'Kế hoạch đặc biệt' để kích cầu tiêu dùng của Trung Quốc

MỚI

Các ngân hàng trung ương loay hoay giữa rủi ro tăng trưởng và nguy cơ lạm phát

Tuần này, nhà đầu tư toàn cầu sẽ dành mối quan tâm lớn cho cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) và Ngân hàng Trung ương Anh (BOE)...

Nhiều nền kinh tế trên thế giới sẽ có cuộc họp ngân chính sách tiền tệ trong tuần này, gồm Nhật Bản, Anh, Thụy Sỹ, Thụy Điển, Brazil và Indonesia. Trong đó, nhà đầu tư toàn cầu sẽ dành mối quan tâm lớn cho cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) và Ngân hàng Trung ương Anh (BOE).

Cuộc họp lần này của Fed diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ có nhiều dấu hiệu suy yếu và thị trường chứng khoán nước này điều chỉnh do lo ngại chính sách thuế quan của Tổng thống Donand Trump có thể gây thiệt hại kinh tế. Bởi vậy, tín hiệu mà Fed phát đi sau cuộc họp sẽ có ý nghĩa lớn đối với thị trường tài chính, cho dù các dự báo hiện tại nghiêng về khả năng Fed giữ nguyên lãi suất ở mức 4,25-4,5%.

Các kỳ vọng về việc Fed giảm lãi suất trong năm 2025 đã gia tăng mạnh trong thời gian gần đây. Thị trường lãi suất tương lai đang phản ánh khả năng Fed có 3 lần giảm lãi suất trong cả năm, với lượng giảm mỗi lần là 0,25 điểm phần trăm - theo dữ liệu từ công ty LSEG. Cách đây chưa lâu, thị trường còn cho rằng Fed chỉ giảm lãi suất 1-2 lần trong 2025.

Dù vậy, giới phân tích cho rằng trong lần họp này, các nhà hoạch định chính sách của Fed sẽ không đưa ra những tín hiệu mang tính chất củng cố những kỳ vọng trên của thị trường. Thay vào đó, Fed có thể sẽ tập trung vào rủi ro lạm phát do thuế quan và các chính sách khác của ông Trump đặt ra cho nền kinh tế.

“Rất có thể Fed sẽ bỏ qua những mối lo mà thị trường đang có về tăng trưởng kinh tế. Chủ tịch Fed Jerome Powell có thể sẽ thừa nhận sự dịch chuyển tâm lý và sự sụt giảm gần đây của thị trường, nhưng sẽ phát tín hiệu sẽ không có chuyện Fed phản ứng quá mức với những chuỷen động đó”, một báo cáo của ngân hàng Bank of America nhận định, đồng thời cho rằng ông Powell có thể sẽ tái khẳng định quan điểm rằng Fed không vội vã trong việc giảm lãi suất.

“Chúng tôi lo ngại rằng thị trường tài sản rủi ro có thể nhận thấy Fed không dành nhiều sự quan tâm cho mối lo về tăng trưởng kinh tế - một yếu tố gây thắt chặt điều kiện tài chính”, báo cáo viết.

Nằm ngoài sự đồng thuận của thị trường, các nhà phân tích của công ty Investec dự báo Fed chỉ giảm lãi suất 1 lần trong năm nay, và lần giảm đó sẽ diễn ra vào tháng 12. Cơ sở của dự báo này là rủi ro lạm phát tăng cao do thuế quan, chính sách siết chặt nhập cư và giảm thuế.

Một vấn đề quan trọng nữa của kinh tế Mỹ trong tuần này là Quốc hội Mỹ đang đương đầu sức ép phải thông qua một dự luật ngân sách để tránh tình trạng đóng cửa chính phủ vào tuần tới. Việc Chính phủ Mỹ phải đóng cửa do hết ngân sách vào thời điểm này có thể gia tăng rủi ro đối với nền kinh tế.

Trong số các dữ liệu kinh tế Mỹ quan trọng của tuần này có báo cáo doanh thu bán lẻ tháng 2 dự kiến công bố vào ngày thứ Hai. Nhà đầu tư chờ đợi số liệu bán lẻ để có cái nhìn rõ hơn về sức khỏe kinh tế Mỹ vì các cuộc khảo sát gần đây đều cho thấy sự sụt giảm niềm tin của người tiêu dùng - lực lượng giữ vai trò trụ cột của nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Sau cuộc họp của Fed, cuộc họp của BOE sẽ diễn ra vào ngày thứ Năm. Thị trường dự báo BOE sẽ giữ nguyên lãi suất trong lần họp này sau khi giảm lãi suất vào tháng trước và giữ vững chủ trương việc giảm lãi suất nên diễn ra chậm rãi.

Nhiều nhà phân tích cho rằng mối lo lạm phát còn cao sẽ khiến BOE tránh giảm lãi suất liên tiếp. Dù vậy, mối lo tăng trưởng suy yếu có thể sẽ khiến 2 trong số 9 nhà hoạch định chính sách có quyền bầu của BOE bỏ phiếu ủng hộ giảm lãi suất trong lần họp này, thậm chí ủng hộ mức giảm 0,5 điểm phần trăm. Số liệu công bố gần đây cho thấy kinh tế Anh suy giảm 0,1% trong tháng 1.

Dữ liệu của LSEG cho thấy thị trường lãi suất tương lai đang đặt cược nhiều vào khả năng đến tháng 6 BOE mới có lần giảm lãi suất tiếp theo. Tuy nhiên, nhà kinh tế trưởng Jack Meaning của ngân hàng Barclays cho rằng BOE có thể giảm lãi suất vào tháng 5.

