Mỹ áp thuế 25% lên mặt hàng nhôm và thép, doanh nghiệp lên phương án mở rộng thị trường xuất khẩu

Cuối năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam vào Mỹ nhận quyết định về mức thuế chống trợ cấp 2.84% và đang tiếp tục chờ đến quý 2/2025 để biết mức áp thuế chống bán phá giá, theo ông Hồ Quốc Lực - Chủ tịch HĐQT CTCP Thực phẩm Sao Ta .

Tại thị trường Mỹ - một trong những điểm đến lớn nhất của tôm Việt Nam - 2 vụ kiện chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD) tiếp tục tạo áp lực lên các doanh nghiệp xuất khẩu. Mức thuế CVD 2.84% được Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) công bố vào tháng 11/2024 đã ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của tôm Việt so với các đối thủ lớn như Ấn Độ hay Ecuador.

“Đây là một bất lợi”, ông Lực thừa nhận, đồng thời cho biết đến quý 2/2025 mới có kết quả của vụ kiện AD. Theo cách xử lý của Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC), họ chọn doanh nghiệp xuất nhiều vào Mỹ làm đại diện và xem xét sổ sách doanh nghiệp đó để tính mức thuế cho các doanh nghiệp còn lại.

“Nếu sắp tới đây, tôm Việt Nam duy trì được mức thuế AD là 0% thì thị trường Mỹ còn giữ vững. Nếu thuế này cao ở mức 3-5%, chắc chắc các doanh nghiệp tôm Việt phải tập trung vào các sản phẩm không bị thuế AD lẫn CVD mới bám trụ được, do tôm Việt Nam hiện nay gặp bất lợi lớn là giá thành cao, lợi thế cạnh tranh thấp” - ông Lực nhận định trong một bài viết trên trang của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP).

FMC vừa qua đặt mục tiêu trở thành bị đơn bắt buộc ở đợt điều tra POR 20 để chứng minh mức thuế thấp nhất có thể, nhằm "tự cứu mình" và kỳ vọng giữ vững thị trường Mỹ cho tôm Việt Nam, vì cho rằng Công ty có nhiều lợi thế hơn các doanh nghiệp khác. Đây cũng là lý do vì sao doanh thu quý 3/2024 của FMC ghi nhận kỷ lục hơn 2,800 tỷ đồng. Doanh thu cả năm theo đó đạt hơn 6,900 tỷ đồng, vượt đỉnh cũ thiết lập năm 2022.

Tuy nhiên, việc này dù làm tăng kim ngạch xuất khẩu nhưng vẫn có độ rủi ro nhất định mà theo ông Lực, đó là thái độ của DOC. "Đó là thái độ trung thực của DOC hoặc DOC thay đổi cách chọn doanh nghiệp bị đơn bắt buộc", ông viết trong thư gửi cổ đông những ngày đầu năm 2025.

FMC tiếp tục trích lập hơn 68 tỷ đồng chi phí thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp trong năm 2024, tuy nhiên chưa thể hoàn nhập các khoản dự phòng cũ do diễn biến bất ngờ từ 2 vụ kiện, làm giảm đáng kể lợi nhuận ngoài dự kiến. "Nếu không có cảnh “biến động, bất định, phức tạp, mơ hồ” này, lợi nhuận FMC ổn thỏa hơn", lãnh đạo giãi bày và kỳ vọng công ty của ông sẽ hoàn được các khoản trích AD vừa qua.

Thiếu hụt tôm nguyên liệu trong quý 1/2025

Năm 2024, ngành tôm đối mặt với những vấn đề lớn từ nội tại đến thị trường quốc tế. Giá tôm nguyên liệu trong nước tăng cao, do sản lượng giảm mạnh ở nửa cuối năm, phần lớn bắt nguồn từ chất lượng tôm giống không ổn định, thời tiết thất thường và dịch bệnh lan rộng.

