Thị trường lúa mì – Phân tích và chiến lược thích ứng

MỚI

Lãnh đạo mua bán cổ phiếu: Gió đã đổi chiều?

Trong 3 tuần gần đây, lãnh đạo và người thân đều đua nhau “gom” cổ phiếu, thì theo thống kê giao dịch trong tuần từ ngày 9-13/12/2024 cho thấy, lãnh đạo và người thân đã đổi chiều sang bán nhiều hơn mua.

Phó Chủ tịch DNW tiếp tục mua cổ phiếu

Sau khi mua xong 500 ngàn cp DNW vào cuối tháng 10/2024, ông Nguyễn Văn Thiền – Phó Chủ tịch HĐQT CTCP Cấp nước Đồng Nai (UPCoM: DNW) tiếp tục mua thành công thêm 700 ngàn cp từ ngày 6-9/12.

Mục đích mua thêm cổ phiếu của Phó Chủ tịch DNW nhằm gia tăng tỷ lệ sở hữu. Sau giao dịch, ông Thiền tăng sở hữu tại Công ty từ 500 ngàn cp (tỷ lệ 0.42%) lên mức 1.2 triệu cp (1.01%).

Được biết, ngoài giữ chức Phó Chủ tịch HĐQT DNW, ông Thiền hiện đang giữ vai trò chủ chốt trong HĐQT nhiều doanh nghiệp như: Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty nước – môi trường Bình Dương (HOSE: BWE), Thành viên HĐQT Tổng Công ty Sản xuất – Xuất nhập khẩu Bình Dương (UPCoM: PRT) và CTCP Cấp thoát nước Cần Thơ (UPCoM: CTW).

Trong thời gian này có đúng 700 ngàn cp DNW được giao dịch thỏa thuận với giá trị 17.5 tỷ đồng. Nhiều khả năng đây cũng là số tiền mà ông Thiền đã bỏ ra để tăng sở hữu tại DNW.

Lãnh đạo TDM mua thành công 1 triệu cp

Ông Nguyễn Thanh Phong - Thành viên CTCP Nước Thủ Dầu Một (HOSE: TDM) thông báo đã mua 1 triệu cp TDM nhằm cơ cấu danh mục đầu tư. Giao dịch được thực hiện từ 19/11-10/12/2024.

Trong thời gian kể trên, giá trung bình của TDM khoảng 50,000 đồng/cp. Tạm tính theo giá này, ước tính ông Phong đã chi 50 tỷ đồng để mua số cổ phiếu trên.

Sau giao dịch, ông Phong nâng tỷ lệ sở hữu từ 0% lên 0.9% vốn TDM. Trong khi đó, tổ chức liên quan đến ông Phong là Công ty TNHH Thương mại N.T.P đang sở hữu 4.18% vốn TDM, tương đương 4.6 triệu cp.

Phó Chủ tịch PNJ muốn mua 4 triệu cp

Bà Trần Phương Ngọc Thảo - Phó Chủ tịch HĐQT CTCP Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (HOSE: PNJ) vừa đăng ký mua 4 triệu cp PNJ để tăng tỷ lệ sở hữu. Giao dịch dự kiến thực hiện từ 18/12/2024-16/1/2025.

Nếu thành công, bà Thảo sẽ tăng sở hữu tại PNJ từ 2.33% lên 3.51% vốn, tương ứng gần 11.9 triệu cp. Tạm tính giá đóng cửa phiên 12/12 là 96,800 đồng/cp (tăng 23% qua 1 năm), ước tính bà Thảo cần chi hơn 387 tỷ đồng để mua vào số cổ phiếu trên.

Bà Trần Phương Ngọc Thảo (sinh năm 1984) tham gia vào HĐQT PNJ từ năm 2020 và hiện giữ chức Phó Chủ tịch Công ty. Ngoài ra, bà đang đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng tại các công ty con của PNJ như Chủ tịch Công ty TNHH MTV Giám định PNJ; Giám đốc Công ty TNHH Đối tác Vinh An.

Bà Thảo là con của bà Cao Thị Ngọc Dung - Chủ tịch HĐQT PNJ, bên cạnh là hai em gái Trần Phương Ngọc Giao và Trần Phương Ngọc Hà.

Chủ tịch AFX muốn trở thành cổ đông lớn nhất

Ông Đặng Quang Thái - Chủ tịch HĐQT CTCP Xuất nhập khẩu Nông sản Thực phẩm An Giang (UPCoM: AFX) đăng ký mua vào 3 triệu cp AFX từ 16/12/2024-14/1/2025.

