền thu về, Doanh nghiệp chi gần 36 tỷ đồng mua nguyên vật liệu; 12 tỷ đồng trả nợ nhà cung cấp; 2 tỷ đồng chi vào marketing, xây dựng định vị thương hiệu và 4 tỷ đồng để bổ sung dòng tiền kinh doanh.

Ngoài các khoản cho BBT vay bổ sung vốn lưu động, năm 2021, SGI và Đầu tư Sài Gòn 3 Capital trở thành đơn vị bảo lãnh cho khoản vay 5 triệu USD từ phía Financing for Healthier Lives, DAC. Số tiền vay trong 5 năm, chịu lãi suất thả nổi cộng biên độ 5.8%. BBT đã phải thế chấp máy móc, thiết bị mua từ tiền vay này.

Lợi thế còn có thể đến từ vai trò của ông Nguyễn Khánh Linh, người đang làm Chủ tịch HĐQT YTC - một doanh nghiệp hoạt động trong mảng xuất nhập khẩu dược phẩm, nguyên liệu dược, trang thiết bị y tế…

YTC có kinh nghiệm đấu thầu các dự án ETC cung cấp hàng vào các bệnh viện; ngoài ra còn đang trên đà mở rộng đến thị trường bán lẻ quy mô lớn như Long Châu, Pharmacity, An Khang…

BBT thay đổi nhận diện thương hiệu từ năm 2020 - Nguồn: BBT

SGI thành lập vào tháng 8/2018 với vốn điều lệ 1 tỷ đồng, hoạt động trong mảng hỗ trợ dịch vụ tài chính. Khoảng 3 tháng sau, SGI quyết định chào bán riêng lẻ thêm gần 70 triệu cp nhằm hoán đổi cho 95 cổ đông May Sài Gòn 3, theo tỷ lệ 1:1 (1cp May Sài Gòn 3 đổi 1cp SGI).

SGI sau đó trở thành công ty mẹ của May Sài Gòn 3, đồng thời cũng là công ty mẹ của loạt công ty khác như Thương mại Bất động sản Sài Gòn 3 (SG3 Land), Thương mại Dịch vụ Tư vấn Đầu tư Sài Gòn 3 (đổi thành Đầu tư Sài Gòn 3 Capital từ năm 2020), May Da Sài Gòn, Sài Gòn 3 Jean (SG3 Jean), Chứng khoán Thành Thành Công.

Từ năm 2021 đến nay, cổ đông lớn của SGI gồm: ông Nguyễn Quốc Việt (20.23%), ông Phạm Xuân Hồng (5.27%), CTCP Đầu tư Hưng Phúc (18.48%) và bà Nguyễn Ngọc Điệp giữ 3.65%.

Hệ sinh thái SGI liệu có thể giúp “thương hiệu tuổi thơ” Bông Bạch Tuyết trở về thời hoàng kim?

“Sống” nhờ hoạt động tài chính, thoát lỗ lũy kế sau hơn chục năm?

Cho đến hiện tại, nguồn thu chính của Bông Bạch Tuyết vẫn có sự đóng góp lớn từ các sản phẩm y tế sản xuất từ bông - thế mạnh trong hàng chục năm tồn tại trên thị trường của nhãn hiệu quen thuộc này.

Về với SGI cách đây 4 năm, doanh thu BBT tiếp tục xu hướng đi lên (ngoại trừ mức sụt giảm nhẹ năm 2021) nhưng lợi nhuận lại đi lùi. Năm 2022, lợi nhuận chỉ còn 1 tỷ đồng và chỉ mới phục hồi lại năm 2023.

Như năm ngoái, doanh thu BBT gần 153 tỷ đồng, tăng không đáng kể so với cùng kỳ. Giá vốn thấp giúp cải thiện biên lãi gộp, lên 33%; nhưng không phải quá cao nếu so với thời hoàng kim. Chẳng hạn, con số năm 2020 và giai đoạn 2013-2016 đạt ít nhất 40%; hay giai đoạn 2017-2019 trên 35%.

Nói BBT “sống” nhờ hoạt động tài chính cũng không quá bởi số tiền chi cho bán hàng và quản lý doanh nghiệp đã vượt lãi gộp. Đặc biệt, chi phí bán hàng không ngừng tăng trong 3 năm qua - từ 17 tỷ đồng lên 27 tỷ đồng.

Khoản thu từ hoạt động tài chính trong 2 năm gần nhất tăng vọt, lần lượt mang về 15 tỷ đồng và 17 tỷ đồng, chủ yếu từ lãi cho vay, phần nào giúp BBT giữ mạch có lợi nhuận.

Diễn biến hoạt động tài chính và chi phí bán hàng của BBT giai đoạn 2004 - 2023

Năm 2023, BBT lãi ròng 7 tỷ đồng, gấp gần 5 lần cùng kỳ, nhưng phải trích 5.1 tỷ đồng tiền truy thu và phạt thuế sau kiểm tra thuế thời kỳ năm 2015-2017. Công ty dành gần 1.5 tỷ đồng để bù đắp lỗ lũy kế, qua đó chính thức xóa lỗ lũy kế sau hơn chục năm.

BBT từng đạt kỷ lục lợi nhuận 26 tỷ đồng vào năm 2020. Cũng là năm gần như không có thu, chi từ hoạt động tài chính.