Cuộc họp của BOJ sẽ bắt đầu vào ngày thứ Ba và kết thúc vào ngày thứ Tư, với dự báo phổ biến trên thị trường hiện tại là lãi suất ngắn hạn sẽ được các nhà hoạch định chính sách tiền tệ ở Tokyo giữ nguyên ở mức 0,5%. Sự tạm dừng này được cho là cần thiết để BOJ đánh giá hiệu ứng của đợt tăng lãi suất hồi tháng 1 đối với nền kinh tế và giá cả. Đối với cuộc họp báo của Thống đốc BOJ Kazuo Ueda sau cuộc họp của BOJ, nhà đầu tư sẽ tìm kiếm dấu hiệu về thời điểm của đợt tăng lãi suất tiếp theo.

“Rất có thể, ông Ueda sẽ tránh đưa ra tín hiệu về sự tăng tốc của lãi suất, xét tới triển vọng còn nhiều bất định của nền kinh tế toàn cầu” - nhà kinh tế Ryutaro Kono của ngân hàng BNP Paribas nhận xét.

Tuy nhiên, thống kê dự kiến công bố vào ngày thứ Sáu có thể cho thấy áp lực lạm phát ở Nhật còn lớn. Theo dự báo của các nhà kinh tế trong một cuộc khảo sát của công ty cung cấp dữ liệu Quick, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) không bao gồm giá thực phẩm tươi sống ở Nhật tăng 2,9% trong tháng 2 so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng này thấp hơn so với mức tăng 3,2% ghi nhận trong tháng 1, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu lạm phát 2% của BOJ.

MỚI

Lãi suất giảm và thách thức điều hành tiền tệ

Với các giải pháp điều hành tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, mặt bằng lãi suất đã giảm xuống mức thấp. Nhưng đi kèm theo đó, nhà điều hành cũng phải đối mặt với nhiều thách thức.

Lo tiền “chạy” khỏi ngân hàng nếu lãi suất tiết kiệm giảm mạnh

Sau những chỉ đạo, kêu gọi của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc kiểm soát mặt bằng lãi suất huy động và cho vay, đã có 20 ngân hàng thương mại giảm lãi suất huy động. Trong đó, tính từ đầu tháng 3 đến nay, đã có 16 ngân hàng giảm lãi suất huy động, gồm: PGBank, Viet A Bank, Kienlongbank, Bac A Bank, Eximbank, IVB, LPBank, Nam A Bank, NCB, SHB, VCBNeo, VIB, Techcombank, BIDV, MBV, Vikki Bank. Mức giảm từ 0,1 - 0,9%/năm. Trong đó, Eximbank đã 3 lần giảm lãi suất, Kienlongbank và PGBank hai lần giảm lãi suất.

Đáng chú ý, lãi suất huy động ở nhiều kỳ hạn quan trọng đã chính thức xuống dưới mức 6%/năm, tạo điều kiện để lãi suất cho vay có dư địa giảm thêm trong thời gian tới. Thực tế, nhiều ngân hàng cũng triển khai các gói tín dụng ưu đãi, tập trung vào các lĩnh vực như cho vay tiêu dùng và nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp.

Dù vậy, khi lãi suất huy động giảm cũng có nhiều ý kiến lo ngại môi trường lãi suất tiết kiệm thấp khiến nhiều cá nhân lựa chọn chuyển sang kênh đầu tư khác như chứng khoán, BĐS, vàng… Với mức giảm lãi suất mạnh như hiện nay, chênh lệch lãi suất tiền gửi với lạm phát ở mức rất thấp.

“Lãi suất tiết kiệm 5%/năm. Còn vàng từ đầu năm đã tăng hơn 10% rồi”- một nhà đầu tư tính toán.

“Lãi suất thấp sẽ khuyến khích tăng mua BĐS, càng đẩy giá nhà đất lên cao. Người nghèo càng khó có cơ hội mua nhà, người giàu càng tích tụ thêm nhà đất”- nickname Quang Huy trên diễn đàn BĐS chia sẻ.

Các chuyên gia cũng lo ngại, kênh gửi tiết kiệm dường như không còn là ưu tiên hàng đầu sẽ khiến các ngân hàng khó khăn trong huy động vốn trung dài hạn, thanh khoản của ngân hàng eo hẹp, vốn hỗ trợ cho tăng trưởng sẽ bị ảnh hưởng. Đặc biệt nếu tốc độ huy động vốn không theo kịp tốc độ giải ngân tín dụng hay khả năng huy động vốn không bằng các kênh đầu tư khác.

Trong khi đó, áp lực từ lạm phát, tỷ giá đang có xu hướng tăng lên…. Lạm phát những tháng đầu năm tăng khá mạnh (CPI bình quân tháng 1 tăng 3,63%; 2 tháng tăng 3,27%); Tỷ giá cũng chịu nhiều sức ép trước sự mạnh lên của đồng USD trên thị trường thế giới, trong bối cảnh rủi ro toàn cầu chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, đồng thời còn phụ thuộc vào diễn biến thương mại và chính sách điều hành của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump…

Thách thức và rủi ro trong bối cảnh mới

Với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ hơn nữa, chính sách tiền tệ đang được xem là đòn bẩy quan trọng, với định hướng nới lỏng mạnh mẽ hơn. Phát biểu kết luận tại Hội nghị Đẩy mạnh tín dụng ngân hàng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Khu vực 4 chiều 11/3, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú chia sẻ rằng, việc triển khai các giải pháp, nhất là giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt 8% trở lên, là trách nhiệm rất lớn, NHNN luôn đảm bảo thanh khoản cho các ngân hàng thương mại nên các ngân hàng không cần phải cạnh tranh lãi suất huy động để hút tiền gửi.