Nếu giao dịch thành công, tỷ lệ sở hữu của ông tại Công ty sẽ tăng từ 8.14% lên 16.71%, tương đương 5.85 triệu cp, qua đó trở thành cổ đông lớn nhất của AFX.

Được biết, cổ đông lớn nhất hiện tại của AFX là CTCP Dịch vụ tài chính và Mua bán nợ Việt Nam với tỷ lệ 15.11%. Đơn vị này đã mua vào 810,000 cp trong phiên 8/11/2024 để đạt mức sở hữu như trên.

Mặt khác, chiếu theo giá kết phiên 13/12 (8,300 đồng/cp), ước tính ông Thái cần chi gần 25 tỷ đồng để có thể mua toàn bộ số cổ phiếu đã đăng ký.

Danh sách lãnh đạo công ty và người thân giao dịch từ ngày 9-13/12/2024

Nguồn: VietstockFinance

Danh sách lãnh đạo công ty và người thân đăng ký giao dịch từ ngày 9-13/12/2024

Nguồn: VietstockFinance

MỚI

Chủ tịch AFX muốn trở thành cổ đông lớn nhất

Ông Đặng Quang Thái - Chủ tịch HĐQT CTCP Xuất nhập khẩu Nông sản Thực phẩm An Giang (UPCoM: AFX) đăng ký mua vào 3 triệu cp AFX trong thời gian từ 16/12/2024-14/01/2025.

Nếu giao dịch thành công, tỷ lệ sở hữu của ông tại Công ty sẽ tăng từ 8.14% lên 16.71%, tương đương 5.85 triệu cp, qua đó trở thành cổ đông lớn nhất của AFX.

Được biết, cổ đông lớn nhất hiện tại của AFX là CTCP Dịch vụ tài chính và Mua bán nợ Việt Nam với tỷ lệ 15.11%. Đơn vị này đã mua vào 810,000 cp trong phiên 08/11/2024 để đạt mức sở hữu như trên.

Mặt khác, chiếu theo giá kết phiên 11/12 (7,300 đồng/cp), ước tính ông Thái cần chi gần 22 tỷ đồng để có thể mua toàn bộ số cổ phiếu đã đăng ký.

Việc Chủ tịch AFX muốn trở thành cổ đông lớn nhất diễn ra trong bối cảnh giá cổ phiếu của Công ty hiện đã giảm hơn 16% so với đầu năm 2024. Dù vậy, trước khi ông Thái thông báo về giao dịch trên, giá cổ phiếu AFX đã trải qua 7 phiên không giảm.

Doanh nghiệp trên sàn chứng khoán ở “đầu nguồn sông Mê Kông” kinh doanh ra sao?

Có vị trí địa lý tương đối đặc biệt, ở địa đầu biên giới Tây Nam của Tổ quốc, nơi đầu nguồn sông Mê Kông chảy vào lãnh thổ Việt Nam, An Giang là tỉnh có dân số đông nhất miền Tây với hơn 1.9 triệu người. Các doanh nghiệp trên sàn chứng khoán đặt trụ sở tại An Giang là những ai và kinh doanh ra sao?

An Giang nằm phía Tây Nam của Việt Nam, là tỉnh đầu nguồn sông Cửu Long, cách TPHCM gần 200km. Phía Đông giáp Đồng Tháp; phía Đông Nam giáp Cần Thơ; phía Tây giáp Kiên Giang; phía Tây Bắc giáp Campuchia với đường biên giới dài gần 100km. Dân số An Giang đến hết ngày 30/06/2024 hơn 1.9 triệu người, đông dân nhất khu vực Tây Nam bộ (miền Tây).

Tháng 11/2023, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định phê duyệt Quy hoạch tỉnh An Giang thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; mục tiêu tổng quát là đến năm 2030 là tỉnh phát triển khá trong vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL); có kinh tế phát triển năng động, hài hòa và bền vững; là trung tâm nghiên cứu phát triển giống và sản xuất nông nghiệp, thủy sản, dược liệu ứng dụng công nghệ cao; trung tâm du lịch sinh thái của vùng; đầu mối giao thương, hợp tác với Campuchia.

Kinh tế của tỉnh An Giang những năm qua phát triển khá nhanh, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng nhanh khu vực thương mại – dịch vụ và giảm dần khu vực nông nghiệp. Là một trong bốn tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm của ĐBSCL, nông nghiệp, thủy sản, rau màu được xác định là 3 ngành chủ lực của tỉnh.

Vì vậy, cũng dễ hiểu các doanh nghiệp trên sàn chứng khoán đặt trụ sở tại An Giang phần lớn có ngành nghề kinh doanh là thực phẩm. Với 15 doanh nghiệp trên sàn, An Giang là tỉnh đứng thứ 2 về số lượng các doanh nghiệp tại miền Tây trên sàn chứng khoán, chỉ sau Cần Thơ 16 đơn vị.