Trong khi đó, giá tôm trên thị trường thế giới lại duy trì ở mức trung bình thấp, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc cân đối chi phí và lợi nhuận. Nhưng FMC giảm thiệt hại nhờ có vùng nuôi tôm lớn, theo lời ông Lực.

Người đứng đầu FMC dự báo, tôm nguyên liệu sẽ tiếp tục thiếu hụt đến hết quý 1/2025, do tình trạng ao nuôi bị thiệt hại trước đó vì mưa bão vẫn chưa cải thiện. Trong khi đó, việc thả nuôi mới dường như đang không thuận lợi, nhiều ao gặp tình trạng tôm bị nhiễm các loại bệnh phổ biến.

Ông Lực cho rằng, các doanh nghiệp chế biến đang đối mặt khó khăn lớn khi phải mua tôm nguyên liệu giá cao, trong khi giá tôm thành phẩm phải cạnh tranh gay gắt với các nước có giá thấp hơn, làm giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh.

“Hy vọng năm 2025 sẽ có thời tiết nóng, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc nuôi tôm, sớm cải thiện tình hình tôm nguyên liệu, hoạt động ngành tôm sẽ ổn thỏa hơn”, ông chia sẻ, và cho hay người nuôi và doanh nghiệp chế biến đang ngày càng có ý thức và linh hoạt hơn trong tổ chức nuôi, cũng như có kinh nghiệm trong thu thập thông tin, ký kết hợp đồng và dự trữ dữ liệu nên tình trạng như năm 2024 khó tái diễn.

Cẩn trọng từ tôm Indonesia tại thị trường Nhật Bản

Không chỉ gặp khó từ nguyên liệu đầu vào, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu tôm Việt Nam sắp tới cần dè chừng một số đối thủ cạnh tranh ở thị trường quan trọng, cụ thể là Indonesia tại thị trường Nhật Bản. Theo Chủ tịch FMC, tôm Indonesia đang đứng thứ hai tại Nhật Bản, sau Việt Nam, nhưng sự cạnh tranh "ngày càng khốc liệt”.

Indonesia từng là nguồn cung tôm lớn thứ hai tại thị trường Mỹ nhưng đã bị Ecuador vượt qua. Dù đang không chịu thuế CVD nhưng tôm Indonesia gặp bất lợi hơn khi bị áp thuế AD 3.9% và do đó nguy cơ tôm Việt Nam bị Indonesia soán ngôi đầu là hiện hữu do nước này bị Mỹ áp thuế cao sẽ tìm cách chuyển sang Nhật Bản. Đây cũng là mối lo ngại được VASEP đề cập trong một bài viết gần đây.

Một tác động đáng kể khác đối với xuất khẩu tôm là chi phí vận chuyển được dự báo vẫn khó giảm trong thời gian tới, tạo thêm gánh nặng cho toàn ngành. “Đây là hoàn cảnh chung”, lãnh đạo FMC bày tỏ, nhưng cho hay việc này cũng không quá ảnh hưởng đến công ty của ông, do thị trường lớn nhất là Nhật Bản, cước tàu ít biến động. Dù vậy, ông cũng kỳ vọng giá cước năm nay sẽ giảm.

Vị Chủ tịch không chia sẻ cụ thể về con số mục tiêu năm 2025 của FMC, đồng thời thừa nhận không dễ để đoán các diễn biến tiếp theo khi ông Trump quay trở lại làm Tổng thống. “Câu chuyện này đầy ẩn số, chưa lường nổi”, ông Lực đáp thật tình. Dù vậy, lãnh đạo cho biết, FMC sẽ linh hoạt và “tùy tình hình thị trường để tận dụng cơ hội”, đồng thời “uyển chuyển theo thái độ tới đây từ Tổng thống Trump”.

Lợi nhuận ngành thủy sản có thể tăng 24% trong năm 2025?