Mới đây, NHNN đã chủ động giảm lãi suất điều hành (thị trường mở-OMO) 0,25 điểm %, đồng thời kéo dài kỳ hạn bơm thanh khoản để tiếp tục hỗ trợ các ngân hàng thương mại. Theo đó, các ngân hàng có thể tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp để tiếp tục giảm lãi suất huy động, lãi suất cho vay.

Ngay từ giữa tháng 2/2025, NHNN đã liên tục giảm lãi suất tín phiếu từ 4%/năm xuống còn 3,1%/năm trong phiên ngày 4/3/2025, đồng thời khối lượng tín phiếu cũng giảm dần và dừng lại kể từ ngày 5/3/2025. Việc giảm lãi suất tín phiếu sẽ khiến các ngân hàng không còn mặn mà đầu tư qua kênh này. Thực tế cũng cho thấy, lượng tín phiếu trúng thầu liên tục duy trì ở mức thấp, chỉ trên dưới 1.000 tỷ đồng trong những phiên gần đây. Khi đó, dòng tiền nhàn rỗi của các ngân hàng có thanh khoản dư thừa sẽ tích cực kinh doanh trên thị trường liên ngân hàng, giúp kéo giảm mặt bằng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng.

Việc giảm lượng phát hành tín phiếu, trong khi vẫn duy trì bơm OMO, đang giúp thanh khoản thị trường liên ngân hàng trở nên dồi dào hơn. Tính đến ngày 10/3/2025, NHNN đã bơm ròng 79.000 tỷ đồng qua kênh OMO, theo dữ liệu thống kê từ WiGroup.

NHNN cũng khuyến khích các ngân hàng tiết giảm chi phí hoạt động, ứng dụng công nghệ, đơn giản hóa thủ tục hành chính và sẵn sàng chia sẻ lợi nhuận để tiếp tục giảm lãi suất cho vay. Việc điều chỉnh này không chỉ giúp hỗ trợ DN và người dân mà còn thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, góp phần phục hồi kinh tế bền vững.

Dự báo mới nhất được kỳ vọng là Fed sẽ đẩy nhanh lộ trình hạ lãi suất trong năm 2025. Ngoài ra, việc các NHTƯ lớn giảm lãi suất sẽ tạo điều kiện cho các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam hành động theo. Điều quan trọng hơn là chính sách cắt giảm lãi suất của các nước cũng sẽ giảm bớt sức ép lên thị trường ngoại hối trong nước. Đây sẽ là các yếu tố tích cực.

Dù vậy, GS.TS Hoàng Văn Cường đánh giá, việc kéo mặt bằng lãi suất xuống thấp mới chỉ thành công một nửa, vấn đề đặt ra hiện nay là để chính sách này thực sự phát huy hiệu quả và tránh rủi ro dài hạn, NHNN cần có sự điều tiết và giám sát chặt chẽ. Đi kèm với việc giảm lãi suất, NHNN phải tăng cường kiểm soát, giám sát việc bơm tín dụng ra. Cụ thể, xem xét tốc độ tăng trưởng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất và tiêu dùng. Tốc độ tăng trưởng tín dụng thấp cho thấy nhu cầu vay vốn của nền kinh tế chưa cao. Khi đó, việc giảm lãi suất có thể khiến dòng vốn chỉ chảy trong hệ thống ngân hàng và các tài sản đầu cơ, thay vì đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh thực, gây rủi ro cho chính ngân hàng và nền kinh tế.

Đánh giá cao những nỗ lực của NHNN trong việc giảm lãi suất, TS Võ Trí Thành cũng nhấn mạnh, Việt Nam cần đẩy mạnh xuất khẩu nhằm gia tăng nguồn ngoại tệ, tạo điều kiện cho NHNN nâng dự trữ ngoại hối và mở rộng cung tiền đồng. Đồng thời, việc thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng là giải pháp quan trọng giúp cải thiện cán cân thanh toán. Nếu nền kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt xuất siêu và vốn FDI thực hiện tăng trưởng tốt, thì NHNN sẽ có thêm dư địa để điều hành tỷ giá và hỗ trợ chính sách lãi suất.

Trong công điện gửi NHNN về việc tăng cường các giải pháp giảm lãi suất, nhằm thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên, Thủ tướng cũng yêu cầu ngành ngân hàng tăng cường thanh tra, giám sát chặt chẽ việc cấp tín dụng của các TCTD, bảo đảm dòng vốn tín dụng tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng của nền kinh tế phục vụ nhu cầu phát triển sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, thực hiện các công cụ kiểm soát lạm phát và giảm thiểu, hạn chế gia tăng nợ xấu đối với các TCTD.

MỚI

Bộ trưởng Tài chính: Kinh tế hai tháng đầu năm tích cực

Tình hình kinh tế - xã hội hai tháng đầu năm nhiều kết quả tích cực, tốt hơn tháng trước và cùng kỳ 2024, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng.

Sáng 5/3, báo cáo tại phiên họp Chính phủ tháng 2, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước, các định chế, tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế tăng niềm tin vào triển vọng của nền kinh tế.

Theo ông, tình hình kinh tế - xã hội 2 tháng đầu năm nhiều kết quả tích cực, tốt hơn tháng trước và cùng kỳ 2024. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 2 tháng tăng 3,72% so với cùng kỳ. Cán cân thương mại thặng dư gần 1,5 tỷ USD. Tổng vốn FDI đăng ký hơn 6,9 tỷ USD, tăng 35,5% so với cùng kỳ, trong khi vốn thực hiện gần 3 tỷ USD.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh tăng trưởng tích cực, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 2 tăng 16,7% so với cùng kỳ. Nhà điều hành tiếp tục hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, xử lý vướng mắc, đẩy mạnh các dự án hạ tầng trọng điểm, động lực tăng trưởng mới.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại cuộc họp Chính phủ thường kỳ, ngày 5/3. Ảnh: VGP

Dù vậy, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thừa nhận các động lực tăng trưởng chưa bứt phá rõ nét. Cùng với đó, sức ép cạnh tranh gia tăng ở thị trường xuất khẩu và trong nước, khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu.