Nguồn: VietstockFinance

Thống kê từ VietstockFinance cho thấy, 15 doanh nghiệp có trụ sở tại An Giang trong hơn 1,600 doanh nghiệp trên sàn chứng khoán (HOSE, HNX và UPCoM), có 10 doanh nghiệp đã công bố BCTC quý 3/2024, phần lớn là công ty có vốn hóa vừa và nhỏ. Trong đó, 6 doanh nghiệp báo cáo lợi nhuận tăng, 2 giảm và 2 lãi chuyển lỗ.

Phần lớn doanh nghiệp thực phẩm đều tăng trưởng

Là doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu cá tra có chuỗi sản xuất khép kín lớn thứ 2 thế giới - CTCP Nam Việt (Navico, HOSE: ANV) dẫn đầu về mức tăng trưởng lợi nhuận quý 3 khi đạt gần 28 tỷ đồng, gấp 27 lần cùng kỳ. ANV cho biết lợi nhuận tăng do doanh thu thuần tăng 22% lên 1,341 tỷ đồng nhờ sản lượng bán thành phẩm tăng tăng.

Dù doanh thu chỉ gần 359 tỷ đồng, giảm 41% do nguồn hàng hóa kinh doanh thương mại trong kỳ biến động giá mạnh nhưng CTCP Xuất nhập khẩu Nông sản Thực phẩm An Giang (UPCoM: AFX) vẫn lãi ròng hơn 5 tỷ đồng, gấp 2 lần cùng kỳ, nhờ chi phí lãi vay giảm và doanh thu tài chính tăng chủ yếu đến từ lãi trễ hạn thanh toán.

AFX là một trong những doanh nghiệp đầu ngành lương thực, thực phẩm và thức ăn chăn nuôi khu vực miền Tây. AFX chủ yếu xuất khẩu gạo, nông sản cho các thị trường châu Á và nhập khẩu nguyên liệu chế biến thức ăn gia súc từ châu Mỹ latin, châu Á và châu Âu.

Nhờ quản lý chi phí đầu vào, có nhiều khuyến mại kích thích bán hàng kênh nhà thuốc, doanh thu thuần của Dược phẩm Agimexpharm (UPCoM: AGP) đạt gần 199 tỷ đồng, lãi ròng gần 13 tỷ đồng, lần lượt tăng 13% và 17%, đây cũng là công ty dược duy nhất nằm trong nhóm tăng trưởng.

Tập đoàn Sao Mai (HOSE: ASM) có doanh thu và lợi nhuận cao nhất trong nhóm doanh nghiệp An Giang trên sàn trong quý 3 với lần lượt hơn 3.2 ngàn tỷ đồng và 49 tỷ đồng. Sau 9 tháng, ASM mang về doanh thu 9,154 tỷ đồng và lãi ròng hơn 196 tỷ đồng, không biến động nhiều so cùng kỳ.

Mặc dù ngành nghề chính là bất động sản nhưng mảng này chỉ đóng góp chưa đầy 1% trong tổng doanh thu 9 tháng của ASM với giá trị gần 48 tỷ đồng; trong khi mảng thủy sản chiếm hơn 57% với doanh thu thức ăn cá 3,153 tỷ đồng và cá xuất khẩu hơn 2,078 tỷ đồng. Phần lớn đến từ công ty con là CTCP Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia - IDI (HOSE: IDI) có trụ sở chính tại tỉnh Đồng Tháp.

Ngược lại, Điện Nước An Giang (UPCoM: DNA) có lợi nhuận ròng giảm mạnh nhất 43%, còn gần 30 tỷ đồng, do DNA đã thi công hoàn chỉnh và đưa vào quyết toán rất nhiều công trình cải tạo, sửa chữa điện nước, thay thế đồng hồ để đáp ứng nhu cầu sử dụng điện nước của người dân và đảm bảo chỉ tiêu thay thế đồng hồ điện nước theo quy định khiến lợi nhuận giảm.

Xuất nhập khẩu Thủy sản Cửu Long An Giang (HOSE: ACL) lợi nhuận giảm 30% về còn hơn 3 tỷ đồng.

Ngoài ra, 2 doanh nghiệp có lãi chuyển lỗ là CTCP Cảng An Giang (HNX: CAG) lỗ gần 1 tỷ đồng và CTCP Xuất Nhập khẩu An Giang (HOSE: AGM) lỗ hơn 13 tỷ đồng.

