'Đại gia' Xi măng Vicem lỗ thêm nghìn tỷ, Phó Thủ tướng yêu cầu 2 bộ vào cuộc

Sau 3 quý liên tục thua lỗ, ngành xi măng đã trở lại “mặt đất” khi có lãi trong quý 2/2024. Liệu đây có phải khởi đầu chu kỳ tăng trưởng trở lại của ngành xi măng?

Thời gian qua, do ảnh hưởng tình hình thế giới, chiến tranh Trung Đông ngày càng căng thẳng khó lường; trong khi thị trường bất động sản trong nước chưa thực sự khởi sắc, nguồn cung xi măng vượt xa so với nhu cầu; giá nguyên, nhiên liệu đầu vào vẫn ở mức cao. Tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sụt giảm, tồn kho tăng cao, một số nhà máy phải giảm năng suất hoặc dừng lò đã khiến nhiều Doanh nghiệp mảng này lao đao, chìm trong thua lỗ.

Doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp xi măng từ quý 1/2022 - quý 2/2024

Số doanh nghiệp báo lãi đã nhiều hơn

Theo thống kê, trong 17 doanh nghiệp xi măng đã công bố BCTC quý 2/2024, có 4 doanh nghiệp tăng lãi, 3 giảm, 2 lỗ chuyển lãi. Còn lại 8 doanh nghiệp đều thua lỗ với 2 doanh nghiệp lãi chuyển lỗ và 6 tiếp tục thua lỗ.

Tuy vẫn còn nhiều doanh nghiệp lỗ, nhưng số lượng doanh nghiệp báo lãi đã nhiều hơn quý đầu năm (chỉ duy nhất một doanh nghiệp báo lãi).

Dẫn đầu mức tăng trưởng là CTCP VICEM Thương mại Xi măng T với lãi ròng gần 2 tỷ đồng, tăng 30% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, lũy kế 6 tháng, lãi ròng TMX lại giảm 43%, còn hơn 1 tỷ đồng.

Xi măng Sài Sơn S cũng lãi hơn 2 tỷ đồng trong quý 2, tăng 24%, nhờ nhà máy hoạt động ổn định, chi phí nguyên vật liệu đầu vào và chi phí lãi vay giảm do SCJ đã trả vốn trung hạn. Tuy nhiên, giống TMX, lãi ròng 6 tháng SCJ chỉ hơn 2 tỷ đồng, giảm 9%.

Bất chấp nhu cầu xi măng giảm, lãi ròng quý 2 của Xi măng La Hiên VVMI C vẫn tăng 10%, đạt hơn 12 tỷ đồng, nhưng lũy kế 6 tháng, giảm 41% còn 12 tỷ đồng.

Trong bối cảnh các doanh nghiệp cùng ngành ít nhiều có vài quý thua lỗ thời gian qua, riêng CLH đã ngược dòng với duy nhất một lần báo lỗ vào quý 3/2017 (hơn 2 tỷ đồng). CLH cho biết, thị trường bất động sản quý 2/2024 trầm lắng, nhu cầu xi măng suy giảm, mặt khác mưa nhiều nên sản lượng tiêu thụ giảm, đặc biệt giá bán sản phẩm cũng giảm. Tuy nhiên, Công ty đã đưa ra các giải pháp như tăng năng suất thiết bị, tiết kiệm chi phí trong sản suất. Bên cạnh đó, việc sửa chữa các thiết bị chính chủ yếu tập trung trong quý 3/2024, Công ty cũng tiết giảm chi phí tài chính nên giúp lợi nhuận tăng.

Ngoài các doanh nghiệp có lợi nhuận tăng trưởng, còn có thêm 2 cái tên lỗ chuyển lãi là Xi măng Bỉm Sơn B gần 26 tỷ đồng (cùng kỳ lỗ hơn 5 tỷ đồng) và Xi măng Yên Bình V gần 9 tỷ đồng (cùng kỳ lỗ gần 3 tỷ đồng).

KQKD của doanh nghiệp xi măng trong quý 2/2024 (Đvt: Tỷ đồng)

Nhưng phần lớn vẫn đang bế tắc

Việc tiếp tục lỗ hơn 36 tỷ đồng trong quý 2/2024, Xi măng VICEM Bút Sơn B nối dài chuỗi thua lỗ lên quý thứ 7 liên tiếp (từ quý 4/2022).

