Vẫn khó kỳ vọng vào ‘sóng’ cổ phiếu ngành xi măng

MỚI

Khó khăn đeo bám, doanh nghiệp xi măng đồng loạt báo lỗ

Phần lớn các doanh nghiệp xi măng vừa công bố báo cáo tài chính quý 4/2024 đều ghi nhận kết quả không mấy khả quan khi phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt và những khó khăn từ tình trạng dư thừa nguồn cung, giá nguyên liệu đầu vào tăng cao, cùng với nhu cầu tiêu thụ sụt giảm...

Theo Bộ Xây dựng, năm 2024, nguồn cung xi măng trên toàn quốc ước tính đạt khoảng 122 triệu tấn, vượt xa nhu cầu tiêu thụ nội địa chỉ vào khoảng 60 triệu tấn. Trong khi đó, xuất khẩu tiếp tục giảm so với năm trước, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu trầm trọng. Cuộc cạnh tranh khốc liệt trong ngành khiến giá bán xi măng sụt giảm mạnh.

Không chỉ vậy, chi phí sản xuất ngày càng leo thang do giá các nguyên liệu đầu vào như điện và than tăng cao, kéo theo giá thành sản xuất duy trì ở mức cao ngất ngưởng. Thị trường bất động sản rơi vào tình trạng trầm lắng, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chậm chạp, làm suy giảm đáng kể nhu cầu tiêu thụ xi măng trong nước.

Sự sụt giảm nhu cầu tiêu thụ xi măng và clinker đã khiến lượng tồn kho tăng vọt. Trước tình hình đó, một số nhà máy trong hệ thống Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) như Vicem Hải Vân và Vicem Hạ Long buộc phải dừng lò, giảm năng suất, rút ngắn thời gian huy động thiết bị so với kế hoạch, nhằm hạn chế việc clinker bị dư thừa và phải đổ ra bãi. Hệ quả là nhiều doanh nghiệp thuộc Vicem rơi vào tình cảnh thua lỗ hoặc chứng kiến lợi nhuận giảm sâu.

BỨC TRANH XÁM MÀU CỦA NHÓM DOANH NGHIỆP XI MĂNG

Trong quý 4/2024, Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Hoàng Mai (mã chứng khoán: HOM) ghi nhận doanh thu thuần gần 506 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá vốn hàng bán tăng mạnh hơn ở mức 12%, đạt 428,1 tỷ đồng, khiến lợi nhuận gộp giảm 10%, chỉ còn 77,8 tỷ đồng. Dù vậy, lợi nhuận gộp vẫn không đủ bù đắp các khoản chi phí, dẫn đến khoản lỗ sau thuế 16 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ lỗ 5,3 tỷ đồng.

Theo Xi măng Vicem Hoàng Mai, dù quý 4 thường là giai đoạn tăng tốc của các công trình xây dựng, ngành xi măng vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Cạnh tranh gay gắt về giá trong bối cảnh nguồn cung dư thừa, áp lực tồn kho lớn, và công suất sản xuất vượt xa nhu cầu khiến thị trường trong nước lẫn xuất khẩu rơi vào thế khó. Đặc biệt, thị trường xuất khẩu xi măng và clinker chịu áp lực từ giá bán thấp và yêu cầu chất lượng sản phẩm ngày càng cao.

Tính chung cả năm 2024, doanh thu thuần của công ty đạt gần 1.710 tỷ đồng, giảm 2% so với năm 2023. Tuy nhiên, lỗ ròng tăng vọt lên 67 tỷ đồng, so với mức lỗ 31 tỷ đồng của năm trước. Khoản lỗ này đẩy lỗ lũy kế của Vicem Hoàng Mai lên mức 92,4 tỷ đồng vào cuối năm 2024.

Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Bút Sơn (mã chứng khoán: BTS) đã trải qua một quý 4/2024 đầy khó khăn. Dù doanh thu thuần đạt xấp xỉ 770 tỷ đồng, tăng 12,2% so với cùng kỳ năm trước, nhưng hoạt động kinh doanh dưới giá vốn khiến Vicem Bút Sơn lỗ gộp hơn 23 tỷ đồng, đánh dấu sự tụt dốc so với mức lãi gộp gần 17 tỷ đồng của quý 4/2023.

Sau khi trừ đi các khoản chi phí gồm 18,6 tỷ đồng chi phí tài chính, gần 20 tỷ đồng chi phí bán hàng, và 28,5 tỷ đồng chi phí quản lý doanh nghiệp, Vicem Bút Sơn báo lỗ sau thuế gần 76 tỷ đồng, gấp đôi khoản lỗ hơn 32 tỷ đồng của cùng kỳ năm ngoái.

Tính cả năm 2024, doanh thu thuần của công ty nhích nhẹ lên 2.609,6 tỷ đồng so với năm 2023. Tuy nhiên, lỗ ròng tăng vọt lên 198 tỷ đồng, gần gấp đôi mức lỗ hơn 96 tỷ đồng năm trước, đẩy lỗ lũy kế của Vicem Bút Sơn lên xấp xỉ 288 tỷ đồng vào cuối năm.

Tại Đại hội đồng cổ đông năm 2024, Vicem Bút Sơn đã dự báo ngành xi măng sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và đưa ra kế hoạch kinh doanh thận trọng, với mục tiêu doanh thu gần 2.715 tỷ đồng, tăng gần 4% so với 2023, nhưng dự kiến lỗ ròng 111 tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tế mức lỗ cả năm của Vicem Bút Sơn đã vượt xa dự báo.

Kết thúc quý 4/2024, Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Hải Vân (mã chứng khoán: HVX) ghi nhận doanh thu thuần hơn 86 tỷ đồng, giảm nhẹ 2% so với cùng kỳ năm trước. Dù lãi gộp gần 3 tỷ đồng, cải thiện so với khoản lỗ gộp hơn 17 tỷ đồng của cùng kỳ, nhưng con số này vẫn chưa đủ bù đắp các chi phí. Kết quả, Vicem Hải Vân báo lỗ sau thuế 6,3 tỷ đồng, tích cực hơn so với mức lỗ 30 tỷ đồng của quý 4/2023. Đây là quý thứ 7 liên tiếp HVX phải đối mặt với thua lỗ, bắt đầu từ quý 2/2023.

Trong quý cuối năm 2024, Vicem Hải Vân ngừng sản xuất và tiêu thụ clinker do chi phí sản xuất cao, thị trường không có nhu cầu, cùng với bất lợi về logistics. Mặc dù sản lượng tiêu thụ xi măng tăng so với cùng kỳ năm trước, nhưng chi phí cố định của nhà máy xi măng Vạn Ninh, do dừng sản xuất clinker, đã hạch toán vào giá vốn gần 11,6 tỷ đồng, gây áp lực lớn lên lợi nhuận.