KQKD quý 3/2024 của các doanh nghiệp có trụ sở tại An Giang (Đvt: Tỷ đồng)

Nguồn: VietstockFinance

Ở nhóm doanh nghiệp chưa công bố BCTC, đáng chú ý là tập đoàn nông nghiệp hàng đầu Lộc Trời (UPCoM: LTG) gặp phải sự kiện bất khả kháng nên tiếp tục xin gia hạn công bố BCTC quý 3/2024. Doanh nghiệp này cũng chưa thể công bố BCTC quý 2 và BCTC bán niên 2024 soát xét với cùng lý do trên. Điều này đã khiến hơn 100 triệu cp LTG bị HNX đưa vào diện hạn chế giao dịch (chỉ được giao dịch vào phiên thứ sáu hàng tuần) kể từ ngày 24/10/2024.

Khép phiên 25/11, giá cổ phiếu LTG tạm dừng 7,800 đồng/cp, giảm 70% so với đầu năm 2024.

Tương tự, CTCP Việt An (UPCoM: AVF) chậm nộp BCTC bán niên 2021, 2022, 2023 và 2024 và không họp ĐHĐCĐ thường niên 2 năm tài chính gần nhất khiến cổ phiếu AVF bị hạn chế giao dịch. Giá cổ phiếu bất động so với đầu năm, khép phiên 25/11 ở 400 đồng/cp.

Cổ phiếu của CTCP Ntaco (UPCoM: ATA) cũng bị hạn chế giao dịch do bị kiểm toán từ chối cho ý kiến và vốn chủ sở hữu âm trong BCTC năm 2023. Giá cổ phiếu ATA khép phiên 25/11 ở 500 đồng/cp, giảm 55% so với đầu năm.

Hơn 1 ngàn doanh nghiệp gia nhập thị trường trong 10 tháng

Theo Cục thống kê An Giang, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) 9 tháng đầu năm 2024 tăng 6.5% so cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2023 tăng 6.4%). Cơ cấu kinh tế cho thấy đứng đầu là dịch vụ chiếm 46.16%; nông, lâm nghiệp và thuỷ sản đứng thứ 2 với 35.5%.

Năm 2023, tốc độ tăng trưởng GRDP của An Giang đứng thứ 4 khu vực đồng bằng sông Cửu Long và thứ 21 cả nước.

Nguồn: Cục thống kê An Giang

Theo UBND tỉnh, chỉ số sản xuất công nghiệp toàn tỉnh 10 tháng năm 2024 ước tăng hơn 10% so với cùng kỳ. Doanh thu bán buôn, bán lẻ hàng hóa, dịch vụ đạt gần 192 ngàn tỷ đồng, tăng hơn 16%. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa gần 1.22 tỷ USD, tăng 6.5%. Doanh thu du lịch 9.9 ngàn tỷ đồng, vượt 60% kế hoạch năm.

Số doanh nghiệp gia nhập thị trường trong 10 tháng đầu năm đạt 1,061 doanh nghiệp, tăng hơn 8% so với cùng kỳ. Trong đó, đăng ký mới 818 doanh nghiệp, tăng hơn 7% với tổng số vốn đăng ký 5,712 tỷ đồng, tăng hơn 11%; số hoạt động trở lại 243 doanh nghiệp, tăng 28 doanh nghiệp.

Lũy kế đến nay, toàn tỉnh có 36 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (trong đó 9 dự án thuộc Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh quản lý), tổng vốn đăng ký đầu tư 261 triệu USD, tổng vốn thực hiện 178 triệu USD (chiếm hơn 68% tổng vốn đầu tư đăng ký).

Theo Sở Giao thông Vận tải, An Giang đang tập trung đầu tư, nâng cấp hệ thống giao thông giai đoạn năm 2021 - 2025. Tỉnh đã thẩm định, phê duyệt tổng kinh phí đầu tư, hơn 24,300 tỷ đồng. Trong đó 9 tuyến đường tỉnh được nâng cấp, chiều dài 190km; mở mới 3 tuyến (tuyến tránh Long xuyên, tuyến N1, tuyến cao tốc thuộc dự án thành phần 1 cao tốc Châu đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng), chiều dài gần 100km…

Từ cuối năm 2023 tới nay, HĐQT CTCP Xuất Nhập khẩu An Giang (Angimex, HOSE: AGM) liên tục thông qua chuyển nhượng vốn công ty con, liên doanh, liên kết nhằm thu hồi vốn bổ sung vốn lưu động. Mới nhất, Angimex thông qua chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp tại Công ty TNHH Angimex - Kitoku. 

Ngày 07/03, HĐQT Angimex thông qua chuyển nhượng phần vốn góp tại Công ty TNHH Angimex - Kitoku (viết tắt là AKJ), tương ứng 32.96% vốn điều lệ, cho CTCP APC Holdings. Giá chuyển nhượng do APC Holdings đề nghị.