Diễn biến lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của BBT giai đoạn 2004 - 2023

4 năm qua, “thương hiệu tuổi thơ” mạnh tay đầu tư mua sắm, xây dựng tài sản cố định, gấp hàng chục lần giai đoạn trước. Các năm 2020-2023 lần lượt chi 23 tỷ đồng, 19 tỷ đồng, 20 tỷ đồng và 14 tỷ đồng.

Đến cuối năm 2023, tổng tài sản của BBT đạt gần 295 tỷ đồng; gần nửa số này nằm ở phải thu về cho vay ngắn hạn 123 tỷ đồng. Riêng bên liên quan là May Da Sài Gòn (công ty con SGI) vay 90 tỷ đồng trong 12 tháng với lãi suất 13%/năm để bổ sung vốn kinh doanh nhưng không có tài sản bảo đảm.

BBT cũng bắt đầu gia tăng sử dụng đòn bẩy tài chính sau khi về với SGI. Năm 2021, BBT vay nợ hơn 144 tỷ đồng, trong khi từ năm 2020 trở về trước số vay rất thấp hoặc gần như không phát sinh. Dư nợ này duy trì các năm sau đó, trước khi hạ về mức 115 tỷ đồng cuối năm 2023.

BBT vẫn đang hạch toán 9 tỷ đồng nhận từ Địa ốc Tân Phú - công ty liên doanh giữa BBT (góp 26%) và Đầu tư PDG. Địa ốc Tân Phú là chủ đầu tư dự án khu nhà ở số 1 Nguyễn Văn Săng đã tạm ngưng từ năm 2017, dù trước đó được UBND TPHCM phê duyệt.

Lô đất dự án khu nhà ở số 1 Nguyễn Văn Săng trở thành bãi đậu xe nhiều năm nay - Ảnh: Tử Kính

Kế hoạch lãi đi ngang

Năm 2024, CTCP Bông Bạch Tuyết hướng đến mốc doanh thu cao nhất kể từ khi hoạt động: 200 tỷ đồng, tăng 16% so với năm ngoái. Tuy nhiên, số này chưa tính giảm trừ, khoảng hơn 10% doanh thu trong những năm gần đây. Lãi trước thuế chỉ kỳ vọng đi ngang, 8.5 tỷ đồng.

BBT dự định gửi tiết kiệm và cho vay 80 tỷ đồng, giảm so với 130 tỷ đồng năm 2023; qua đó thu lãi 10.5 tỷ đồng, đồng thời dự chi 11.5 tỷ đồng trả lãi vay.

Diễn biến doanh thu và lãi trước thuế của BBT giai đoạn 2018-2024 (Đvt: tỷ đồng)

Nguồn: Người viết tổng hợp

Sản phẩm chiến lược sắp tới của thương hiệu Bông Bạch Tuyết vẫn sẽ là bông tẩy trang và khăn khô làm sạch da. Ngoài ra, Công ty còn nghiên cứu sản phẩm chăm sóc da cao cấp.

BBT có kế hoạch phát triển bông tẩy trang ẩm ướt và bông tẩm dưỡng chất; thương mại tăm bông em bé đầu muỗng, đầu xoắn, đầu tròn; phát triển các mặt hàng thầu bệnh viện.

Doanh nghiệp cũng cho biết, sẽ tiếp tục mở rộng kênh MT/Omni và B2B; phát triển kênh thương mại điện tử, xây dựng hệ thống kênh truyền thống theo mô hình mới phù hợp; tổ chức lại hệ thống phân phối để giảm số lượng trung gian, tập trung tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng.

Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024, ngoài các nội dung điển hình về hoạt động kinh doanh, lãnh đạo BBT báo cáo cổ đông thông qua việc xử lý các vấn đề tồn đọng từ hơn chục năm trước, gồm: xử lý khoản thu hồi trích thưởng vượt lợi nhuận năm 2016 và xử lý số dư công nợ phải trả không xác định đối tượng năm 2009.

Có thể thấy, ngoại trừ mức lãi kỷ lục đạt được khi chính thức về với chủ mới năm 2020, lợi nhuận của BBT từ năm 2021 đến nay thiếu ổn định và đạt giá trị không cao. Việc hồi sinh “thương hiệu tuổi thơ” Bông Bạch Tuyết để chiếm lĩnh thị phần trở lại chắc chắn còn nhiều chông gai. Trên sàn, giá cổ phiếu BBT hiện giao dịch quanh 8,000 đồng/cp - vùng đáy trong nhiều năm trở lại đây.

Diễn biến giá cổ phiếu BBT từ năm 2018 đến nay

Tử Kính

FILI

Rủi ro của thị trường chứng khoán sẽ bộc lộ rõ hơn về cuối năm

Tháng 8 hứa hẹn tiếp tục là một tháng khó khăn khi áp lực rút vốn vẫn tiếp diễn từ khối ngoại trong bối cảnh thanh khoản thị trường chưa được cải thiện.

SGI Capital nhận định tháng 8 tiếp tục là một tháng khó khăn của thị trường chứng khoán, khi áp lực rút vốn vẫn tiếp diễn từ khối ngoại và thanh khoản chưa tăng.