Ngoài ra, thị trường khu vực miền Trung - Tây Nguyên tiếp tục cạnh tranh khốc liệt bởi sự xuất hiện của nhiều thương hiệu xi măng giá rẻ ngoài hệ thống Vicem. Trước thách thức này, Vicem Hải Vân đã triển khai hàng loạt giải pháp nhằm đẩy mạnh tiêu thụ, gia tăng sản lượng và bảo vệ thị phần.

Lũy kế cả năm 2024, doanh thu thuần của Vicem Hải Vân đạt gần 348 tỷ đồng, giảm mạnh 32% so với năm 2023. Lỗ ròng hơn 44 tỷ đồng, dù đã cải thiện so với mức lỗ hơn 64 tỷ đồng năm trước, nhưng vẫn đẩy lỗ lũy kế đến cuối năm 2024 lên 96,6 tỷ đồng.

Trong bối cảnh ngành xi măng đối mặt với nhiều khó khăn, Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Hà Tiên (mã chứng khoán: HT1) vẫn nổi bật khi báo lãi hơn 21 tỷ đồng trong quý 4/2024, dù con số này giảm tới 61% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cụ thể, trong quý vừa qua, Vicem Hà Tiên ghi nhận 1.843 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Nhờ giá vốn hàng bán chỉ tăng 2% lên 1.638,7 tỷ đồng, lợi nhuận gộp của HT1 tăng 14%, đạt 204,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, các khoản chi phí tăng mạnh, gồm chi phí bán hàng tăng 22% lên 53,7 tỷ đồng và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 30% lên 81,9 tỷ đồng, đã khiến lợi nhuận ròng bị ảnh hưởng.

Theo đại diện Xi măng Vicem Hà Tiên, tình trạng dư cung trong ngành vẫn chưa được giải quyết, dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt về giá bán và chính sách bán hàng. Điều này buộc các doanh nghiệp phải tập trung gia tăng sản lượng và mở rộng thị phần, nhưng cũng kéo theo áp lực lớn lên lợi nhuận.

Tính chung cả năm 2024, Vicem Hà Tiên đạt doanh thu thuần 6.884 tỷ đồng, giảm 2% so với năm trước, nhưng lợi nhuận sau thuế đạt 65,2 tỷ đồng, gấp 3,5 lần so với mức 18 tỷ đồng của năm 2023. Đáng chú ý, kết quả này vượt xa kế hoạch lợi nhuận sau thuế 23 tỷ đồng mà công ty đã đề ra.

KHÓ KHĂN VẪN BỦA VÂY NGÀNH XI MĂNG

Mới đây, Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) đã đưa ra dự báo, thị trường xi măng năm 2025 tiếp tục gặp khó khi nguồn cung dự kiến đạt 124,75 triệu tấn, trong khi nhu cầu nội địa chỉ khoảng 62,5 - 63,5 triệu tấn. Cùng với đó, giá nguyên liệu đầu vào duy trì ở mức cao càng khiến các doanh nghiệp chịu thêm áp lực.

Trước thực trạng này, các công ty sản xuất xi măng đang phải cạnh tranh gay gắt về giá để duy trì thị phần và đẩy mạnh tiêu thụ, đặt ngành xi măng trước bài toán tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, nhu cầu tiêu thụ xi măng toàn ngành năm 2025 khoảng 95-100 triệu tấn, tăng 2-3% so với năm 2024. Trong đó, tiêu thụ nội địa 60-65 triệu tấn, xuất khẩu 30-35 triệu tấn.

“Năm 2025, tình hình thế giới khả năng vẫn diễn biến phức tạp, do ảnh hưởng của xung đột địa - chính trị, một số quốc gia trên thế giới có thể xảy ra khủng hoảng, suy thoái kinh tế. Điều đó sẽ tác động đến kinh tế trong nước và ảnh hưởng đến thị trường tiêu thụ sản phẩm vật liệu xây dựng của Việt Nam, trong đó, lĩnh vực xuất khẩu của các doanh nghiệp ngành xi măng chịu ảnh hưởng nhiều nhất”, Bộ Xây dựng nhận định.

Vấn đề lớn nhất của ngành xi măng lúc này là mất cân đối lớn giữa cầu và cung. Dư cung xi măng càng lớn hơn, khi 6 năm qua không còn quy hoạch ngành. Lo ngại năng lực sản xuất xi măng phình to, trong khi nguồn cung đã vượt cầu vài chục triệu tấn, trong năm qua, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao bộ này nghiên cứu đề xuất thiết lập lại Quy hoạch lĩnh vực xi măng.

Bộ Xây dựng chỉ ra, hiện nay, áp lực dư thừa công suất sản xuất clinker trong nước là vô cùng lớn, với trên 50 triệu tấn, trong khi tốc độ xây dựng trong nước diễn biến rất chậm, dẫn đến áp lực nợ xấu của ngành xi măng đang và sẽ trở thành gánh nặng đối với nền kinh tế. Nếu không có giải pháp hỗ trợ kịp thời của Nhà nước, nhiều doanh nghiệp sẽ phá sản.

NGÀNH XI MĂNG TÌM CÁCH GỠ KHÓ

Tại Hội nghị tổng kết hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2024 của Vicem diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng cho biết, thời gian tới, các khó khăn khách quan của ngành xi măng vẫn rất lớn và không thể xóa ngay. Doanh nghiệp ngành xi măng có thể chủ động xây dựng kịch bản điều hành linh hoạt và có điều chỉnh chiến lược để thích ứng về nguyên nhân chủ quan. Đây là vấn đề cần tập trung nhận diện và giải quyết.

“Vicem cần tập trung vào một số giải pháp như: Tăng cường quản trị chi phí; kiểm soát chặt chẽ chuỗi chi phí từ nguyên liệu, nhiên liệu, chi phí sản xuất, chế biến, tiêu thụ, quản lý doanh nghiệp; triển khai các giải pháp để có chuỗi cung ứng hợp lý, giảm chi phí vận tải”- Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng lưu ý và cho rằng, một những giải pháp quan trọng khác là cần đẩy mạnh tiêu thụ nội địa và xuất khẩu; khai thác tối ưu cơ hội từ các dự án đầu đầu tư công trọng điểm; tìm kiếm và phát triển các thị trường xuất khẩu tiềm năng

Về phía Vicem sẽ tập trung triển khai quyết liệt hơn, kịp thời và sâu sát hơn một số giải pháp trọng tâm trong sản xuất, kinh doanh và đầu tư xây dựng. Đôn đốc các đơn vị thành viên bám sát tình hình thực tế, phối hợp chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ và quản lý tồn kho để rà soát, xây dựng các kịch bản và lựa chọn phương án chạy lò hiệu quả nhất. Đẩy mạnh áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng cường sử dụng các nguyên nhiên liệu thay thế trong sản xuất. Tăng cường quản lý sản xuất nhằm đảm bảo ổn định chất lượng sản phẩm.