Chủ trì phiên họp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng thời điểm này, công việc rất nhiều, trong khi tình hình thế giới diễn biến nhanh, phức tạp. Ông chỉ ra cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, một số nước điều chỉnh chính sách thương mại, nhất là thuế, ảnh hưởng tới thương mại, cung cầu toàn cầu.

Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương không chủ quan trước diễn biến bên ngoài, nhất là khi sự phục hồi của kinh tế thế giới còn yếu. Bởi Việt Nam là nước đang phát triển, quy mô nền kinh tế khiêm tốn, độ mở lớn, sức chống chịu với các cú sốc bên ngoài hạn chế.

Chính phủ họp thường kỳ tháng 2 về kinh tế xã hội, ngày 5/3. Ảnh: VGP

Năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu GDP tăng từ 8% trở lên, tạo đà cho mức tăng trưởng hai chữ số những năm tới. Việt Nam xác định đẩy mạnh các đột phá chiến lược gồm thể chế, hạ tầng và nhân lực, tinh gọn bộ máy, cải cách thủ tục hành chính, xóa bỏ cơ chế xin - cho, giảm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Nhà điều hành dự kiến giảm 30% thủ tục và chi phí kinh doanh.

Để đạt mục tiêu, Bộ Tài chính đề xuất các bộ ngành, địa phương ổn định tổ chức bộ máy, bảo đảm hoạt động thông suốt. Các cơ quan cần khắc phục tình trạng chậm ban hành văn bản để hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư.

Bộ Tài chính dự kiến trình cấp có thẩm quyền các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, tiền thuê đất năm 2025 trước ngày 15/3. Họ cũng hoàn thiện phương án phát hành trái phiếu Chính phủ trong quý I, để bổ sung nguồn lực đầu tư các dự án hạ tầng trọng điểm.

Cơ quan này đề xuất Ngân hàng Nhà nước có giải pháp giảm mặt bằng lãi suất cho vay theo chỉ đạo của Thủ tướng. Ngành ngân hàng cần chỉ đạo các tổ chức tín dụng rà soát, giảm thủ tục, điều kiện cho vay và đẩy nhanh vốn tín dụng với các lĩnh vực tạo động lực cho tăng trưởng, nhất là tăng trưởng xanh. Việc xây dựng gói tín dụng cho người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà ở cần được nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng trong quý II.

Bộ Công Thương tăng xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký, đẩy nhanh đàm phán, ký FTA mới với Trung Đông, Thụy Sỹ, Na Uy... Cơ quan này được yêu cầu chủ động giải pháp phòng vệ thương mại, nghiên cứu mô hình "cảng miễn thuế" để đưa Việt Nam trở thành trung tâm logistics lớn, tăng phân phối hàng hóa qua nền tảng số.

MỚI

Đồng yên Nhật đắt nhất hơn 2 tháng vì BOJ có thể tiếp tục tăng lãi suất

Có thời điểm trong phiên giao dịch ngày 20/2, đồng yên tăng giá tới 1% so với USD, đạt 149,95 yên đổi 1 USD, mức cao nhất của đồng yên kể từ hôm 9/12...

Tỷ giá đồng yên Nhật Bản so với đồng USD đạt mức cao nhất kể từ tháng 12 năm ngoái, vượt trội so với các đồng tiền chủ chốt khác trong bối cảnh có nhiều đồn đoán trên thị trường tài chính cho rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) sẽ sớm có đợt tăng lãi suất tiếp theo.

Có thời điểm trong phiên giao dịch ngày 20/2, đồng yên tăng giá tới 1% so với USD, đạt 149,95 yên đổi 1 USD, mức cao nhất của đồng yên kể từ hôm 9/12. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản cũng tăng, với lợi suất của kỳ hạn 10 năm đạt mức cao nhất kể từ năm 2009.

CUỘC GẶP CỦA THỐNG ĐỐC BOJ VỚI THỦ TƯỚNG NHẬT

Thị trường hoán đổi lãi suất cho thấy khả năng BOJ có một đợt tăng lãi suất nữa trong thời gian từ nay tới cuộc họp tháng 7 là 84%, so với mức 70% vào thời điểm đầu tháng này. Khả năng BOJ tăng lãi suất tại một thời điểm nào đó trong thời gian từ nay tới tháng 9 là xấp xỉ 100%.

Các số liệu kinh tế gần đây của Nhật Bản đều ủng hộ kịch bản BOJ tiếp tục tăng lãi suất. Trong đó, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) của nước này trong quý 4/2024 cao hơn dự báo và tiền lương danh nghĩa tăng mạnh nhất trong gần 3 thập kỷ.

Thống đốc BOJ Kazuo Ueda ngày 20/2 nói rằng trong một cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba diễn ra cùng ngày, ông không thảo luận về sự gia tăng của lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật

“Cuộc gặp của Thống đốc Ueda và Thủ tướng Ishiba có lẽ đã mang lại cho các nhà đầu cơ giá lên đồng yên đủ tự tin để theo đuổi sự đặt cược này sau khi đánh giá về tuyên bố của ông Ueda. Xét tới việc Thống đốc và Thủ tướng không bàn gì về sự tăng giá của đồng yên và đà tăng của lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật, có thể hiểu rằng nhà chức trách đã cảm thấy thoải mái hơn với việc tiếp tục tăng lãi suất”, chiến lược gia vĩ mô Alex Loo ở Singapore nhận định với hãng tin Bloomberg.