Năm 2025 được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều cơ hội cho ngành tôm Việt Nam, nhất là trong bối cảnh chính sách thương mại toàn cầu có thể thay đổi. Dù tôm Việt Nam bị đánh thuế CVD nhưng theo các nhà phân tích của Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), mức này vẫn đang thấp hơn đa số các nguồn cung lớn khác.

Ngoài ra, việc chính quyền Mỹ dưới thời ông Trump áp thuế đối với các mặt hàng nhập khẩu, đặc biệt mạnh tay với Trung Quốc, có thể tạo lợi thế cho tôm Việt tại thị trường này. BVSC dự báo, trong trường hợp tất cả các nguồn cung tôm lớn của Mỹ là Ấn Độ, Ecuador, Indonesia và Việt Nam đều bị đánh thuế 10%, khả năng cạnh tranh hầu như không chịu tác động.

Theo đó, công ty chứng khoán khá lạc quan về FMC cũng như cả ngành thủy sản trong năm 2025. Cụ thể, FMC sẽ tiếp tục gia tăng sản lượng nhờ tận dụng công suất nhà máy Thủy sản Sao Ta và nhà máy Tam An, qua đó có thể ghi nhận khoảng 7,600 tỷ đồng doanh thu, tăng 10% so với năm 2024. Lãi ròng ở mức 397 tỷ đồng, tăng đến 30%.

Tính chung cho ngành thủy sản, BVSC dự kiến lợi nhuận sau thuế sẽ tăng gần 24%, nhờ xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng ở mức cao, so với 16.5% của năm 2024.

Tử Kính

FILI - 08:10:00 24/01/2025

MỚI

Hoa Kỳ kết luận việc điều tra chống trợ cấp với tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam

Biên độ trợ cấp cuối cùng được xác định 2,84% đối với 1 doanh nghiệp bị đơn bắt buộc duy nhất; 221,82% với 1 doanh nghiệp khác được lựa chọn làm bị đơn nhưng đã từ chối tham gia vụ việc và 2,84% cho tất cả các doanh nghiệp còn lại...

Ngày 22 /10, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã ban hành Kết luận cuối cùng trong vụ điều tra chống trợ cấp đối với tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam.

Theo đó, biên độ trợ cấp cuối cùng được xác định như sau: 2,84% đối với 01 doanh nghiệp bị đơn bắt buộc duy nhất; 221,82% với 01 doanh nghiệp khác được lựa chọn làm bị đơn nhưng đã từ chối tham gia vụ việc và 2,84% cho tất cả các doanh nghiệp còn lại.

Như vậy, mức biên độ trợ cấp cuối cùng đối với doanh nghiệp bị đơn bắt buộc duy nhất của Việt Nam và các công ty khác được giữ nguyên so với biên độ trợ cấp đã được xác định tại Kết luận sơ bộ trước đó.

Đối với 01 doanh nghiệp khác được lựa chọn làm bị đơn bắt buộc nhưng đã từ chối tham gia vụ việc, biên độ trợ cấp cuối cùng đã tăng lên so với Kết luận sơ bộ do DOC đã xác định có thêm 2 chương trình trợ cấp bị coi là trợ cấp có thể đối kháng so với kết luận sơ bộ.

Ngay từ đầu vụ việc, DOC đã điều tra 40 chương trình/chính sách của Chính phủ Việt Nam, thuộc các nhóm sau: chương trình cho vay và bảo đảm; chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp; chương trình miễn các khoản phải thu; chương trình ưu đãi về đất; chương trình tài trợ.

Đáng lưu ý, DOC điều tra một loạt các chương trình thuộc Chiến lược phát triển thủy sản đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045 theo Quyết định số 339/QĐ-TTg ngày 11 tháng 3 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ và Chương trình Phát triển ngành thủy sản giai đoạn 2021 - 2030.