Về tiêu thụ, tiếp tục bám sát thị trường, địa bàn, xây dựng chính sách bán hàng đơn giản, dễ thực hiện, đảm bảo công bằng, minh bạch. Theo dõi đánh giá tình hình triển khai sản phẩm mới ở các đơn vị để có điều chỉnh phù hợp, đa dạng hóa sản phẩm; phát triển xi măng rời theo xu hướng dịch chuyển nhu cầu từ xi măng bao sang xi măng rời; tăng sản lượng tiêu thụ vào các trạm trộn bê tông thương phẩm, chủ động tiếp cận để đưa xi măng vào các công trình dự án đầu tư công…

Để gỡ khó cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng, Hiệp hội Xi măng Việt Nam kiến nghị Thủ tướng và các bộ, ngành có giải pháp tăng tiêu thụ nội địa xi măng thông qua sử dụng giải pháp cầu cạn trong đầu tư cao tốc, đặc biệt ở những vùng đất yếu, vùng cần thoát lũ như miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long…

Đồng thời, kiến nghị sửa đổi Nghị định 26/2023/NĐ-CP về việc áp dụng mức thuế suất thuế xuất khẩu clinker xi măng là 0%.

Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho rằng thuế xuất khẩu tăng, cộng thêm việc xuất khẩu clinker không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng, nên các doanh nghiệp xi măng không xuất được hàng, phải dừng sản xuất.

Năm 2025, các doanh nghiệp chỉ kỳ vọng vào việc thúc đẩy các dự án đầu tư công vào kết cấu hạ tầng, nhất là giao thông, nhà ở, dự án đường cao tốc, sân bay… Ngoài ra, xu hướng xây dựng công trình xanh và phát triển năng lượng tái tạo sẽ là yếu tố hỗ trợ tiêu thụ xi măng để có tăng trưởng.

Xoay sở trong khó khăn, tiêu thụ chậm, đối mặt chi phí tăng cao, một số doanh nghiệp xi măng đã phải chấp nhận giảm giá bán sản phẩm để bù đắp chi phí duy trì hoạt động.

Theo số liệu thống kê từ VietstockFinance, của 17 doanh nghiệp xi măng trên sàn chứng khoán đã công bố BCTC từ quý 1/2022 - 3/2024, sau khi có lãi nhẹ trong quý 2 thì lại quay đầu báo lỗ hơn 64 tỷ đồng trong quý 3, cùng kỳ lỗ hơn 128 tỷ đồng; trong khi doanh thu tăng 5%, lên 5,084 tỷ đồng.

Doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp xi măng từ quý 1/2022 - quý 3/2024

Trong 17 doanh nghiệp xi măng trên sàn, chỉ có 1 doanh nghiệp lãi tăng, 4 giảm, 2 lỗ chuyển lãi, 1 lãi chuyển lỗ, còn lại 9 doanh nghiệp tiếp tục thua lỗ.

Doanh nghiệp duy nhất có lãi tăng trong quý 3 là CTCP Xi măng Sài Sơn S với lợi nhuận ròng hơn 5 tỷ đồng, gấp đôi cùng kỳ. Xi măng Sài Sơn cho biết, do nhà máy hoạt động ổn định, chi phí lãi vay giảm; đồng thời, Công ty đã tiết kiệm chi phí sản xuất, giảm giá để bán hết sản phẩm, tăng độ phủ trên thị trường khiến lợi nhuận tăng. Sau 9 tháng, lãi ròng của SCJ tăng 51% so với cùng kỳ. Với kế hoạch lợi nhuận sau thuế hơn 11 tỷ đồng của năm, SCJ đã hoàn thành được 69%.

KQKD của doanh nghiệp xi măng trong quý 3/2024 (Đvt: Tỷ đồng)

Nhờ sản lượng tiêu thụ xi măng tăng trong khi chi phí giảm đã giúp Xi Măng Vicem Hà Tiên (HOSE: HT1) lãi ròng quý 3 gần 23 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ hơn 10 tỷ đồng. Lợi nhuận ròng 9 tháng đạt gần 44 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ hơn 37 tỷ đồng; doanh thu giảm nhẹ 4%, về 5,041 tỷ đồng. So với kế hoạch năm trên nền thấp, HT1 đã vượt 89% mục tiêu lợi nhuận, còn doanh thu thực hiện được 72% kế hoạch và là doanh nghiệp sáng nhất trong 9 tháng đầu năm nay.

VICEM Thạch cao Xi măng T lãi ròng quý 3 gần 400 triệu đồng, cùng kỳ lỗ 800 triệu đồng. 9 tháng, TXM lãi hơn 1 tỷ đồng, giảm 53%. Tuy nhiên, Doanh nghiệp vẫn còn lỗ lũy kế hơn 6 tỷ đồng, tính đến cuối tháng 9.

TXM cho biết, tình hình sản xuất 9 tháng đầu năm gặp rất nhiều khó khăn, do thị trường bất động sản chưa phục hồi, cạnh tranh khốc liệt về giá bán, đặc biệt tại Thừa Thiên - Huế; các công trình xây dựng dân dụng mới ít được khởi công, các dự án chậm triển khai làm ảnh hưởng đến việc kinh doanh của Công ty. Ngoài ra, tiền thuê đất tăng đột biến khiến lợi nhuận thu được không bù đắp nổi chi phí.

Trong bối cảnh hầu hết doanh nghiệp cùng ngành thua lỗ thì việc duy trì được lợi nhuận ròng như CTCP Xi măng La Hiên VVMI C đạt 5 tỷ đồng hay CTCP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh Q hơn 3 tỷ đồng cũng là nỗ lực đáng ghi nhận, dù so với cùng kỳ giảm lần lượt 44% và 92%.