Ông Hajime Takata, một thành viên Hội đồng Thống đốc BOJ hôm 19/2 nói rằng việc quan trọng là tiếp tục xem xét việc tăng lãi suất từ tốn, đồng thời lưu ý rằng lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đang diễn biến phù hợp với quan điểm của thị trường về nền kinh tế.

Theo nguồn thạo tin là các nhà giao dịch tiền tệ đề nghị không tiết lộ danh tính, các quỹ phòng hộ đang mua vào các cấu trúc mang lại lợi nhuận nếu đồng yên tăng giá tới ngưỡng 145-140 yên đổi 1 USD trong 3-6 tháng tới.

Một chỉ số được quan tâm nhiều đo tâm lý và vị thế đầu cơ trên thị trường, phản ánh các kỳ vọng về quãng thời gian 1 năm tới cho thấy nhà đầu tư đang có mức độ lạc quan cao nhất về đồng yên kể từ giữa tháng 10 năm ngoái tới nay. Nhìn trong ngắn hạn, nhu cầu đối với đồng yên đang tăng với tốc độ nhanh nhất trong 3 tháng, trong khi chi phí phòng hộ tỷ giá đồng yên đóng cửa phiên ngày 20/2 ở mức cao nhất trong hơn 1 tuần.

ẨN SỐ BÁO CÁO CPI

“Điều rất đáng chú ý là ông Takata không bày tỏ bất kỳ lo ngại gì về sự gia tăng của lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản”, trưởng chiến lược ngoại hối Yujiro Goto của công ty Nomura Securities Co. nhận định trong một báo cáo. Điều này mở ra cánh cửa để lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật và tỷ giá đồng yên tiếp tục tăng - ông Goto nhấn mạnh.

Chiến lược gia Mark Cranfield của công ty nghiên cứu Bloomberg Economics nhận định đà mất giá của đồng USD so với đồng yên sẽ được đẩy mạnh sau khi Thống đốc Ueda tuyên bố không thảo luận về sự đi lên của lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản trong cuộc gặp thường kỳ với Thủ tướng Ishiba. “Nếu không có sự phản đối nào của Thủ tướng với hướng đi của lợi suất trái phiếu chính phủ, đó về bản chất là một sự bật đèn xanh để tiếp tục tăng lãi suất. Điều này đã được phản ánh qua việc đồng yên mạnh lên và giá trái phiếu chính phủ Nhật giảm xuống thấp hơn”, ông Cranfield viết trong một báo cáo.

Phiên tăng giá ngày 20/2 của đồng yên cũng diễn ra trước khi Nhật Bản công bố số liệu chỉ số giá tiêu dùng (CPI) vào ngày thứ Sáu. Một mức tăng CPI nóng hơn dự báo có thể thúc đẩy các nhà giao dịch tăng cường mua đồng yên Nhật.

Một nhà giao dịch tiền tệ ở châu Á cho biết các quỹ đầu cơ tiền tệ đang đặt cược vào một báo cáo CPI nóng của Nhật Bản, trong khi chi phí phòng hộ tỷ giá đồng yên qua đêm tăng lên mức cao nhất trong 1 tuần. Trong một cuộc khảo sát của hãng tin Bloomberg, các chuyên gia kinh tế đưa ra mức dự báo trung vị là CPI tháng 1 của Nhật tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 1/2023.

“Những đồn đoán về việc BOJ tiếp tục tăng lãi suất có thể rộ lên hơn nữa nếu báo cáo lạm phát ngày mai cho thấy mức tăng mạnh hơn kỳ vọng. Có vẻ như mức tỷ giá 148,65 yên/USD sẽ là ngưỡng hỗ trợ chủ chốt của đồng USD, có khả năng xuất hiện vào ngày mai nếu mức tăng CPI cao hơn dự báo”, chiến lược gia Charu Chanana của công ty Saxo Markets nhận định.

Dù vậy, tỷ giá đồng yên cũng đang đương đầu áp lực giảm đến từ các nhà đầu tư cá nhân của Nhật Bản, những người đang chuộng mua cổ phiếu ở nước ngoài để tìm kiếm mức lợi nhuận cao hơn so với trong nước, bởi lãi suất thực ở Nhật Bản - lãi suất danh nghĩa sau khi trừ đi lạm phát - vẫn đang ở trạng thái âm. Ngoài ra, việc đồng yên tăng giá cũng có thể khiến BOJ có ít lý do để sớm có đợt tăng lãi suất tiếp theo.

“Nếu đồng yên duy trì sức mạnh ở mức dưới 150 yên đổi 1 USD trong thời gian dài, BOJ sẽ nghĩ lại về thời điểm có đợt tăng lãi suất tiếp theo. Chúng tôi dự báo về một đợt tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm vào tháng 5, nhưng một đợt tăng như vậy cũng có thể bị trì hoãn tới mùa hè”, nhà kinh tế cấp cao Min Joo Kang của ngân hàng ING nhận xét.

MỚI

Giá vàng biến động mạnh: Xu hướng tăng còn tiếp diễn?

Giá vàng thế giới trong tuần qua liên tục dao động do tác động của nhiều yếu tố, từ dữ liệu lạm phát, phiên điều trần của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), đến những căng thẳng thương mại và địa chính trị.

Dù có lúc tăng mạnh lên gần 2.940 USD/ounce, nhưng cuối tuần, áp lực điều chỉnh đã khiến giá giảm trở lại. Giới phân tích có quan điểm trái chiều về xu hướng của vàng trong ngắn hạn, trong khi nhà đầu tư cá nhân vẫn tỏ ra lạc quan.