Trước đó, Angimex liên doanh với Công ty Kitoku Shinryo (Nhật Bản) thành lập AKJ, hoạt động chính là xuất nhập khẩu gạo với vốn điều lệ hơn 8.1 tỷ đồng, trong đó Angimex sở hữu 32.96% vốn; Kitoku Shinryo nắm 67.04%.

Vào ngày 01/03, HĐQT AGM đã thông qua chuyển nhượng tối đa 3.25 triệu cp, tương đương 29.55% vốn CTCP Golden Paddy cho CTCP The Golden Group. Giá trị dự kiến giao dịch là 31.4 tỷ đồng, thời gian thực hiện trong năm 2024.

Golden Paddy có vốn điều lệ 110 tỷ đồng, trong đó The Golden Group là công ty mẹ nắm giữ 68.18% vốn, Angimex nắm 29.55%, cá nhân ông Lương Đặng Xuân nắm 2.27%.

HĐQT AGM còn muốn chuyển nhượng toàn bộ 25% vốn Công ty TNHH Thương mại Sài Gòn - An Giang (Sagico) cho Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM và CTCP Xuất nhập khẩu Nông sản Thực phẩm An Giang . Giá trị chuyển nhượng chưa được công bố, nhưng sẽ dựa trên đề xuất của 3 đơn vị trên.

Sagico hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh siêu thị, vốn điều lệ 46 tỷ đồng, gồm các cổ đông là Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM, Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn TNHH MTV, AFX và Angimex.

Vào cuối năm 2023, HĐQT AGM đã thông qua chuyển nhượng toàn bộ vốn góp tại Công ty TNHH Angimex Furious (kinh doanh xe máy và phụ tùng xe), tương ứng 21% vốn điều lệ, cho The Golden Group.

Tính đến 31/12/2023, Angimex có 6 công ty con (sở hữu 100% vốn), chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh phân bón, lương thực, giống và dịch vụ nông nghiệp. Đồng thời, Công ty góp vốn vào 5 công ty liên doanh và liên kết với tổng vốn đầu tư gốc hơn 145 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Angimex bị mất cân đối vốn khi vốn chủ sở hữu còn 29 tỷ đồng nhưng nợ phải trả 1,230 tỷ đồng (chủ yếu nợ ngắn hạn). Do vậy, HĐQT Công ty đã thông qua việc chuyển nhượng loạt vốn góp tại các công ty con, công ty liên doanh, liên kết và các nhà máy.

Bên cạnh bán tài sản, Agimex còn muốn vay cá nhân, tổ chức tín dụng và phát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Cụ thể, Công ty dự kiến bán 15 triệu cp riêng lẻ với giá không thấp hơn 10,000 đồng/cp. 

Ngoài ra, tại cuối năm 2023, Angimex ghi nhận nợ vay 987 tỷ đồng, trong đó vay trái phiếu chiếm 560 tỷ đồng. Nhằm cơ cấu khoản nợ, Công ty dự kiến phát hành cổ phiếu riêng lẻ hoán đổi nợ, phát hành cổ phiếu ưu đãi cổ tức kèm chứng quyền riêng lẻ hoán đổi nợ hoặc chào bán cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp để huy động tiền trả nợ. Số lượng phát hành dự kiến 56 triệu cp.

Như vậy, Angimex dự kiến phát hành tổng cộng 71 triệu cp để nâng vốn điều lệ từ 182 tỷ đồng lên 892 tỷ đồng. Thời gian dự kiến phát hành trong năm 2023 hoặc 2024, sau khi UBCKNN chấp thuận.

Angimex là nhà xuất nhập khẩu gạo hàng đầu tại Việt Nam. Năm 2021, Công ty kỳ vọng có sự thay đổi lớn khi nhà đầu tư mới Louis Holdings thay thế cho CTCP Đầu tư và Phát triển Nguyễn Kim.

Sóng gió ập đến vào năm 2022, nhóm Louis Holdings gặp biến cố khi ông Đỗ Thành Nhân bị truy tố tội thao túng thị trường chứng khoán. Kể từ đó, hoạt động kinh doanh của Angimex lao dốc không phanh. 

Tình hình kinh doanh Angimex từ 2018-2023

Năm 2022, Angimex lỗ ròng hơn 234 tỷ đồng và tiếp tục lỗ 207 tỷ đồng trong năm 2023, qua đó đẩy lỗ lũy kế lên hơn 153 tỷ đồng - vượt vốn điều lệ, dẫn đến nguy cơ hủy niêm yết bắt buộc. Về biện pháp khắc phục, Công ty đề xuất dùng quỹ đầu tư phát triển (120 tỷ đồng) và quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu (5 tỷ đồng) để bù đắp lỗ quỹ kế.