Phần lớn doanh nghiệp vẫn đang vượt khó

KQKD của doanh nghiệp xi măng trong 9 tháng đầu năm 2024 (Đvt: Tỷ đồng)

Xi măng VICEM Bút Sơn B là doanh nghiệp lỗ nhiều nhất trong quý 3 với hơn 26 tỷ đồng, cũng là quý thua lỗ thứ 8 liên tiếp (từ quý 4/2022). Lũy kế 9 tháng, BTS lỗ ròng gần 122 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ hơn 64 tỷ đồng; trong khi doanh thu thuần gần 1,840 tỷ đồng, giảm 3%.

Xi măng VICEM Hoàng Mai H cũng lỗ hơn 11 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ gần 27 tỷ đồng. Lũy kế 9 tháng, HOM mang về doanh thu thuần gần 1,204 tỷ đồng, giảm 5%; lỗ ròng hơn 51 tỷ đồng.

HOM cho biết, ngành xi măng vẫn đang đối mặt với khó khăn, do nguồn cung cao, trong khi thị trường trong nước và xuất khẩu tiếp tục cạnh tranh khốc liệt về giá, áp lực tồn kho sản phẩm, dư thừa năng lực sản xuất. Đồng thời, xu hướng dịch chuyển nhu cầu xi măng bao sang xi măng rời ngày càng tăng, làm giảm hiệu quả kinh doanh của Công ty, do giá trị thương hiệu gắn với xi măng bao.

Trong 9 tháng đầu năm, có 5 doanh nghiệp đạt doanh thu trên ngàn tỷ đồng gồm HT1, BCC, BTS, HOM và QNC. Trong đó, QNC có lãi giảm 63%, còn hơn 35 tỷ đồng; HT1 có lỗ chuyển lãi; còn lại 3 doanh nghiệp tiếp tục thua lỗ.

Top doanh nghiệp có doanh thu trên ngàn tỷ trong 9 tháng (Đvt: Tỷ đồng)Nguồn: VietstockFinance

Tính đến cuối tháng 9, nhóm doanh nghiệp niêm yết ngành xi măng có tổng giá trị tồn kho hơn 2,500 tỷ đồng, giảm hơn 10% so với đầu năm. Trong đó, tồn kho của ông lớn HT1 chiếm hơn 30%, với gần 790 tỷ đồng - giảm 11% so với đầu năm; giá trị thành phẩm của HT1 gần 432 tỷ đồng, tăng 11% so với đầu năm.

Ngành xi măng vẫn đang bất định?

Ngành xi măng vẫn đang đối mặt muôn vàn khó khăn trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm vì nhiều yếu tố như giá nhiên liệu, năng lượng tăng cao, đặc biệt là giá than cũng gây nhiều khó khăn cho hoạt động của ngành. Bên cạnh đó, tiêu thụ nội địa yếu do các dự án đầu tư công triển khai còn chậm, thị trường bất động sản chưa phục hồi rõ nét…

Năm 2024, thị trường nội địa dự kiến tiêu thụ khoảng 60-62 triệu tấn xi măng; trong khi cả nước hiện có 61 nhà máy xi măng đang hoạt động với tổng công suất thiết kế 117 triệu tấn/năm, năng lực sản xuất thực tế có thể đạt trên 130 triệu tấn/năm. Số liệu cho thấy, sản lượng tiêu thụ chỉ bằng 1/2 công suất thiết kế là sự lãng phí, chưa kể đến sự tồn tại của các nhà máy và đời sống của người lao động.

9 tháng đầu năm 2024, lượng tiêu thụ xi măng nội địa cũng chỉ xấp xỉ với năm ngoái và tiếp tục duy trì ở mức thấp; trong khi xuất khẩu giảm hơn 4%, ở mức 22.5 triệu tấn.

Xoay sở trong khó khăn, một số doanh nghiệp đã phải chấp nhận giảm giá bán sản phẩm để bù đắp chi phí duy trì hoạt động.

Thanh Tú

FILI

MỚI

“Sức khỏe” ngành xi măng tiếp tục đi xuống, loạt doanh nghiệp báo lỗ triền miên

Các doanh nghiệp xi măng tiếp tục đối mặt với thua lỗ trong quý 3/2024, khi giá điện, than, và bao bì đồng loạt leo thang. Trước áp lực từ chi phí đầu vào gia tăng, khả năng phục hồi tài chính của ngành xi măng trở nên mong manh hơn bao giờ hết…

Giá nguyên liệu đầu vào như điện, than và bao bì tăng cao đã đẩy các doanh nghiệp xi măng vào tình thế khó khăn, khi chi phí sản xuất vượt xa khả năng bù đắp từ doanh thu.

Trong quý 3/2024, nhiều doanh nghiệp tiếp tục báo lỗ, khiến áp lực tài chính càng thêm nặng nề. Trước những biến động này, ngành xi măng phải tìm kiếm các giải pháp giảm chi phí để duy trì hoạt động. Tương lai phục hồi của ngành cũng trở nên mờ mịt hơn bao giờ hết.

NGẬM NGÙI BÁO LỖ

Công ty Cổ phần Xi măng VICEM Bút Sơn (mã chứng khoán: BTS) vừa công bố báo cáo tài chính quý 3/2024 với doanh thu thuần 633 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, công ty vẫn bị thua lỗ sau thuế 26 tỷ đồng và đây là quý thứ 8 công ty bị lỗ liên tiếp (từ quý 4/2022).

Theo báo cáo, dù doanh thu tăng trưởng, nhưng giá vốn tăng mạnh hơn 19% nên sau khấu trừ, lãi gộp chỉ thu về 11 tỷ đồng, giảm 46%. Biên lãi gộp bị thu hẹp từ 4% về gần 2%.

Doanh thu tài chính chỉ hơn 11 triệu đồng nhưng VICEM Bút Sơn phải gánh tới 17,8 tỷ đồng chi phí tài chính. Trong đó, chi phí lãi vay gần 17 tỷ đồng. Chi phí bán hàng tăng 7% lên hơn 17,8 tỷ đồng. Chi phí quản lý doanh nghiệp giảm nhẹ 5 tỷ đồng còn gần 18 tỷ đồng.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, VICEM Bút Sơn mang về doanh thu thuần gần 1.840 tỷ đồng, giảm 3%, lỗ ròng gần 122 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ hơn 64 tỷ đồng. Với việc thua lỗ liên tục trong 8 quý qua, VICEM Bút Sơn lỗ lũy kế hơn 212 tỷ đồng tại thời điểm cuối quý 3.

Tổng tài sản VICEM Bút Sơn tính đến ngày 30/9/2024 giảm 5% so với đầu năm, còn gần 3.325 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu của Vicem Bút Sơn tiếp tục giảm về hơn 1.146 tỷ đồng, trong đó vốn điều lệ ở mức 1.235 tỷ đồng. Vicem Bút Sơn còn khoản lỗ sau thuế chưa phân phối hơn 212 tỷ đồng.