Ngày 5 và 23/2/2024, DOC tiếp tục tiến hành điều tra thêm một số chương trình mới, dựa trên đề nghị của Nguyên đơn Hoa Kỳ, liên quan đến: thuế thu nhập, miễn tiền thuê đất; cung cấp các dịch vụ điện, nước, xử lý nước thải và viễn thông thấp hơn giá trị thông thường và cung cấp tôm bố mẹ, tôm giống và thức ăn nuôi tôm thấp hơn giá trị thông thường.

Điều này khiến số lượng các chương trình bị điều tra trong vụ việc này lên tới 51 chương trình, lớn nhất từ trước đến nay trong các vụ việc điều tra chống trợ cấp đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Trong kết luận cuối cùng, DOC đã xác định 26/50 chương trình là chương trình trợ cấp bị đối kháng và 10 chương trình là chương trình trợ cấp không bị đối kháng.

Ngoài ra, DOC chưa đưa ra kết luận cuối cùng đối với 5 chương trình, gồm: Khấu hao nhanh và tăng chi phí được khấu trừ; bao thanh toán xuất khẩu từ các Ngân hàng có vốn sở hữu Nhà nước; bảo lãnh xuất khẩu từ các Ngân hàng có vốn sử hữu Nhà nước; khoản vay ưu đãi cho nhà xuất khẩu từ các Ngân hàng có vốn sở hữu Nhà nước; hỗ trợ khoản vay đối với các dự án nông nghiệp hữu cơ từ Agribank.

Các chương trình nói trên sẽ được tiếp tục xem xét và kết luận trong cuộc rà soát hành chính lần thứ nhất của vụ việc, trong trường hợp vụ việc này dẫn tới ban hành Lệnh áp thuế chính thức.

Như vậy, về cơ bản mức thuế chống trợ cấp cuối cùng không thay đổi so với mức thuế sơ bộ.

Trong số các nước cùng bị điều tra, mức thuế của Việt Nam thấp hơn mức thuế dành cho Ấn Độ và Ecuador. Đây là kết quả đáng khích lệ đối với các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tôm của Việt Nam.

Cục Phòng vệ Thương mại, Bộ Công Thương cho biết, thủ tục tiếp theo, sau khi DOC ban hành Kết luận cuối cùng về trợ cấp, Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ (USITC) sẽ ban hành Kết luận cuối cùng về thiệt hại trong vòng 45 ngày kể từ ngày DOC ban hành Kết luận cuối cùng.

Chỉ khi USITC kết luận ngành sản xuất nội địa Hoa Kỳ có chịu thiệt hại do tôm nước ấm đông lạnh được trợ cấp nhập khẩu từ Việt Nam gây ra, Lệnh áp thuế mới chính thức được ban hành.

Cục Phòng vệ Thương mại khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Việt Nam tiếp tục theo dõi diễn biến điều tra tại Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ và có bình luận phù hợp trước khi USITC ban hành Kết luận cuối cùng về thiệt hại.

Bộ Thương mại Mỹ (DOC) ngày 22/10 công bố kết quả cuối cùng của các cuộc điều tra thuế chống bán phá giá (AD) với tôm nước ấm đông lạnh từ Ecuador và Indonesia, cùng các cuộc điều tra thuế chống trợ cấp (CVD) với tôm nước ấm đông lạnh từ Ecuador, Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam.

Ngành tôm Việt Nam có kết quả tích cực hơn Ecuador và Ấn Độ trong đợt công bố này của DOC. Thuế CVD đối với tôm Ấn Độ là 5.77%, cao hơn mức 2.84% của Việt Nam.

Tôm Ecuador nhận được kết quả tích cực với thuế AD, nhưng phải nhận mức thuế CVD trung bình là 3.78%. Indonesia thì ngược lại khi có kết quả tích cực với thuế CVD, nhưng phải nhận mức thuế AD trung bình là 3.9%.