Thị trường vàng trải qua tuần biến động mạnh

Giá vàng mở đầu tuần ở mức 2.863 USD/ounce và nhanh chóng tăng lên 2.880 USD vào nửa đêm theo giờ miền Đông (EST). Đến phiên giao dịch sáng thứ Hai tại Bắc Mỹ, giá chạm 2.905 USD, trước khi đạt đỉnh 2.940 USD vào buổi tối cùng ngày.

Trong tuần, giá vàng liên tục dao động theo các thông tin kinh tế. Ngày thứ Ba, khi Chủ tịch Fed Jerome Powell điều trần trước Quốc hội, giá vàng giảm xuống 2.884 USD vào buổi sáng nhưng nhanh chóng phục hồi về mức 2.900 USD. Đến thứ Tư, sau báo cáo lạm phát cao hơn dự kiến, giá vàng bật tăng lên 2.908 USD trong phiên điều trần của Powell trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Mỹ.

Tuy nhiên, sau ba lần thất bại trong việc vượt qua mốc 2.940 USD, giá vàng giảm mạnh vào sáng thứ Sáu, từ 2.932 USD xuống còn 2.886 USD. Nguyên nhân đến từ báo cáo doanh số bán lẻ yếu kém của Mỹ, làm dấy lên lo ngại Fed sẽ giữ nguyên lãi suất lâu hơn dự kiến.

James Stanley, chiến lược gia cấp cao tại Forex.com, vẫn giữ quan điểm lạc quan: "Xu hướng tăng vẫn còn mạnh và tôi không nghĩ chúng ta đã đạt đỉnh. Mốc 3.000 USD có thể chưa đến ngay, nhưng xu hướng chung vẫn là đi lên."

Trong khi đó, Colin Cieszynski, chiến lược gia trưởng tại SIA Wealth Management, lại tỏ ra thận trọng: "Vàng đã có một đợt tăng mạnh gần đây và có thể cần thời gian để điều chỉnh. Ngoài ra, tuần tới là kỳ nghỉ lễ với thời gian giao dịch ngắn hơn."

Adrian Day, Chủ tịch Adrian Day Asset Management, đồng tình với quan điểm giá vàng tiếp tục tăng: "Động lực vẫn ủng hộ vàng, các yếu tố hỗ trợ vẫn nguyên vẹn."

Nhiều yếu tố đang ảnh hưởng đến giá vàng, bao gồm: Dữ liệu CPI và PPI mới nhất cho thấy lạm phát vẫn cao, làm giảm kỳ vọng về việc Fed sớm cắt giảm lãi suất. Căng thẳng ở Ukraine và các khu vực khác khiến nhà đầu tư tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn. Lượng vàng chảy từ London sang Mỹ để lưu trữ tại các kho của COMEX đang thu hút sự chú ý của giới đầu tư, với một số dự đoán giá vàng có thể lên tới 4.000 USD/ounce trong tương lai.

Rich Checkan, Chủ tịch Asset Strategies International, nhấn mạnh: "Bất ổn vẫn là yếu tố chủ đạo. Lạm phát chưa có dấu hiệu giảm và vàng đang hưởng lợi từ tình trạng này."

Liệu vàng có sớm đạt mốc 3.000 USD/ounce?

Theo khảo sát của Kitco News, các nhà đầu tư cá nhân vẫn tỏ ra lạc quan về giá vàng dù không còn quá mạnh mẽ như trước. Trong số 14 chuyên gia Phố Wall tham gia khảo sát, 71% dự báo giá vàng tăng trong tuần tới, 14% dự đoán giảm và 14% cho rằng giá sẽ đi ngang. Khảo sát với 201 nhà đầu tư cá nhân cho thấy 65% kỳ vọng giá tăng, 24% dự đoán giảm và 11% nghĩ giá vàng sẽ đi ngang.

Bob Haberkorn, chuyên gia môi giới hàng hóa tại RJO Futures, nhận định rằng dù giá vàng đã điều chỉnh vào cuối tuần, nhưng nhiều nhà đầu tư vẫn đang "kiên nhẫn chờ cơ hội gia tăng vị thế."

Mức 3.000 USD/ounce đang được coi là ngưỡng tâm lý quan trọng. Một số chuyên gia cho rằng giá vàng có thể đạt mốc này trong quý I hoặc quý II năm nay, tùy thuộc vào diễn biến của chính sách tiền tệ và tình hình kinh tế thế giới.

Marc Chandler, Giám đốc Bannockburn Global Forex, lại cảnh báo: "Vàng không thể tăng mãi. Có thể chúng ta đang tiến gần đến một đợt điều chỉnh trước khi tiếp tục đà tăng."

Trong khi đó, Adam Button, chuyên gia tại Forexlive.com, nhận định: "Mốc 3.000 USD có sức hút, nhưng chu kỳ tăng giá của vàng có thể đang đến giai đoạn cuối. Một số nhà đầu tư có thể muốn chốt lời."

Giá vàng đã trải qua một tuần đầy biến động và vẫn đang được hỗ trợ bởi nhiều yếu tố vĩ mô quan trọng. Dù nhiều chuyên gia vẫn tin vào xu hướng tăng, một số cảnh báo về khả năng điều chỉnh trong ngắn hạn. Nhà đầu tư sẽ tiếp tục theo dõi các dữ liệu kinh tế, diễn biến lãi suất của Fed và những căng thẳng địa chính trị để đưa ra quyết định phù hợp.