Đồng cảnh ngộ, Công ty Cổ phần Xi măng VICEM Hoàng Mai (mã chứng khoán: HOM) công bố đạt doanh thu thuần quý 3/2024 đạt hơn 356 tỷ đồng, giảm 23% so với cùng kỳ năm trước; do giá vốn giảm sâu hơn nên sau khấu trừ, lãi gộp gần 52 tỷ đồng, tăng 9%.

Dù vậy, lãi gộp tăng không đủ bù đắp các khoản chi phí khiến VICEM Hoàng Mai lỗ hơn 11 tỷ đồng (cùng kỳ năm trước thua lỗ gần 27 tỷ đồng). Lũy kế 9 tháng, công ty đạt doanh thu thuần gần 1.204 tỷ đồng, giảm 5% so với cùng kỳ năm trước và bị lỗ ròng hơn 51 tỷ đồng. Tổng cộng số lỗ lũy kế đến hết quý 3/2024 của doanh nghiệp hơn 76 tỷ đồng.

Công ty cho biết ngành xi măng vẫn đang đối mặt với khó khăn do nguồn cung cao, trong khi thị trường xi măng trong nước và xuất khẩu tiếp tục cạnh tranh khốc liệt về giá, áp lực tồn kho sản phẩm, dư thừa năng lực sản xuất.

Đồng thời, xu hướng dịch chuyển nhu cầu xi măng bao sang xi măng rời ngày càng tăng làm giảm hiệu quả kinh doanh của công ty do giá trị thương hiệu gắn với xi măng bao.

Công ty Xi măng VICEM Hải Vân (mã chứng khoán: HVX) báo doanh thu quý 3/2024 đạt gần 110 tỷ đồng, giảm 14% so cùng kỳ năm trước. Công ty tiếp tục lỗ sau thuế hơn 8 tỷ đồng (cùng kỳ năm trước bị lỗ gần 16 tỷ đồng). Đây là quý lỗ thứ 6 liên tiếp của VICEM Hải Vân.

Lũy kế 9 tháng, VICEM Hải Vân mang về doanh thu thuần hơn 261 tỷ đồng, giảm 38% và lỗ gần 38 tỷ đồng. Tổng số lỗ lũy kế đến hết tháng 9 lên đến 90,3 tỷ đồng.

VICEM Hải Vân cho biết trong quý 3 không sản xuất và tiêu thụ clinker do thị trường không có nhu cầu và chi phí sản xuất clinker cao, bất lợi về logistics. Đồng thời, chi phí cố định của nhà máy xi măng Vạn Ninh hạch toán vào giá vốn gần 19 tỷ đồng (do dừng sản xuất clinker) làm lợi nhuận sụt giảm.

ĐỒNG LOẠT TĂNG GIÁ

Mới đây, một loạt nhà sản xuất xi măng lớn như VICEM Bỉm Sơn, Bút Sơn, The Vissai, Xi măng Thành Thắng Group, Xi măng Xuân Thành... vừa đồng loạt công bố tăng giá bán sản phẩm nhằm bù đắp đà tăng của chi phí đầu vào.

Mức tăng giá trong đợt điều chỉnh này được các doanh nghiệp ấn định ở mức 50.000 đồng/tấn. Riêng The Vissai tăng 46.300 đồng/tấn.

Đại diện Công ty Cổ phần Xi măng Thành Thắng Group cho hay: "Giá điện vừa tăng thêm 4,8%, trong khi giá điện năng chiếm 14-15% giá vốn sản phẩm khiến cho giá thành sản xuất tăng cao, dù doanh nghiệp đã áp dụng nhiều giải pháp để cắt giảm chi phí, nâng cao năng suất như tận dụng nhiệt khí dư từ các dây chuyền nhưng vẫn chưa thể bù đắp được chi phí sản xuất".

Việc tăng giá bán thêm 50.000 đồng/tấn sẽ phần nào giúp các nhà sản xuất xi măng đảm bảo ổn định sản xuất kinh doanh, duy trì chất lượng sản phẩm.

Theo phản ánh của các nhà sản xuất, theo Quyết định số 1046/QĐ-EVN của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) từ ngày 11/10/2024 giá điện sẽ tăng thêm 4,8% so với trước đây. Bên cạnh đó, trước bối cảnh các cuộc xung đột quân sự trên thế giới đang diễn ra căng thẳng khiến giá nguyên nhiên liệu đầu vào như than, dầu... biến động lớn, dự báo còn tiếp tục tăng trong thời gian tới, xi măng không thể duy trì giá bán cũ.

Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) cho biết: “Các nhà sản xuất tăng giá bán xi măng là tất yếu, bởi cả mấy năm qua, xi măng đã bán dưới giá thành sản xuất rồi. Nếu không điều chỉnh giá bán để bù đắp phần nào chi phí đầu vào, doanh nghiệp không cầm cự nổi”.

9 tháng đầu năm 2024, lượng tiêu thụ xi măng nội địa xấp xỉ với năm ngoái và tiếp tục duy trì ở mức thấp. Kênh xuất khẩu cũng giảm, 9 tháng mới đạt 22,5 triệu tấn, trị giá 863 triệu USD, giảm 4,3% về lượng, giảm 15,1% về trị giá so với cùng kỳ.

MỚI

Giá vốn cao, Xi măng Bút Sơn lỗ quý thứ 8 liên tiếp

Dù doanh thu quý 3/2024 tăng 16% so với cùng kỳ nhưng CTCP Xi măng VICEM Bút Sơn (HNX: BTS) vẫn không tránh khỏi quý thua lỗ thứ 8 liên tiếp.

Quý 3, Xi măng Bút Sơn ghi nhận doanh thu thuần 633 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ. Do giá vốn tăng cao nên sau khấu trừ, lãi gộp đạt gần 11 tỷ đồng, giảm 46%. Biên lãi gộp bị thu hẹp từ 4% (cùng kỳ) về gần 2%.

Dù tổng chi phí giảm 16% còn 54 tỷ đồng nhưng không đủ giúp BTS tránh được kỳ kinh doanh kém sắc khi lỗ hơn 26 tỷ đồng, đây cũng là quý thua lỗ thứ 8 liên tiếp (từ quý 4/2022).