SGI Capital đưa ra một số nhận định đối với thị trường chứng khoán Việt Nam trong một báo cáo mà họ mới công bố. Theo báo cáo, kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục cải thiện khi bán lẻ, giải ngân FDI, sản xuất công nghiệp và xuất khẩu tiếp tục hồi phục. Mặc dù lạm phát chung neo cao, lạm phát lõi đã giảm về 2,61% và với việc giá dầu thế giới và USD Index giảm mạnh, lạm phát và tỷ giá sẽ không còn gây áp lực lên Ngân hàng Nhà nước trong thời gian tới.

Rủi so suy thoái toàn cầu

Báo cáo của SGI Capital cho rằng đây là giai đoạn thuận lợi cho các chính sách tiền tệ duy trì nới lỏng để hỗ trợ tín dụng và kinh tế phục hồi. Tuy vậy, những làn gió ngược từ rủi ro suy thoái toàn cầu đã bắt đầu manh nha hình thành và có thể tác động tiêu cực lên xu hướng tăng trưởng kinh tế trong nước cuối năm nay và năm 2025.

Nhìn vào kết quả kinh doanh quý 2, đà tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận tiếp tục cải thiện tốt so với quý 1 và cùng kỳ, một phần nhờ hiệu ứng nền so sánh thấp, một phần nhờ nhiều khoản lợi nhuận không cốt lõi của nhóm phi tài chính.

“Nhóm cổ phiếu có kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt đã thu hút mạnh dòng tiền và phản ánh khá đầy đủ vào định giá”, báo cáo của SGI Capital nêu.

Ngành chứng khoán dự kiến gặp áp lực cạnh tranh lớn trong vài tháng tới khi thanh khoản thị trường co hẹp, nhu cầu margin và giao dịch giảm trong khi quy mô nở rộng quá nhanh dẫn tới thừa vốn và nhân sự.

Lợi nhuận ngành ngân hàng đang đóng góp 55% tổng lợi nhuận cả thị trường và duy trì đà tăng trưởng ấn tượng, tương ứng với kế hoạch đề ra đầu năm (tăng 19% lợi nhuận sau thuế). Tuy vậy, chất lượng tài sản và chất lượng lợi nhuận nhìn chung tiếp tục giảm với dư nợ lãi phí phải thu tăng, nợ xấu tiếp tục tăng, tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm và tăng trưởng tín dụng tập trung nhiều vào hai nhóm ngành rủi ro cao là bất động sản và ô tô.

Xu hướng tăng lãi suất huy động dù chưa lớn trong khi cạnh tranh bằng lãi vay sẽ thể hiện sức ép lên NIM và lợi nhuận các quý tới. Những ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao trong giai đoạn này có thể tiềm ẩn rủi ro về chất lượng tài sản trong tương lai.

Hàng loạt yếu tố bất lợi với thị trường chứng khoán

Sau khi đạt đỉnh thanh khoản cũng như khả năng thu hút dòng tiền rẻ trong quý 2, giá trị giao dịch đã giảm nhanh trong tháng 7 dưới áp lực bán ròng của khối ngoại, của đổ đông nội bộ, và áp lực phát hành. Số dư tiền mặt của nhà đầu tư giảm trong khi lượng margin tăng lên mức kỷ lục.

Một lượng margin lớn có thể là khoản vay của chủ doanh nghiệp và cổ đông tài trợ cho hoạt động khác cho thấy khả năng tiếp cận tín dụng khó khăn khiến họ phải chấp nhận vay ngắn hạn công ty chứng khoán ở mức lãi suất rất cao (11-15%/năm).

Lượng margin này không đảm bảo rủi ro thấp nếu thực trạng dòng tiền của doanh nghiệp và các cá nhân này tiếp tục khó khăn, việc giải chấp block lớn sẽ ảnh hưởng tiêu cực hơn lên thị trường chung so với giải chấp margin của nhà đầu tư nhỏ lẻ.

60% cổ phiếu trên ba sàn giảm trên 15% từ đỉnh trong một tháng qua. Toàn bộ 50 cổ phiếu giao dịch nhiều nhất đều giảm giá, và một nửa số đó giảm tới hơn 20%. Thống kê này cho thấy mức độ khó khăn trong việc tìm cơ hội và tránh tổn thất của nhà đầu tư trong thời gian gần đây.

“Những diễn biến mới xảy ra với thị trường chứng khoán Nhật hay thị trường Việt Nam hồi 2022 là lời cảnh báo khi tỷ lệ margin cao và xu hướng thị trường không thuận lợi”, SGI Capital lập luận.

Tháng 8 hứa hẹn tiếp tục là một tháng khó khăn khi áp lực rút vốn vẫn tiếp diễn từ khối ngoại trong bối cảnh thanh khoản thị trường chưa được cải thiện.

Kỳ vọng tăng trưởng và định giá chưa đắt đang là điểm tựa niềm tin cho thị trường hiện nay và khiến mức định giá tương lai của nhiều cổ phiếu bắt đầu hấp dẫn hơn. Tuy vậy, chất lượng lợi nhuận và triển vọng tăng trưởng bị đe dọa bởi rủi ro suy thoái toàn cầu đang tăng, đòi hỏi nhà đầu tư phải cẩn trọng và có một mức chiết khấu lớn hơn cho biên an toàn khi đầu tư.

Những rủi ro tiềm tàng cả trong nước và quốc tế nhiều khả năng sẽ bộc lộ rõ hơn trong những tháng cuối năm tạo nên sự dịch chuyển mạnh của dòng tiền và sẽ mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư kiên nhẫn.