Năm 2024, Angimex đặt kế hoạch doanh thu 2,854 tỷ đồng, gấp 3.5 lần thực hiện 2023. Lãi trước thuế dự kiến 27 tỷ đồng, sau 2 năm lỗ.

Thế Mạnh

FILI

Bức tranh ngành lúa gạo Việt Nam năm 2023 nhiều điểm sáng khi giá cả, thị trường đầu ra thuận lợi. Những tưởng doanh nghiệp xuất khẩu gạo cũng chung niềm vui, nhưng thực tế không phải ai cũng có lãi.

Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khép lại năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 8.29 triệu tấn gạo, đem về 4.78 tỷ USD, tăng 16.7% về khối lượng và tăng 38.4% về giá trị so với năm 2022. Đây là con số cao kỷ lục trong hơn 30 năm tham gia xuất khẩu gạo.

2023 cũng là năm nhiều nước gia tăng nhập gạo Việt; trong đó, Philippines là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất với hơn 3.1 triệu tấn, Indonesia 1.15 triệu tấn, Trung Quốc 908 ngàn tấn, Ghana 576 ngàn tấn...

Nhu cầu lớn từ thị trường quốc tế khiến giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam liên tục lập đỉnh và cao nhất là 663 USD/tấn vào đầu tháng 12/2023, vượt qua các đối thủ để vươn lên dẫn đầu thế giới.

Đối với doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo, những con số trên tưởng chừng phản ánh một năm thắng đậm, song thực tế hoàn toàn ngược lại, nhiều doanh nghiệp lãi "mỏng như lá lúa", thậm chí lỗ nặng.

Thống kê của VietstockFinance từ 10 doanh nghiệp ngành gạo niêm yết đã công bố kết quả kinh doanh năm 2023, có 5 doanh nghiệp tăng lãi, 2 doanh nghiệp giảm lãi, 2 doanh nghiệp lỗ và 1 doanh nghiệp chuyển từ lỗ sang lãi. Tổng doanh thu đạt hơn 75,505 tỷ đồng, tăng 16% so với năm trước, nhưng lãi ròng chỉ gần 760 tỷ đồng, giảm 14%.

Đứng đầu về tăng trưởng doanh thu 2023 là Xuất nhập khẩu Kiên Giang (Kigimex, UPCoM: KGM) khi đạt gần 7.3 ngàn tỷ đồng, tăng 71% so với năm trước và là mức cao nhất kể từ khi cổ phần hóa vào năm 2016. Kết quả này đã giúp Công ty lãi ròng 12.5 tỷ đồng, gấp 2.2 lần.

Xét về con số tuyệt đối, Tổng Công ty Lương thực Miền Nam (Vinafood 2, UPCoM: VSF) đứng đầu nhóm, đạt doanh thu hơn 23 ngàn tỷ đồng, tăng 33% và lãi sau thuế đạt gấp đôi với 63 tỷ đồng - mức kỷ lục từ trước đến nay. Lãi ròng khoảng 23 tỷ đồng, trong khi năm trước lỗ 9 tỷ đồng.

Đáng chú ý, năm 2023, Vinafood 2 đã bán ra hơn 1.5 triệu tấn gạo, vượt gần 70% kế hoạch năm, tăng 31% so với cùng kỳ (trong đó, xuất khẩu đạt sản lượng gần 1.3 triệu tấn).

Thực tế cho thấy, từ khi cổ phần hóa vào năm 2018 đến nay, dù đạt mức doanh thu trên 16 ngàn tỷ đồng mỗi năm, Vinafood 2 vẫn liên tục thua lỗ hoặc lãi rất mỏng, do biên lợi nhuận thấp là đặc thù của ngành xuất khẩu gạo. Tính đến cuối năm 2023, Công ty vẫn lỗ lũy kế 2,778 tỷ đồng, hệ quả của chuỗi 10 năm lỗ liên tiếp từ 2013-2022, trong đó lỗ nặng nhất là năm 2018 với gần 1.5 ngàn tỷ đồng.

Lợi nhuận ròng của Vinafood 2 từ năm 2013 đến nay (Đvt: Tỷ đồng)

Quán quân lợi nhuận năm qua thuộc về Tập đoàn Pan (The Pan Group, HOSE: PAN), đạt kỷ lục 408 tỷ đồng, tăng 9% so với năm trước và chiếm 54% lợi nhuận cả nhóm. Mảng gạo đóng gói đóng góp đáng kể vào lợi nhuận toàn Công ty, biên lãi gộp mảng này tăng từ 9% lên hơn 15%.