Nguồn: VietstockFinance

Lũy kế 9 tháng đầu năm, BTS mang về doanh thu thuần gần 1,840 tỷ đồng, giảm 3%. Nguồn thu chính vẫn đến từ bán xi măng với gần 1,744 tỷ đồng, giảm 8%; trong khi bán clinker tăng mạnh hơn 88% lên gần 189 tỷ đồng. Kết quả, Công ty lỗ ròng gần 122 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ hơn 64 tỷ đồng.

Nhận định về năm 2024, BTS cho rằng thị trường xi măng khó có sự tăng trưởng cao, nguồn cung xi măng tăng cao hơn so với nhu cầu, trong khi giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào tiếp tục ở mức cao và xu hướng dịch chuyển nhu cầu từ xi măng bao sang xi măng rời tiếp tục tăng làm giảm hiệu suất của Công ty vì giá trị thương hiệu chủ yếu gắn với xi măng bao.

Vì vậy, dễ hiểu vì sao Xi măng Bút Sơn đưa ra kế hoạch 2024 với khoản lỗ dự kiến gần 111 tỷ đồng, trong khi tổng doanh thu gần 2,715 tỷ đồng. Với kế hoạch này, BTS thực hiện được hơn 69% chỉ tiêu doanh thu và khoản lỗ đã vượt quá dự định sau 9 tháng.

Với việc thua lỗ liên tục trong 8 quý qua, BTS lỗ lũy kế hơn 212 tỷ đồng tại thời điểm cuối quý 3. Tổng tài sản cũng vơi dần còn gần 3,325 tỷ đồng, giảm 5% so với đầu năm; trong đó, lượng tiền mặt giảm sâu 76% về gần 33 tỷ đồng, trong khi khoản phải thu ngắn hạn gần 278 tỷ đồng, gấp 2.6 lần đầu năm, phần lớn là khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng.

Nguồn: BTS

Nợ phải trả gần 2,179 tỷ đồng, giảm nhẹ 2%, với khoản nợ vay tài chính hơn 1,200 tỷ đồng, tăng 5% so đầu năm và chiếm hơn 55% tổng nợ của Doanh nghiệp.

MỚI

'Bức tranh kinh doanh u ám', cổ phiếu xi măng khó làm nên chuyện

Trong bối cảnh thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn, khó thu hút nguồn vốn, nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực liên quan cũng bị ảnh hưởng, đặc biệt phải kể đến xi măng.

Thị trường tiêu thụ khó khăn cùng nhiều yếu tố không thuận lợi đang làm cho “bệnh tình” của các doanh nghiệp xi măng khó có thể thuyên giảm trong một sớm một chiều. Cũng chính vì vậy, nhóm cổ phiếu này vẫn khó có thể làm nên chuyện trong giai đoạn cuối năm 2024.

Mùa báo cáo tài chính (BCTC) quý II/2024, nhiều doanh nghiệp xi măng báo lợi nhuận giảm, thậm chí có công ty còn thua lỗ. Có thể nói, gam màu xám đã bao trùm hầu hết các công ty xi măng trên sàn chứng khoán.

Gam màu xám của doanh nghiệp xi măng

Điển hình, quý II/2024, CTCP Xi măng Vicem Bút Sơn (BTS) báo lỗ 36,5 tỷ đồng, đánh dấu quý thứ 7 liên tiếp thua lỗ của doanh nghiệp xi măng này từ quý IV/2022.

Lũy kế 6 tháng đầu năm 2024, Vicem Bút Sơn lỗ ròng 92 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ 32 tỷ đồng. Tính đến ngày ngày 30/06/2024, tổng tài sản của Vicem Bút Sơn giảm 3% so với đầu năm, còn gần 3.407 tỷ đồng.

Gam màu xám bao trùm hầu hết các công ty xi măng trên sàn chứng khoán

Hay như CTCP Xi măng Vicem Hoàng Mai (HOM) báo lãi ròng quý II/2024 đạt hơn 270 triệu đồng, xấp xỉ so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, bán niên, công ty lỗ gần 40 tỷ đồng. Tại thời điểm cuối quý II/2024, Vicem Hoàng Mai ghi nhận lỗ sau thuế chưa phân phối âm gần 65,3 tỷ đồng.

Chung cảnh ngộ, CTCP Xi măng Vicem Hà Tiên (HT1) với doanh thu thuần đạt 1.909 tỷ đồng, giảm gần 5% so với cùng kỳ. Sau khi trừ các khoản chi phí, Xi măng Hà Tiên báo lãi ròng gần 46 tỷ đồng, giảm 22% so với cùng kỳ.

Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2024, Xi măng Hà Tiên ghi nhận 3.403 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 8% so với nửa đầu năm 2023. Công ty báo lãi sau thuế đạt 21 tỷ đồng do thua lỗ trong quý đầu năm, song đã cải thiện so với mức lỗ gần 27 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái.

Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho biết, tổng sản lượng sản xuất xi măng 6 tháng đầu năm nay ước đạt 44 triệu tấn, tương đương cùng kỳ. Các nhà máy chỉ chạy 70 - 75% tổng công suất thiết kế, tồn kho lũy kế tới 5 triệu tấn.

Việc thị trường tiêu thụ khó khăn cùng nhiều yếu tố không thuận lợi càng làm cho mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp xi măng càng trở nên gay gắt, đặc biệt ở thị trường miền Bắc và miền Trung, khu vực có hầu hết các dự án mới và có tỷ lệ xuất khẩu cao hơn.

Theo giới phân tích, trong bối cảnh thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn, khó thu hút nguồn vốn, nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực liên quan cũng bị ảnh hưởng, đặc biệt phải kể đến xi măng.

Cùng với đó, thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi, xi măng Trung Quốc dự báo sẽ dư thừa và cạnh tranh với xi măng Việt Nam vào các thị trường xuất khẩu ở Philippines, Trung Mỹ, Nam Phi…, thì việc “sức khỏe” doanh nghiệp nhóm xi măng suy giảm là khó tránh khỏi. Và tình trạng này có thể kéo dài tới hết năm 2024.

Khó có thể hồi phục “một sớm một chiều”

Trong bối cảnh bức tranh toàn ngành xi măng hiện vẫn còn thiếu những gam màu tươi sáng khi hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp có phần đi lùi so với năm ngoái, tuy nhiên có thời điểm bộ đôi HT1 và BCC (Xi măng Bỉm Sơn) là một trong số ít cổ phiếu “vượt qua nghịch cảnh”, ghi nhận đà tăng vượt trội so với VN-Index.

Các chuyên gia cho rằng, đà tăng này “chạy trước” do kỳ vọng của dòng tiền vào việc cả 2 doanh nghiệp đã tạo đáy lợi nhuận, bởi thực tế “sức khỏe” của 2 doanh nghiệp này vẫn còn kém.