Khối ngoại bán tháo cổ phiếu, cá nhân ồ ạt mua vào: Điều gì đang xảy ra?

Dòng tiền đổ vào các cổ phiếu quy mô vốn nhỏ.

Rủi ro vẫn hiện diện có thể khiến thị trường chứng khoán biến động. Tuy nhiên, nhìn chung, dòng tiền vẫn đang tìm tới kênh cổ phiếu dù khối ngoại bán mạnh, trong khi các kênh đầu tư khác kém hấp dẫn.

Thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK) vẫn trong xu hướng nhích lên dù giới đầu tư lo ngại các biến số rủi ro còn hiện diện, có thể tác động mạnh tới giá cổ phiếu, gồm cả những mã trụ cột như nhóm ngân hàng, bất động sản, chứng khoán...

Một xu hướng khiến nhiều người quan tâm là hoạt động bán tháo kéo dài của các nhà đầu tư nước ngoài. Ở chiều ngược lại, nhóm các nhà đầu tư cá nhân trong nước mua vào khá mạnh, qua đó tạo ra sự cân bằng trên thị trường.

Câu hỏi đặt ra là tại sao các khối ngoại vẫn bán ròng hàng tỷ USD cổ phiếu Việt? Các nhà đầu tư trong nước tin vào điều gì khi tiếp tục đổ tiền mua cổ phiếu?

Diễn biến lạ trên thị trường

Ông Nguyễn Tiến Đường, một nhà đầu tư tại TP.HCM, nói rằng sau nhiều ngày mở bảng giao dịch cổ phiếu, ông khá bất ngờ thấy chỉ số VN-Index tăng lên và hướng về ngưỡng 1.300 điểm.

Nhà đầu tư này gần đây đánh cược vào khả năng TTCK khó đi lên trong bối cảnh trong nước và thế giới tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể tác động tiêu cực lên giá cổ phiếu nói chung.

Hoạt động bán tháo của các nhà đầu tư nước ngoài kéo dài trong nhiều tháng qua là điều mà ông Đường rất quan tâm. Tuy nhiên, dòng tiền nội, đặc biệt từ khối nhà đầu tư cá nhân, vẫn khá mạnh mẽ.

Trên thực tế, trong phiên giao dịch 8/7, hàng loạt cổ phiếu blue-chips bị bán mạnh. Khối ngoại bán ròng kỷ lục 2.500 tỷ đồng, sau khi đã bán ròng gần 2 tỷ USD giá trị cổ phiếu Việt trong 6 tháng đầu năm, tương đương bình quân hơn 300 tỷ đồng/phiên.

Tới phiên 9/7, chỉ số VN-Index đóng cửa tăng mạnh 10,15 điểm (tương đương tăng 0,8%) lên 1.293,71 điểm. Áp lực bán ròng kỷ lục của khối ngoại trong phiên liền trước không ngăn cản được dòng tiền của nhóm các nhà đầu tư cá nhân.

Tiền đổ vào bắt đáy cả nhóm cổ phiếu trụ cột, qua đó khiến 25/30 cổ phiếu nhóm VN30 tăng giá.

Nhiều báo cáo gần đây cho rằng, sở dĩ khối ngoại bán mạnh là do lãi suất đồng USD trên thị trường quốc tế ở mức cao, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) giữ lãi suất điều hành ở mức 5,25-5,5%/năm, trong khi đó lãi suất trên thị trường liên ngân hàng của Việt Nam nhiều khoảng thời gian rất thấp, có lúc dưới 0,5%/năm.

Hoạt động bán ròng của khối ngoại còn do tỷ giá USD/VND tăng không ngừng trong 6 tháng đầu năm, những rủi ro tiềm ẩn tại Việt Nam cũng như trên thị trường tài chính quốc tế.

Thực tế cho thấy, hiện tượng rút vốn không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà còn xuất hiện ở nhiều nước khác như Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan...

Dòng tiền mạnh, cá nhân nội đánh cược vào điều gì?

Trên thực tế, TTCK Việt Nam vẫn mang nhiều gam màu sáng khi nối tiếp đà hồi phục từ tháng 11/2023 và tiếp tục đi lên. Thị trường ghi nhận nhịp điều chỉnh trong tháng 4 và mức giảm 1,3% trong tháng 6. Tuy nhiên, VN-Index vẫn tăng 10,2% kể từ đầu năm.

Thống kê giao dịch hàng ngày từ các công ty chứng khoán cho thấy, nhóm các nhà đầu tư cá nhân là lực lượng mua ròng mạnh, qua đó cân đối áp lực bán từ việc bán ròng của khối ngoại.

Ông Văn Tám, một nhà đầu tư tại Hà Nội, kể gần đây ông rót thêm tiền vào một số mã cổ phiếu do nhận thấy tỷ giá USD/VND đã dịu bớt, các số liệu kinh tế vĩ mô tích cực hơn trong khi tiền còn khá rẻ, các kênh đầu tư khác chưa hấp dẫn, lãi suất ngân hàng chỉ nhích nhẹ.

Theo ông Tám, còn nhiều biến số rủi ro tiềm ẩn nhưng chứng khoán vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn. Nhiều doanh nghiệp được dự báo có kết quả kinh doanh tốt trong quý II/2024.