Chung niềm vui khoe lãi kỷ lục, Lương thực Thành phố Hồ Chí Minh (Foodcosa, UPCoM: FCS) dù lãi ròng chỉ 1 tỷ đồng nhưng gấp 10 lần so với năm trước. Do thua lỗ 6 năm liên tiếp từ 2016 - 2021, Công ty còn lỗ lũy kế 193 tỷ đồng tại thời điểm cuối năm 2023.

Lợi nhuận sau thuế của FCS từ năm 2015 đến nay (Đvt: Tỷ đồng)Nguồn: VietstockFinance

Chi phí lãi vay đè nặng

Nhìn bên ngoài, tuy các doanh nghiệp ngành gạo đang có điều kiện kinh doanh thuận lợi, nhưng hệ quả của việc tăng cường vay nợ ngay trong thời gian lãi suất ngân hàng đạt đỉnh đẩy chi phí lãi vay trở thành gánh nặng, bào mòn lợi nhuận.

Năm 2023, nợ vay ngắn hạn của Tập đoàn Lộc Trời tăng 66%, lên 6,227 tỷ đồng; trong khi đó, nợ vay dài hạn chiếm tỷ trọng không đáng kể. Công ty chịu chi phí lãi vay lên tới 582 tỷ đồng, gấp 2.4 lần so với năm trước.

Đáng nói, lãi vay không phải là gánh nặng duy nhất của Lộc Trời. Tại cuối năm 2023, khoản giá trị các khoản nợ khó đòi đạt trên 1,000 tỷ đồng (gấp 3 lần) và phải trích lập dự phòng 564 tỷ đồng. Điều này đẩy chi phí quản lý của doanh nghiệp tăng vọt từ gần 400 tỷ đồng lên gần 720 tỷ đồng.

Hai nguyên nhân trên đẩy lãi ròng 2023 của “ông lớn” ngành gạo miền Tây xuống 256 tỷ đồng, giảm 36% so với năm trước, trong khi doanh thu đạt kỷ lục trên 16 ngàn tỷ đồng.

Doanh thu từng mảng kinh doanh chính năm 2023 của Lộc TrờiNguồn: BCTC LTG

Xét về cơ cấu doanh thu, mảng gạo đóng góp hơn 11 ngàn tỷ đồng, tăng 75% và chiếm tỷ trọng 68%. Tuy nhiên, biên lãi gộp mảng này rất mỏng, chỉ 2%, đóng góp không nhiều vào lợi nhuận toàn Công ty. Mảng kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật lại có biên lãi gộp tới 57%, dù doanh thu chỉ bằng 38% doanh thu mảng gạo. Đây vẫn là mảng mang lại nguồn lợi nhuận chính cho Lộc Trời từ trước đến nay.

Chung cảnh ngộ, Xuất nhập khẩu Nông sản Thực phẩm An Giang (Afiex, UPCoM: AFX) phải trả lãi vay 50 tỷ đồng, gấp 2.3 lần so với năm trước và chiếm tới 54% lãi gộp của Công ty. Sau cùng, lãi ròng cả năm giảm 7%, xuống 27 tỷ đồng.

Đón kết quả đáng buồn hơn cả, Xuất nhập khẩu An Giang (Angimex, HOSE: AGM) và Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An lần lượt lỗ 208 tỷ đồng và 18 tỷ đồng trong năm 2023.

Đây cũng là lần đầu Trung An thua lỗ kể từ khi cổ phần hóa vào năm 2016. Còn với Angimex, doanh nghiệp gạo ở An Giang đã nâng tổng lỗ lũy kế tại cuối năm 2023 lên hơn 153 tỷ đồng.

Điều này đồng nghĩa việc 2 doanh nghiệp trên không thể hoàn thành kế hoạch có lãi đã đề ra năm 2023. Trái lại, FCS và KGM là 2 doanh nghiệp ngành gạo công bố vượt xa kế hoạch lợi nhuận cả năm. Gây thất vọng khi chưa thực hiện được 75% mục tiêu lợi nhuận 2023 là LTG và PAN.

Cổ phiếu gạo "nổi sóng"

Nhóm cổ phiếu gạo thường bị ảnh hưởng bởi tính chu kỳ, mà cụ thể là giá gạo liên tục tăng kỷ lục trong năm 2023 đã thúc đẩy sự quan tâm của giới đầu tư. Tính chung cả năm, các cổ phiếu gạo như VSF, FCS, LTG, PAN và KTC đều bật tăng mạnh, với mức tăng cao hơn mức tăng trung bình 12% của VN-Index.