Trước khó khăn của toàn ngành, Xi măng Bỉm Sơn và Xi măng Vicem Hà Tiên đều lên kế hoạch kinh doanh một cách đầy thận trọng. Thậm chí, Xi măng Bỉm Sơn còn không dám "mơ" đến viễn cảnh có lãi mà chỉ hy vọng giảm lỗ: Doanh nghiệp đặt mục tiêu lỗ sau thuế 159 tỷ đồng.

Mặt khác, xét trên góc nhìn kỹ thuật, hai cổ phiếu HT1 và BCC đều đã xác nhận tạo đáy trên thị trường chứng khoán. Do đó, việc dòng tiền tìm đến giúp 2 cổ phiếu bật tăng tích cực dù kết quả kinh doanh vẫn kém cũng là điều dễ hiểu.

Tuy vậy, nhìn rộng hơn, nhóm cổ phiếu xi măng nói chung vẫn khó có thể làm nên chuyện trong giai đoạn cuối năm 2024.

Theo dự báo của Hiệp hội Xi măng Việt Nam, bên cạnh việc xuất khẩu xi măng và clinker sẽ gặp trở ngại do thị trường bất động sản Trung Quốc chưa phục hồi và nguồn cung xi măng Trung Quốc dư thừa như đã nêu trên, thì tại thị trường nội địa cũng ảm đạm với mức tiêu thụ khoảng 60 triệu tấn/năm, trong khi khả năng sản xuất thực tế có thể đạt tới 130 triệu tấn. Nếu không thể xuất khẩu, nguy cơ phá sản sẽ gia tăng. Ngược lại, khi kinh tế phục hồi và nhu cầu tăng, có thể xảy ra tình trạng thiếu xi măng như giai đoạn trước năm 2010.

Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam Nguyễn Quang Cung cho biết đầu ra của ngành xi măng tập trung chủ yếu vào đầu tư công, bất động sản và xây dựng dân dụng, trong đó đầu tư nhà nước đóng vai trò quan trọng, dẫn dắt các lĩnh vực khác cùng phát triển. Tuy nhiên, hai năm gần đây, không có nhiều dự án công nghiệp lớn được triển khai ngoài các dự án giao thông sử dụng xi măng không nhiều. Ngành xi măng đã đầu tư cho sản xuất theo quy hoạch được Chính phủ duyệt, trên cơ sở dự báo nhu cầu của các ngành, của đất nước, nhưng việc triển khai các dự án trên thực tế còn chậm, dẫn đến tiêu thụ xi măng thấp.

Nhiều ý kiến cho rằng ngành bất động sản vẫn còn nhiều thách thức, đó là nhu cầu ở các phân khúc cao cấp, nghỉ dưỡng chưa thực sự hồi phục; áp lực nợ trái phiếu tại một số doanh nghiệp còn lớn; hành lang pháp lý mới cần thời gian để “thẩm thấu” vào cuộc sống... Do đó, xi măng vẫn sẽ là nhóm ngành chịu ảnh hưởng đáng kể trong giai đoạn tới, gây tác động kém tích cực đến nhóm cổ phiếu xi măng nói chung.

Sau 3 quý liên tục thua lỗ, ngành xi măng đã trở lại “mặt đất” khi có lãi trong quý 2/2024. Liệu đây có phải khởi đầu chu kỳ tăng trưởng trở lại của ngành xi măng?

Thời gian qua, do ảnh hưởng tình hình thế giới, chiến tranh Trung Đông ngày càng căng thẳng khó lường; trong khi thị trường bất động sản trong nước chưa thực sự khởi sắc, nguồn cung xi măng vượt xa so với nhu cầu; giá nguyên, nhiên liệu đầu vào vẫn ở mức cao. Tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sụt giảm, tồn kho tăng cao, một số nhà máy phải giảm năng suất hoặc dừng lò đã khiến nhiều Doanh nghiệp mảng này lao đao, chìm trong thua lỗ.

Doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp xi măng từ quý 1/2022 - quý 2/2024

Số doanh nghiệp báo lãi đã nhiều hơn

Theo thống kê, trong 17 doanh nghiệp xi măng đã công bố BCTC quý 2/2024, có 4 doanh nghiệp tăng lãi, 3 giảm, 2 lỗ chuyển lãi. Còn lại 8 doanh nghiệp đều thua lỗ với 2 doanh nghiệp lãi chuyển lỗ và 6 tiếp tục thua lỗ.

Tuy vẫn còn nhiều doanh nghiệp lỗ, nhưng số lượng doanh nghiệp báo lãi đã nhiều hơn quý đầu năm (chỉ duy nhất một doanh nghiệp báo lãi).

Dẫn đầu mức tăng trưởng là CTCP VICEM Thương mại Xi măng T với lãi ròng gần 2 tỷ đồng, tăng 30% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, lũy kế 6 tháng, lãi ròng TMX lại giảm 43%, còn hơn 1 tỷ đồng.

Xi măng Sài Sơn S cũng lãi hơn 2 tỷ đồng trong quý 2, tăng 24%, nhờ nhà máy hoạt động ổn định, chi phí nguyên vật liệu đầu vào và chi phí lãi vay giảm do SCJ đã trả vốn trung hạn. Tuy nhiên, giống TMX, lãi ròng 6 tháng SCJ chỉ hơn 2 tỷ đồng, giảm 9%.

Bất chấp nhu cầu xi măng giảm, lãi ròng quý 2 của Xi măng La Hiên VVMI C vẫn tăng 10%, đạt hơn 12 tỷ đồng, nhưng lũy kế 6 tháng, giảm 41% còn 12 tỷ đồng.

Trong bối cảnh các doanh nghiệp cùng ngành ít nhiều có vài quý thua lỗ thời gian qua, riêng CLH đã ngược dòng với duy nhất một lần báo lỗ vào quý 3/2017 (hơn 2 tỷ đồng). CLH cho biết, thị trường bất động sản quý 2/2024 trầm lắng, nhu cầu xi măng suy giảm, mặt khác mưa nhiều nên sản lượng tiêu thụ giảm, đặc biệt giá bán sản phẩm cũng giảm. Tuy nhiên, Công ty đã đưa ra các giải pháp như tăng năng suất thiết bị, tiết kiệm chi phí trong sản suất. Bên cạnh đó, việc sửa chữa các thiết bị chính chủ yếu tập trung trong quý 3/2024, Công ty cũng tiết giảm chi phí tài chính nên giúp lợi nhuận tăng.