Trên thực tế, tỷ giá USD đã hạ nhiệt. USD trên thị trường tự do rớt từ mức trên 26.000 đồng/USD về mức 25.870 đồng/USD vào sáng 9/7. Trên hệ thống ngân hàng, USD tại Vietcombank giảm từ mức 25.470 đồng/USD hồi cuối tháng 6 về mức 25.454 đồng/USD hôm 9/7.

Tình hình kinh tế chính trị có nhiều biến động nhưng nhìn chung, số liệu vĩ mô 6 tháng tích cực hơn rất nhiều.

Nhiều kỷ lục đã được thiết lập trong II với GDP quý II tăng 6,93%, vượt qua dự báo của hầu hết các tổ chức lớn và là quý II tăng cao nhất trong 13 năm trở lại đây, trừ giai đoạn đặc biệt 2022 (tăng 7,99%).

Xuất khẩu trong 6 tháng đạt hơn 190 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm trước, vượt kỷ lục 185 tỷ USD thiết lập trong nửa đầu năm 2022. Giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt mức kỷ lục lịch sử mới: 10,84 tỷ USD, tăng 8,2% so với cùng kỳ năm trước. Khách quốc tế trong 6 tháng tăng 58,4% lên mức cao kỷ lục 8,8 triệu lượt...

Theo Chứng khoán SSI, nhiều khả năng TTCK tiếp tục xu hướng tăng trưởng, dù các biến số rủi ro vẫn còn hiện diện có thể khiến thị trường biến động. Theo đó, chỉ số giá/thu nhập cổ phiếu (P/E) ước tính năm 2024 của VN-Index hiện ở mức 11,5 lần, thấp hơn mức trung bình 5 năm là 13,4 lần. Với mức định giá này, “cửa tăng” của VN-Index vẫn sáng trong nửa cuối năm và sang năm 2025.

Về dòng tiền khối ngoại, áp lực rút vốn sẽ nhẹ bớt về cuối năm với kỳ vọng Mỹ cắt giảm lãi suất. SSI duy trì mục tiêu 1.300-1.350 cho VN-Index vào cuối năm 2024.

MBS Research cũng dự báo VN-Index sẽ đạt mốc 1.380 điểm vào cuối năm với kỳ vọng đà tăng trưởng của nền kinh tế trong quý III và quý IV tới đạt lần lượt 6,6% và 6,5%, nhờ sự phục hồi của xuất khẩu cũng như mở rộng đầu tư và giải ngân đầu tư hiệu quả hơn.

Ở chiều ngược lại, một số tổ chức tỏ ra thận trọng. SGI Capital lo ngại về hoạt động bán ròng kỷ lục của khối ngoại, việc cổ đông nội bộ và cổ đông dài hạn bán ra, thanh khoản trên thị trưởng giảm sút... Khả năng Fed giảm lãi suất cũng chưa thực sự rõ ràng.

Trong nửa cuối năm 2024, các thị trường chứng khoán cận biên và mới nổi, gồm Việt Nam sẽ đối mặt rủi ro lạm phát gia tăng, một số ngân hàng trung ương lớn hạ lãi suất sớm, dẫn tới chênh lệch lãi suất nới rộng, qua đó có thể tác động đến tỷ giá, xu hướng dòng vốn.

Từ động thái đảo chiều chính sách của các ngân hàng trung ương lớn

Những thông tin về kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết đã tác động tích cực lên thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam nửa đầu năm 2024. Tuy nhiên, tỷ giá vẫn tỏa sức nóng đáng kể, gây áp lực lên thị trường bất kể giai đoạn nào.

TS.Trương Văn Phước, nguyên Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia, cho rằng tỷ giá VND/USD lẽ ra không nên mất giá gần 5% trong những tháng đầu năm nếu xét trên cân đối như cán cân thanh toán, lạm phát. Tuy nhiên, tỷ giá sẽ không vượt qua mức 26.000 đồng một đô la Mỹ bởi Fed có thể cắt giảm lãi suất vào tháng 7 hoặc 9-2024.

“Khi Fed cắt giảm lãi suất, chỉ số USD Index sẽ giảm xuống 100 điểm nên Việt Nam không cần thiết phải nâng lãi suất để giữ ổn định tỷ giá”, ông Phước nói.

Tuy dự báo lạc quan về triển vọng hạ lãi suất của Fed nhưng ông cũng cho rằng, cần đánh giá lại chính sách lãi suất 0% với đô la Mỹ, bởi đây là một trong những nguyên nhân khiến Việt Nam luôn chịu áp lực tỷ giá.

TTCK Việt Nam trải qua nửa đầu năm 2024 với nhiều diễn biến thăng trầm. Ảnh minh hoạ: Lê Vũ

Cũng liên quan tới tỷ giá, ông Tống Quốc Đạt, Trưởng phòng phân tích thị trường cấp cao của Exness Investment Bank lưu ý, giá đô la Mỹ có thể không giảm mạnh như kỳ vọng.

Dự báo trên được đặt ra trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ vẫn mạnh hơn nhiều so với châu Âu hay các quốc gia G7 khác. Thậm chí, ngay cả khi Fed hạ lãi suất thì ECB và một số ngân hàng trung ương cũng sẽ thực hiện điều tương tự với tốc độ nhanh hơn.