Sau đợt công bố kết quả cuối cùng của DOC, Ủy ban Thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC) sẽ đưa ra phán quyết vào ngày 05/12 tới. Việc ban hành lệnh sẽ diễn ra ngày 12/12 tiếp sau đó.

Thừa Vân (theo VASEP)

FILI

DOC sẽ tiến hành lựa chọn doanh nghiệp làm bị đơn bắt buộc trong các vụ việc dựa trên lượng xuất khẩu của các doanh nghiệp từ cao tới thấp theo số liệu của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Hoa Kỳ.

Ngày 21/8, Đại diện Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết ngày 14/8, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã đăng thông báo khởi xướng rà soát hành chính đối với một số sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam đang bị áp thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp, gồm: Đinh thép (Steel Nails): Mã vụ việc: A-552-818 (chống bán phá giá), thời kỳ rà soát: 01/7/2023-30/6/2024. Mã vụ việc: C-552-819 (chống trợ cấp), thời kỳ rà soát: 01/01/2023-31/12/2023.

Cùng đó là sản phẩm ống thép chịu lực không gỉ (Welded Stainless Pressure Pipe): Mã vụ việc: A-552-816 (chống bán phá giá); thời kỳ rà soát: 01/7/2023-30/6/2024 và Lốp xe tải hạng nhẹ (Passenger Vehicles & Light Trucks Tires): Mã vụ việc: C-552-829 (chống trợ cấp); thời kỳ rà soát: 01/01/2023-31/12/2023.

Theo quy định pháp luật của Hoa Kỳ, trong vòng 35 ngày kể từ ngày đăng thông báo khởi xướng rà soát (dự kiến ngày 18/9/2024), DOC sẽ tiến hành lựa chọn các doanh nghiệp làm bị đơn bắt buộc trong các vụ việc dựa trên lượng xuất khẩu của các doanh nghiệp từ cao tới thấp theo số liệu của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Hoa Kỳ (CBP) hoặc bản trả lời câu hỏi Lượng và Giá trị (Q&V).

Theo quy định, trong trường hợp doanh nghiệp sản xuất/xuất khẩu có tên trong danh sách rà soát tại thông báo khởi xướng nhưng không có hoạt động xuất khẩu trong thời kỳ rà soát, doanh nghiệp phải thông báo cho DOC trong vòng 30 ngày kể từ ngày đăng thông báo khởi xướng rà soát (dự kiến đến ngày 13/9/2024). Ngoài ra, trong vòng 90 ngày kể từ ngày đăng thông báo khởi xướng, các bên có thể rút đơn yêu cầu rà soát của mình (dự kiến ngày 12/11/2024).

Bên cạnh đó, đối với những quốc gia mà Hoa Kỳ coi là nền kinh tế phi thị trường như Việt Nam, để có thể hưởng thuế suất riêng rẽ, doanh nghiệp phải nộp đơn xin hưởng thuế suất riêng rẽ trong vòng 30 ngày kể từ ngày đăng thông báo khởi xướng rà soát (dự kiến ngày 13/9/2024). Trường hợp doanh nghiệp không nộp đơn xin hưởng thuế suất riêng rẽ và không được chọn làm bị đơn bắt buộc, doanh nghiệp có thể bị áp mức thuế suất toàn quốc.

DOC dự kiến ban hành kết luận rà soát muộn nhất vào ngày 31/7/2025. Trong thời gian tới, DOC sẽ yêu cầu các bên cung cấp thông tin để chọn nước và giá trị thay thế cho Việt Nam, ban hành bản câu hỏi Lượng và Giá trị và bản câu hỏi dành cho các bị đơn bắt buộc.

Để đảm bảo quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm liên quan tiếp tục cập nhật diễn biến vụ việc; thực hiện đúng và đầy đủ các yêu cầu của cơ quan điều tra Hoa Kỳ, phối hợp chặt chẽ với Cục Phòng vệ thương mại trong suốt quá trình của vụ việc./.

Đức Duy

Vietnamplus