Ngoài các doanh nghiệp có lợi nhuận tăng trưởng, còn có thêm 2 cái tên lỗ chuyển lãi là Xi măng Bỉm Sơn B gần 26 tỷ đồng (cùng kỳ lỗ hơn 5 tỷ đồng) và Xi măng Yên Bình V gần 9 tỷ đồng (cùng kỳ lỗ gần 3 tỷ đồng).

KQKD của doanh nghiệp xi măng trong quý 2/2024 (Đvt: Tỷ đồng)

Nhưng phần lớn vẫn đang bế tắc

Việc tiếp tục lỗ hơn 36 tỷ đồng trong quý 2/2024, Xi măng VICEM Bút Sơn B nối dài chuỗi thua lỗ lên quý thứ 7 liên tiếp (từ quý 4/2022).

Không khá hơn, Xi măng VICEM Hải Vân H cũng 5 quý liên tiếp (từ quý 2/2023) với khoản lỗ ròng gần 10 tỷ đồng. HVX cho biết, sản lượng tiêu thụ xi măng quý 2 giảm gần 48 ngàn tấn (trong đó, clinker là 27.8 ngàn tấn), tương ứng giảm 31% so với cùng kỳ là nguyên nhân chính khiến lợi nhuận giảm.

Quý 2/2024 đánh dấu quý thứ 13 Xi măng Phú Thọ P thua lỗ (từ quý 1/2021), gần 9 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng lỗ 18 tỷ đồng. PTE cho biết, 2024 tiếp tục là một năm khó khăn đối với ngành xi măng, nhu cầu xi măng trên thị trường liên tục sụt giảm cùng với đó là sự cạnh tranh gây gắt đã khiến lợi nhuận giảm.

2 doanh nghiệp khác mới gia nhập nhóm là CTCP Khoáng sản FECON F lỗ ròng hơn 11 tỷ đồng và Xi măng Quán Triều VVMI C lỗ hơn 2 tỷ đồng; trong khi cùng kỳ năm trước lãi lần lượt hơn 5 tỷ đồng và hơn 8 tỷ đồng.

Ông trùm xi măng Hà Tiên có kết quả khả quan hơn khi lãi ròng gần 46 tỷ đồng, giảm 22%. Lãi ròng 6 tháng hơn 21 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ gần 27 tỷ đồng.

Tương tự, Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh Q cũng có lãi quý 2 hơn 27 tỷ đồng, giảm 23%. Nửa đầu năm, QNC lãi gần 33 tỷ đồng, giảm 41%.

KQKD của doanh nghiệp xi măng trong nửa đầu năm 2024 (Đvt: Tỷ đồng)

Kết quả quý 2 và 6 tháng đầu năm 2024 đã nói lên phần nào các khó khăn, vướng mắc vẫn còn, tiếp tục bám lấy ngành xi măng. Điều này cũng không bất ngờ khi đã được các doanh nghiệp xi măng nhận định và dự báo trước với nhiều kế hoạch 2024 tiếp tục thua lỗ.

Điển hình như Xi măng Bỉm Sơn đưa kế hoạch 2024 lỗ sau thuế gần 159 tỷ đồng, Xi măng VICEM Hoàng Mai H có kế hoạch lỗ gần 104 tỷ đồng, BTS kế hoạch lỗ 111 tỷ đồng.

HT1 và SCJ có vẻ lạc quan hơn khi đặt mục tiêu lãi sau thuế lần lượt hơn 23 tỷ đồng, tăng 31% và hơn 11 tỷ đồng, tăng 42% so với năm 2023. QNC đặt lãi sau thuế đi lùi 57%, đạt 34 tỷ đồng.

Về sản lượng, phần lớn doanh nghiệp đều đặt kế hoạch sản xuất tăng trưởng. Trong đó, HT1 dự kiến sản xuất clinker gần 4.1 triệu tấn và xi măng 5.66 triệu tấn, lần lượt tăng 8% và 5% so với năm trước. Hay BCC đặt kế hoạch sản xuất clinker hơn 2.3 triệu tấn, tăng 35% và xi măng (bao gồm gia công) gần 3 triệu tấn, tăng 6%.

Chưa đủ để bắt đầu chu kỳ tăng trưởng mới

Theo Bộ Xây dựng, sản xuất clinker và xi măng sụt giảm lớn từ năm 2023 đến nay. Theo đó, tổng sản lượng sản xuất năm qua chỉ đạt 92.9 triệu tấn, tương ứng 75% tổng công suất thiết kế. Tổng sản lượng tiêu thụ 2023 đạt 87.8 triệu tấn, giảm 12% so với năm 2022.

Năm 2023, tiêu thụ xi măng trong nước chỉ đạt 56,6 triệu tấn, giảm hơn 16% năm 2022, đây là mức sụt giảm lớn nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực xi măng.

6 tháng đầu năm 2024, tổng sản lượng tiêu thụ clinker và xi măng đạt khoảng 44 triệu tấn, tương đương cùng kỳ. Lượng clinker xuất khẩu cũng chỉ đạt khoảng 5.4 triệu tấn, gần bằng cùng kỳ năm 2023.

Sở dĩ, sản lượng xuất khẩu tiếp tục giảm là do thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi, xi măng cũng bị dư thừa và dự báo sẽ cạnh tranh với xi măng Việt Nam vào các thị trường xuất khẩu như Philippines, Trung Mỹ, Nam Phi… Bên cạnh đó, chi phí cước vận tải biển tăng cao, cộng với các quy định về hàng rào kỹ thuật tại phần lớn thị trường xuất khẩu.

Ngoài ra, tình hình tài chính của ngành gặp khó do các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, đặc biệt các doanh nghiệp xi măng đầu tư vốn lớn. Giai đoạn đầu khi mới vận hành nhà máy, các doanh nghiệp phải trả nợ vốn vay, cộng với lãi vay cao, dẫn đến áp lực trả nợ cả gốc và lãi rất lớn. Tiêu thụ chậm, nhiều doanh nghiệp đã phải dừng một số dây chuyền sản xuất, khiến nhóm ngành xi măng sản xuất không hiệu quả, thua lỗ; chưa kể đến tình hình kinh tế thế giới đang khó lường, chiến tranh Trung Đông khắc nghiệt hơn.

Các thông tin trên cho thấy tương lai ngành xi măng vẫn đang bất định, là dấu chấm hỏi đang kiếm lời giải. Dù có nhiều doanh nghiệp có lãi hơn, nhưng như vậy là chưa đủ, chưa thể kết luận được là chu kỳ tăng trưởng mới cho triển vọng ngành xi măng thời gian tới.

Thanh Tú

FILI