Trước đó, Ngân hàng trung ương Canada (BOC) chính thức cắt giảm lãi suất điều hành từ 5% xuống 4,75% vào ngày 5-6, đánh đấu việc quốc gia G7 đầu tiên thực hiện động thái cắt giảm lãi suất. ECB cũng quyết định hạ lãi suất từ mức 4,5% xuống 4,25%, đánh dấu lần đầu tiên ngân hàng này cắt giảm lãi suất kể từ tháng 9-2019.

“Do lạm phát EU ổn định hơn nên có nhiều khả năng là châu Âu sẽ giảm lãi suất nhanh và mạnh hơn so với Mỹ, đẩy sức mạnh của đô la Mỹ đi lên. Ngoài ra, đồng euro cũng đóng vai trò lớn trong USD Index”, ông Đạt nói.

Trong khi đó, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường của Công ty chứng khoán VPBank (VPBankS) đánh giá, chênh lệch lãi suất được nới rộng hơn cùng với khả năng tăng giá của đô la Mỹ vẫn hiện hữu sẽ làm đồng bạc xanh hấp dẫn hơn so với đồng euro và các ngoại tệ khác. Điều này sẽ càng làm cho “cuộc chiến tiền tệ” trên toàn cầu thêm phần căng thẳng.

Ngoài ra, trong trường hợp Fed trì hoãn hạ lãi suất, ECB và một số quốc gia khác vì sức ép tăng trưởng buộc phải hạ lãi suất sớm hơn thì chênh lệch lãi suất sẽ nới rộng, qua đó có thể tác động đến tỷ giá, xu hướng dòng vốn và có thể ảnh hưởng phần nào đến diễn biến lạm phát tại từng quốc gia cụ thể.

Theo đó, xu hướng dòng vốn là yếu tố có thể sẽ ảnh hưởng đến diễn biến của các thị trường chứng khoán. Dòng vốn đầu tư dựa trên việc chênh lệch lãi suất tiền tệ tiếp tục bị rút khỏi các thị trường có lãi suất thấp, để chuyển về nơi có lãi suất cao hơn. Điều này, có thể tăng thêm áp lực bán ròng, từ đó sẽ gây sức ép lên diễn biến chỉ số, thanh khoản và giá cổ phiếu.

Đến những vấn đề riêng của thị trường Việt Nam

Ngoài tác động từ bối cảnh kinh tế quốc tế, TTCK chứng khoán Việt Nam phải đối mặt với áp lực bán ròng từ nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) với tổng giá trị bán ròng những tháng đầu năm 2024 là gần 40.000 tỉ đồng, cao hơn nhiều so với mức bán ròng cả năm 2023 là 24.831 tỉ đồng. Các quỹ chịu áp lực rút vốn mạnh nhất, gồm DCVFM VN30 với 6.400 tỉ đồng, SSIAM VNFIN Lead với 1.700 tỉ đồng, DCVFM VN30 với 1.500 tỉ đồng và Fubon 1.500 tỉ đồng.

Thị trường chứng khoán Việt Nam cần nhiều lực đẩy hơn từ chính sách tiền tệ. Ảnh minh hoạ: Lê Vũ

Theo SGI Capital, việc khối ngoại bán ròng triền miên có thể đến từ lo ngại rủi ro tỷ giá khi nền lãi suất tiền đồng Việt Nam hạ thấp so với thế giới, thoái vốn một số nhóm cổ phiếu có rủi ro cục bộ cao và ảnh hưởng từ xu hướng rút ròng chung khỏi nhóm các thị trường mới nổi… Xu hướng này hiện chưa có dấu hiệu kết thúc hoặc đảo chiều.

Ông Trần Hoàng Sơn cũng có ý kiến tương tự, cho rằng sự chênh lệch môi trường lãi suất, chính sách tiền tệ, tỷ giá khả năng cao đã tác động đáng kể tới hành động của nhà đầu tư ngoại. Điều này gây ra hoạt động tái cấu trúc dòng vốn trên toàn cầu. Khi những thị trường tăng trưởng yếu hơn, đồng tiền mất giá hay những thị trường cận biên sẽ bị rút vốn mạnh để phân bổ vào những nơi thị trường hiệu quả hơn.

Cụ thể, không chỉ Việt Nam mà các thị trường trong khu vực như Thái Lan, Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt. Theo thống kê của khối phân tích VPBankS, riêng trong tháng 4 vừa qua, dòng vốn vào cổ phiếu thị trường mới nổi (EM) rút 3 tỉ đô la Mỹ. Các thị trường Châu Á mới nổi cũng đối mặt với tình trạng tương tự, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á đã có tháng rút ròng thứ tư liên tiếp, với giá trị 174 triệu đô la.

Theo ông Sơn, dù chỉ chiếm hơn 10% tỷ trọng giao dịch nhưng động thái mua bán của nhà đầu tư nước ngoài vẫn tác động phần nào tới tâm lý và các quyết định của nhà đầu tư nội.

Trong khi áp lực bán ròng của khối ngoại gia tăng, SGI Capital cho biết, các đợt phát hành tăng vốn mới đang tăng tốc và cổ đông nội bộ cũng tăng bán gần đây. Bối cảnh này đòi hỏi thị trường cần dòng tiền nộp mới gia tăng mạnh để duy trì xu hướng tích cực một cách bền vững, nhưng thanh khoản trên thị trường lại đang giảm đi gần đây, dòng tiền nội đã không tăng lên đủ mạnh và tỷ lệ margin tiếp tục tăng lên đỉnh cao mới.