Cổ phiếu VSF có mức tăng giá vượt trội nhất (+800%). Từ cuối tháng 7/2023, cổ phiếu này tăng kịch trần 11 phiên, giúp thị giá tăng từ quanh 8,000 đồng/cp lên 37,400 đồng/cp; thanh khoản cũng cải thiện lên hàng chục ngàn cp/ngày, so với chỉ vài ngàn đơn vị như thông thường.

Theo đà tăng của giá gạo, cổ phiếu AGM cũng gây chú ý trên thị trường giai đoạn cuối tháng 7 với chuỗi tăng trần 12 phiên liên tiếp (+122%, lên 13,500 đồng/cp). Tuy nhiên, sau chuỗi tăng, cổ phiếu này lao dốc với nhiều phiên giảm sàn khi nhận quyết định đình chỉ giao dịch từ giữa tháng 9/2023. Tính chung cả năm, thị giá AGM giảm 35%.

Bước sang năm 2024, nhóm cổ phiếu gạo dường như đánh mất phong độ. Tính từ đầu năm đến ngày 06/03, PAN và NSC là 2 mã có cùng mức tăng 13% - cao hơn so với mức tăng trung bình 12% của VN-Index. Trong khi đó, một số cổ phiếu như KTC (-21%), VSF hay FCS (-8%) tỏ ra hụt hơi ngay từ đầu năm.

Năm 2024 sẽ tiếp tục “sáng”?

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNN), năm 2024, sản lượng gạo toàn cầu có thể đạt kỷ lục gần 520 triệu tấn; đồng thời, mức tiêu thụ cũng tiến sát 525 triệu tấn. Lượng gạo tồn kho toàn cầu giảm, chỉ còn hơn 160 triệu tấn.

Nhu cầu tiêu thụ lớn hơn năng lực sản xuất, trong khi tồn kho cuối kỳ lại suy giảm. Điều này cho thấy, bức tranh chung của toàn ngành gạo thế giới năm 2024 dự báo tiếp tục “sáng” cho các quốc gia có lợi thế xuất khẩu như Việt Nam.

Trước bối cảnh đó, những doanh nghiệp tích trữ được lượng tồn kho lớn sẽ trực tiếp được hưởng lợi. Tuy nhiên, lượng gạo tồn kho cuối năm 2023 tại hầu hết doanh nghiệp đều giảm, phải thu mua thêm mới đủ xuất khẩu.

Dẫn đầu tăng trưởng tồn kho là KGM khi đạt 492 tỷ đồng, tăng 153% so với đầu năm. Trong khi đó, tồn kho của Angimex, Trung An giảm mạnh lần lượt 81% và 24%, xuống 25 tỷ đồng và hơn 1 ngàn tỷ đồng.

Với Lộc Trời, tồn kho giảm 7%, còn gần 2 ngàn tỷ đồng; tuy nhiên, trích lập dự phòng tăng hơn 10 lần, từ 4 tỷ đồng lên 47 tỷ đồng. Mức giảm tồn kho do nguyên vật liệu, hàng mua đang đi đường giảm mạnh, song thành phẩm lại tăng mạnh từ 841 tỷ đồng lên 1,222 tỷ đồng.

Thực tế cho thấy, ngay từ đầu năm 2024, nhiều tin vui đã đến với ngành lúa gạo Việt Nam khi nhiều hợp đồng, biên bản ghi nhớ về xuất khẩu gạo đã được ký kết. Đầu tiên là 7 doanh nghiệp Việt Nam trúng 10/17 gói thầu, cung cấp trên 300 ngàn tấn gạo cho Indonesia.

Theo thông tin từ Bộ NN&PTNT, năm 2024, Hàn Quốc có thể tổ chức 9 lần mở thầu để nhập khẩu gạo từ một số nước trên thế giới. Trong đó, quốc gia này dành cho Việt Nam tổng lượng hạn ngạch là 55,112 tấn.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã ký biên bản ghi nhớ bán 1.5 - 2 triệu tấn gạo/năm cho Philippines trong 5 năm. Ngoài ra, một số doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam cũng chia sẻ, đang nhận được nhiều đơn hàng từ các đối tác Phillippines ngay từ đầu năm.

Theo đánh giá chung của ông Đỗ Hà Na - Chủ tịch HĐQT Intimex Group, nhìn trên tổng thể cung, cầu và tồn kho, thị trường gạo năm 2024 vẫn có lợi cho người bán. Tuy nhiên, thị trường lúa gạo luôn gắn liền với yếu tố thời tiết và địa - chính trị nên rất khó có thể đưa ra được dự báo chính xác.

Thế Mạnh

FILI