MỚI

Fed gặp khó đủ đường

Lạm phát ở Mỹ tăng tốc và các kế hoạch thuế quan của Tổng thống Donald Trump có thể sẽ khiến áp lực lạm phát ở nước này càng thêm lớn trong thời gian tới...

Thực tế này khiến chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) gặp trở ngại, trong khi ông Trump lại tìm cách gây sức ép để Fed giảm lãi suất nhanh hơn.

Các số liệu thống kê mới nhất không ủng hộ nỗ lực cắt giảm lãi suất của Fed. Báo cáo từ Bộ Lao động Mỹ ngày 12/2/2025 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) toàn phần tháng 1/2025 của Mỹ tăng 0,5% so với tháng trước (mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 8/2023), và tăng 3% so với cùng kỳ năm 2024 (tăng tốc từ mức 2,9% của tháng 12/2024). Cả mức tăng so với tháng trước và cùng kỳ năm trước này đều cao hơn dự báo của giới phân tích, tương ứng là 0,3% và 2,9%.

Chỉ số CPI lõi, không tính giá thực phẩm và năng lượng, tăng 0,4% so với tháng trước và tăng 3,3% so với cùng kỳ năm 2024, cũng đều cao hơn so với dự báo. Riêng mức tăng tháng của CPI lõi là cao nhất kể từ tháng 4/2023.

Dữ liệu lạm phát tháng 1/2025 cho thấy tiến trình giảm lạm phát gập ghềnh và chặng cuối không dễ dàng trong cuộc chiến chống lạm phát mà Fed khởi xướng cách đây gần tròn 3 năm. Tốc độ lạm phát ở Mỹ đã giảm nhanh sau khi lập đỉnh trên 9% vào mùa hè năm 2022, nhưng tiến trình giảm lạm phát trong những tháng gần đây trở nên rời rạc.

CƠ HỘI HẠ LÃI SUẤT SỤT GIẢM

Chủ tịch Fed Chi nhánh Chicago, ông Austan Goolsbee, gọi báo cáo lạm phát trên là một “sự thức tỉnh”. Dù nói rằng không muốn suy đoán quá nhiều từ một báo cáo lạm phát duy nhất, đặc biệt là khi dữ liệu của tháng 1 thường chịu sự chi phối nhiều của các yếu tố mùa vụ, ông Goolsbee nhấn mạnh rằng sự tăng tốc của lạm phát trong tháng 1/2025 là một diễn biến không được mong đợi.

Giới phân tích vốn dĩ đã rất mong đợi sự cải thiện hơn nữa của giá cả ở nhóm nhà ở, bởi giá nhà ở Mỹ tăng cao trong năm 2024 là một yếu tố quan trọng cản trở tiến trình giảm lạm phát.

Ông Jonathan Wright, từng là nhà kinh tế học tại Fed và hiện công tác tại Đại học Johns Hopkins, nói rằng dữ liệu mới nhất “củng cố khả năng lạm phát mắc kẹt ở ngưỡng khoảng 3% và mức giảm lạm phát 1 điểm phần trăm cuối cùng là rất khó đạt được”, ý nhắc đến mục tiêu lạm phát 2% của Fed. Ông Wright cũng cho rằng trong ngắn hạn, khả năng Fed có một đợt tăng lãi suất “ít nhất cũng ngang bằng” với khả năng có một đợt giảm lãi suất.

Trên thị trường lãi suất tương lai tại thời điểm ngày 13/2/2025, khả năng Fed giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 6 chỉ còn hơn 30%, từ mức hơn 50% của ngày hôm trước, theo dữ liệu từ công cụ FedWatch Tool của sàn CME.

Trước khi báo cáo CPI được công bố, các nhà giao dịch kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất thêm tổng cộng 0,37 điểm phần trăm trong năm 2025. Nhưng sau khi số liệu này được công bố, kỳ vọng về mức giảm lãi suất của cả năm giảm còn 0,27 điểm phần trăm.

Điều này phản ánh khả năng lớn hơn là Fed chỉ có một lần duy nhất giảm lãi suất trong năm 2025, với mức giảm 0,25 điểm phần trăm. Giới phân tích nhận định nếu Fed có giảm lãi suất trong năm nay, động thái đó chỉ có thể diễn ra vào nửa sau của năm.

Áp lực giá cả ở Mỹ cho thấy sự dai dẳng đúng vào thời điểm nền kinh tế đối mặt với sự bấp bênh lớn. Trong 3 tuần cầm quyền đầu tiên, ông Trump đã đưa ra một loạt kế hoạch thuế quan phủ bóng lên triển vọng kinh tế Mỹ và toàn cầu - từ thuế quan áp lên hàng hóa Trung Quốc, Canada và Mexico, cho tới thuế quan đánh vào toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu, và ý tưởng áp thuế quan có đi có lại lên tất cả các quốc gia. Cùng với các chính sách khác của ông Trump như giảm thuế, trục xuất người nhập cư trái phép và nới lỏng quy chế giám sát, các kế hoạch và ý tưởng thuế quan này tạo thành một “hỗn hợp” khó đoán định.

Dù còn nhiều tranh cãi về hiệu ứng của các chính sách này với tăng trưởng kinh tế Mỹ, nhiều chuyên gia kinh tế nghiêng về khả năng các chính sách đó có thể khiến lạm phát ở Mỹ trỗi dậy, phá hỏng thành quả cuộc chiến chống lạm phát mà Fed đã có được tính đến thời điểm này.

“Rủi ro là lạm phát cao hơn và tăng trưởng kinh tế chậm lại”, ông Alan Deitmeister - người từng có thời gian là nhà kinh tế học tại Fed và hiện làm tại ngân hàng Thụy Sỹ UBS - nói về các đề xuất chính sách của ông Trump. Ông Deitmeister cho rằng hiệu ứng của các chính sách đó đến đâu sẽ tùy thuộc vào việc mỗi chính sách được thực thi cụ thể như thế nào, và triển vọng kinh tế Mỹ ở thời điểm này là “rất khó đoán”.