Một điểm cần lưu ý khác, theo quỹ đầu tư này, là giá trị trái phiếu bất động sản sẽ đáo hạn trong tháng 6 và quí 3 lần lượt ở mức 20.000 tỉ đồng và 33.000 tỉ đồng, tạo rủi ro trực tiếp với những doanh nghiệp phát hành, gồm cả những tập đoàn lớn đang niêm yết, ngành bất động sản và có thể ảnh hưởng tới ngành ngân hàng.

Bảo vệ thành quả đầu tư giữa biến động

TTCK Việt Nam ghi nhận mức phục hồi tương đối ấn tượng từ đầu năm đến nay, nhóm cổ phiếu bán lẻ tăng 46,45%, giày dép tăng 36,5%, ngân hàng tăng hơn 14%, chứng khoán tăng 13,6%… Theo nhiều chuyên gia, thị trường hiện có cơ hội nhiều hơn thách thức nhưng nhà đầu tư cần biết rõ khẩu vị của mình để có lựa chọn phù hợp, đa dạng hoá danh mục và sử dụng đòn bẩy hợp lý.

SGI Capital cho rằng, việc tìm kiếm các cơ hội đủ hấp dẫn trở nên khó khăn hơn và dòng tiền đang bộc lộ tính đầu cơ, chấp nhận rủi ro cao khi xuất hiện nhiều trường hợp giá vượt xa hoặc bỏ qua các yếu tố cơ bản của cổ phiếu. Môi trường lãi suất thấp là yếu tố thu hút dòng tiền vào các cuộc đầu cơ phi lý kéo dài.

Thị trường đang vào vùng trũng thông tin sau mùa họp ĐHĐCĐ với nhiều kỳ vọng tăng trưởng cao so với thực tế. Định giá chung không còn rẻ và nhóm doanh nghiệp phi tài chính đã vào vùng đắt. Trong khi đó, thanh khoản và dòng tiền có dấu hiệu suy yếu với tỷ lệ vay margin/vốn hóa ở mức cao lịch sử.

Với bối cảnh trên, chuyên gia của VPBankS dự báo, điểm đảo chiều dòng vốn ngoại có thể là giai đoạn quí 3 và 4-2024 vì đây là thời điểm giới đầu tư kỳ vọng Fed có thể hạ lãi suất, kinh tế Mỹ hạ cánh mềm, dòng vốn sẽ trở lại thị trường mới nổi. Về trung và dài hạn, NĐTNN có thể quay trở lại mua ròng tích cực nhờ yếu tố chênh lệch lãi suất và tỷ giá hạ nhiệt.

Ông Trần Hoàng Sơn kỳ vọng, áp lực tỷ giá sẽ dần giảm bớt nhờ các yếu tố như các chính sách điều hành gần đây của NHNN phát huy hiệu quả; lãi suất liên ngân hàng tiếp tục tăng, giúp chênh lệch lãi suất VND/USD thu hẹp; thị trường vàng có thể sớm bình ổn, nhu cầu đô la Mỹ được đáp ứng.

Ngoài ra, áp lực tỷ giá cũng dễ ổn định trở lại gần thời điểm dự kiến Fed hạ lãi suất, qua đó đưa dòng tiền quay lại các thị trường mới nổi. Với diễn biến thị trường năm nay, doanh nhân này đánh giá, sẽ không có một nhóm ngành nào có thể là “vịnh tránh bão”.

Vân Phong

TBKTSG

MỚI

Thiệp 24HMoney v2.0

Nhiều tổ chức đánh giá tiêu cực về cổ phiếu ngân hàng trong ngắn hạn

Trong giai đoạn cuối năm 2023, nhiều tổ chức đồng loạt đưa ra góc nhìn tích cực về triển vọng cổ phiếu nhóm ngân hàng, nhưng hiện nay tình hình đã khác...

Chứng khoán KBSV vừa đưa ra những cập nhật về triển vọng cổ phiếu nhóm ngân hàng với kỳ vọng tăng trưởng tín dụng cả năm đạt 15%.

Tốc độ giải ngân tương đối ảm đạm trong những tháng đầu năm, nhưng tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế sẽ hoàn thành kế hoạch 15% dựa trên những kỳ vọng đã đề cập trong các báo cáo chiến lược quý bao gồm: tiếp tục triển khai chủ trưởng duy trì mặt bằng lãi suất cho vay thấp như hiện tại để hỗ trợ kinh tế hồi phục, động lực tăng trưởng tín dụng trong 2H2024 kỳ vọng được đóng góp nhiều hơn từ phân khúc khách hàng cá nhân; thị trường bất động sản tiếp tục đà hồi phục sau những nỗ lực tháo gỡ vấn đề pháp lý của Chính phủ.

KBSV nghiêng về kịch bản lãi suất huy động có thể tăng thêm từ 30-50 bps từ nay đến cuối năm trong bối cảnh kinh tế hồi phục khiến nhu cầu vốn tăng lên từ đó tăng nhu cầu huy động. Với mức tăng kỳ vọng như trên, đây là nhịp điều chỉnh lên mức nền hợp lý hơn nhưng chưa xác lập xu hướng tăng lãi suất mạnh trở lại như giai đoạn 2022-2023, trừ khi tình hình tỷ giá căng thẳng trở lại, DXY vượt đỉnh.

Lãi suất cho vay trong thời gian tới khó có thể giảm thêm hạn chế mức giảm của IEA, thậm chí cải thiện nhẹ bởi lãi suất cho vay hiện tại tương đối thấp so với mức đỉnh năm 2023; ngân hàng yêu cầu mức lãi suất cho vay hợp lí để cân đối với rủi ro của khách hàng; tín dụng hệ thống đã có tín hiệu tốt hơn trong tháng 4 và tháng 5; kỳ vọng cho vay bán lẻ tốt hơn trong 2H2024.

Trong khi đó, với kịch bản dự phóng lãi suất huy động có thể tăng thêm 30- 50bps có thể tác động đến CoF, nhưng dự kiến CoF của năm 2024 vẫn sẽ duy trì ở mức nền thấp. KBSV hạ dự phóng về mức độ hồi phục NIM năm 2024 của các ngân hàng trong danh mục theo dõi, kỳ vọng mới NIM cải thiện 10-20bps từ mức thấp của năm 2023.

Chất lượng tài sản cần tiếp tục được theo dõi. KBSV thận trọng với chất lượng tài sản của toàn ngành khi kinh tế vẫn cần thêm thời gian hồi phục, cũng như các chính sách cần thêm thời gian để phát huy hết vai trò.

Dù vậy, tình hình nợ xấu sẽ được cải thiện hơn so với năm 2023 nhờ thông tư 02 dự kiến sẽ được gia hạn đến hết năm 2024; chính sách hỗ trợ của các ngân hàng thông qua lãi suất, tháo gỡ những vấn đề pháp lý để các doanh nghiệp tiếp tục triển khai mở rộng hoạt động kinh doanh - sản xuất.

Đối với thu nhập ngoài lãi, hoạt động bancassurance tại các ngân hàng vẫn chưa có sự hồi phục đáng kể, nhất là sau luật các tổ chức tín dụng sửa đổi, kiểm soát hoạt động này chặt chẽ hơn. Nguồn thu từ hoạt động Chứng khoán kinh doanh, Chứng khoán đầu tư cũng giúp một số ngân hàng cải thiện thu nhập ngoài lãi (NOII) như MBB tăng trưởng 6 lần, TCB lãi hơn 1000 tỷ trong khi Q1/2023 lỗ, TPB tăng 14 lần…

Câu chuyện xuyên suốt quý 1 bao gồm tăng trưởng tín dụng chậm tác động trực tiếp đến thu lãi thuần, các nguồn thu ngoài lãi cũng chưa có nhiều dấu hiệu phục hồi, chất lượng tài sản suy giảm nhẹ. Tuy nhiên đã có những dấu hiệu khởi sắc trong những tháng cuối của quý 2 khi tín dụng tăng trưởng tốt hơn, các chỉ số vĩ mô có sự cải thiện theo chiều hướng tích cực.

KBSV kỳ vọng trong 6 tháng cuối năm 2024, chất lượng lợi nhuận của các ngân hàng sẽ tốt hơn; kỳ vọng tăng trưởng cả năm đạt 15%; NIM tiếp tục được cải thiện; nợ xấu có chuyển biến tích cực hơn.

Sau khi có 1 nhịp tăng mạnh trong quý 1 đưa P/B ngành tăng lên mức 1,7x, hầu hết các cổ phiếu ngân hàng đã có nhịp điều chỉnh tương đối đưa P/B ngành quay trở lại mức 1,47x ở hiện tại – thấp so với mức trung bình 5 năm 1,7x. Với triển vọng dài hạn, KBSV vẫn đánh giá ngành ngân hàng xứng đáng có mức định giá tốt hơn.

Tuy nhiên, trong ngắn hạn các cổ phiếu có thể sẽ có nhịp điều chỉnh nếu kết quả kinh doanh quý 2 và quý 3 chưa thực sự khởi sắc, nhưng sẽ là thời điểm thích hợp để mua vào những cổ phiếu tiềm năng cho mục tiêu đầu tư dài hạn.

SGI Capital cũng vừa đưa ra những nhận định kém khả quan về cổ phiếu ngân hàng. Trong báo cáo 10/2023, quỹ này đã có cái nhìn tích cực hơn về thị trường chung và ngành ngân hàng với kỳ vọng lãi suất hạ sẽ giúp nợ xấu được kiểm soát và xử lý hiệu quả, tín dụng tăng trưởng trở lại giúp nền kinh tế và ngành ngân hàng phục hồi.

Tuy nhiên, những diễn biến thực tế thời gian qua đang cho thấy quá trình này sẽ khó khăn và mất nhiều thời gian hơn khi kinh tế thực phục hồi chậm và nhiều khách hàng vay nợ đang ở tình trạng thanh khoản khó khăn hơn cả giai đoạn 2022-2023 trong khi nền lãi suất bắt đầu tăng trở lại.

Tăng trưởng tín dụng tính mới đạt 2,41% sau 5 tháng và nhiều khả năng sẽ ở mức thấp nhất lịch sử cho cả năm 2024. Ngành ngân hàng đang trải qua giai đoạn tăng trưởng tín dụng thấp, huy động kém cũng đẩy lãi suất lên làm giảm NIM. Nợ xấu vẫn có xu hướng tăng khiến nhu cầu trích lập dự phòng tăng theo.