Ông Trump và các đồng minh của ông trong Đảng Cộng hòa đổ lỗi cho chính quyền tiền nhiệm của Tổng thống Joe Biden gây lạm phát cao. Hạ nghị sỹ Cộng hòa Jason Smith cho rằng ông Biden “không kéo được giá cả xuống và để lại một mớ hỗn độn lạm phát để Tổng thống Trump phải dọn dẹp”. Trong một bài đăng trên mạng xã hội sau báo cáo CPI, ông Trump đã viết: “Ông Biden gây lạm phát cao!”.

FED ĐƯƠNG ĐẦU ÁP LỰC CHÍNH TRỊ

Đối mặt với thực tế lạm phát cao nhưng ông Trump lại muốn Fed giảm lãi suất - hướng đi có thể khiến lạm phát tăng dữ dội hơn nữa. Cùng ngày 12/2/2025, trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông Trump cho rằng lãi suất cần phải thấp hơn, đó là “điều cần phải đi song hành với thuế quan sắp tới”.

Đây là lần thứ hai kể từ khi lên cầm quyền trong nhiệm kỳ này, ông Trump kêu gọi Fed hạ lãi suất. Trong bài phát biểu trực tuyến tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ở Davos, Thụy Sỹ (tháng 1/2025), ông Trump thể hiện rõ quan điểm muốn lãi suất thấp hơn.

“Tôi sẽ yêu cầu lãi suất giảm ngay lập tức và lãi suất cũng nên giảm trên toàn thế giới. Lãi suất ở các nền kinh tế khác nên giảm theo chúng tôi”, ông Trump tuyên bố.

Đứng trước áp lực chính trị và thực tế lạm phát dai dẳng, Fed thể hiện lập trường không vội vã trong việc nới lỏng chính sách tiền tệ. Sự cứng rắn này của Fed có thể mở đường cho một cuộc xung đột mới với ông Trump - người mà trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên đã không tiếc lời chỉ trích Fed khi Ngân hàng Trung ương này không nghe theo lời kêu gọi cắt giảm lãi suất của ông. Sau 3 đợt giảm lãi suất vào năm 2024, với mức giảm tròn 1 điểm phần trăm, Fed hiện đang duy trì lãi suất quỹ liên bang ở mức 4,25-4,5%.

Ông Goolsbee dự báo lãi suất Fed cuối cùng sẽ giảm về mức “thấp hơn một chút so với hiện tại”, nhưng việc giảm thêm lãi suất đòi hỏi phải có “sự tin tưởng chắc chắn rằng chúng ta đang trên đà đạt tới mục tiêu lạm phát 2%”.

Theo ông Goolsbee, ít nhất trong dài hạn hơn, hộ gia đình và doanh nghiệp trong nền kinh tế Mỹ có vẻ không để mất đi niềm tin rằng lạm phát rồi sẽ tiếp tục giảm, kỳ vọng như vậy mang lại cho ông “một chút thoải mái”, vì “mọi người không xem đây là một sự dịch chuyển vĩnh viễn của lạm phát hay một tín hiệu của một nền kinh tế quá nóng kéo dài”.

Dù vậy, ông Goolsbee bày tỏ lo ngại rằng các chính sách của ông Trump sẽ khiến cho công việc của Fed sẽ trở nên khó khăn hơn trong việc đánh giá các số liệu kinh tế sắp tới. Chẳng hạn, nếu áp lực giá cả bị chi phối bởi cú sốc nguồn cung liên quan tới chính sách thuế quan thay vì do sự gia tăng của nhu cầu, phản ứng chính sách của Fed có thể sẽ khác.

Ra điều trần tại Quốc hội Mỹ vào tuần vừa qua, Chủ tịch Fed Jerome Powell đề cập đến số liệu lạm phát mới nhất và ông cho rằng “chúng ta đang đến gần, nhưng chưa thực sự đạt được mục tiêu lạm phát”. Ông khẳng định đã có “tiến bộ lớn” trong cuộc chiến kéo lạm phát xuống, nhưng “chúng ta chưa thực sự đến nơi, nên chúng tôi muốn giữ chính sách thắt chặt”.

Trong hai ngày điều trần, thông điệp chính của ông Powell gửi tới các nghị sỹ là Fed không vội hạ lãi suất. Ông cũng khẳng định quyền tự chủ của Fed trong hoạch định chính sách tiền tệ, ngầm bác bỏ áp lực chính trị từ ông Trump đối với Fed. “Chúng tôi sẽ đưa ra chính sách tốt hơn, chúng tôi sẽ giữ lạm phát ở mức thấp hơn, nếu chúng tôi chỉ tập trung thực hiện công việc của mình và tránh xa chính trị, tránh xa các cuộc bầu cử và không cố gắng ủng hộ hay làm tổn thương bất kỳ đảng chính trị nào hoặc bất kỳ bộ lọc chính trị nào, thay vào đó chỉ cố gắng tập trung vào các dữ liệu kinh tế. Nếu chúng tôi bắt đầu dựng lên những bộ lọc chính trị, chúng tôi sẽ trở nên kém hiệu quả hơn trong công việc vốn đã khá khó khăn của mình”, ông Powell cho biết.

Giới chức Fed trong những tuần gần đây đều cho rằng chừng nào thị trường lao động còn vững vàng, Fed cần có thêm bước tiến rõ rệt của tiến trình giảm lạm phát mới có thể hạ lãi suất thêm lần nữa.