Không khá hơn, Xi măng VICEM Hải Vân H cũng 5 quý liên tiếp (từ quý 2/2023) với khoản lỗ ròng gần 10 tỷ đồng. HVX cho biết, sản lượng tiêu thụ xi măng quý 2 giảm gần 48 ngàn tấn (trong đó, clinker là 27.8 ngàn tấn), tương ứng giảm 31% so với cùng kỳ là nguyên nhân chính khiến lợi nhuận giảm.

Quý 2/2024 đánh dấu quý thứ 13 Xi măng Phú Thọ P thua lỗ (từ quý 1/2021), gần 9 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng lỗ 18 tỷ đồng. PTE cho biết, 2024 tiếp tục là một năm khó khăn đối với ngành xi măng, nhu cầu xi măng trên thị trường liên tục sụt giảm cùng với đó là sự cạnh tranh gây gắt đã khiến lợi nhuận giảm.

2 doanh nghiệp khác mới gia nhập nhóm là CTCP Khoáng sản FECON F lỗ ròng hơn 11 tỷ đồng và Xi măng Quán Triều VVMI C lỗ hơn 2 tỷ đồng; trong khi cùng kỳ năm trước lãi lần lượt hơn 5 tỷ đồng và hơn 8 tỷ đồng.

Ông trùm xi măng Hà Tiên có kết quả khả quan hơn khi lãi ròng gần 46 tỷ đồng, giảm 22%. Lãi ròng 6 tháng hơn 21 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ gần 27 tỷ đồng.

Tương tự, Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh Q cũng có lãi quý 2 hơn 27 tỷ đồng, giảm 23%. Nửa đầu năm, QNC lãi gần 33 tỷ đồng, giảm 41%.

KQKD của doanh nghiệp xi măng trong nửa đầu năm 2024 (Đvt: Tỷ đồng)

Kết quả quý 2 và 6 tháng đầu năm 2024 đã nói lên phần nào các khó khăn, vướng mắc vẫn còn, tiếp tục bám lấy ngành xi măng. Điều này cũng không bất ngờ khi đã được các doanh nghiệp xi măng nhận định và dự báo trước với nhiều kế hoạch 2024 tiếp tục thua lỗ.

Điển hình như Xi măng Bỉm Sơn đưa kế hoạch 2024 lỗ sau thuế gần 159 tỷ đồng, Xi măng VICEM Hoàng Mai H có kế hoạch lỗ gần 104 tỷ đồng, BTS kế hoạch lỗ 111 tỷ đồng.

HT1 và SCJ có vẻ lạc quan hơn khi đặt mục tiêu lãi sau thuế lần lượt hơn 23 tỷ đồng, tăng 31% và hơn 11 tỷ đồng, tăng 42% so với năm 2023. QNC đặt lãi sau thuế đi lùi 57%, đạt 34 tỷ đồng.

Về sản lượng, phần lớn doanh nghiệp đều đặt kế hoạch sản xuất tăng trưởng. Trong đó, HT1 dự kiến sản xuất clinker gần 4.1 triệu tấn và xi măng 5.66 triệu tấn, lần lượt tăng 8% và 5% so với năm trước. Hay BCC đặt kế hoạch sản xuất clinker hơn 2.3 triệu tấn, tăng 35% và xi măng (bao gồm gia công) gần 3 triệu tấn, tăng 6%.

Chưa đủ để bắt đầu chu kỳ tăng trưởng mới

Theo Bộ Xây dựng, sản xuất clinker và xi măng sụt giảm lớn từ năm 2023 đến nay. Theo đó, tổng sản lượng sản xuất năm qua chỉ đạt 92.9 triệu tấn, tương ứng 75% tổng công suất thiết kế. Tổng sản lượng tiêu thụ 2023 đạt 87.8 triệu tấn, giảm 12% so với năm 2022.

Năm 2023, tiêu thụ xi măng trong nước chỉ đạt 56,6 triệu tấn, giảm hơn 16% năm 2022, đây là mức sụt giảm lớn nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực xi măng.

6 tháng đầu năm 2024, tổng sản lượng tiêu thụ clinker và xi măng đạt khoảng 44 triệu tấn, tương đương cùng kỳ. Lượng clinker xuất khẩu cũng chỉ đạt khoảng 5.4 triệu tấn, gần bằng cùng kỳ năm 2023.

Sở dĩ, sản lượng xuất khẩu tiếp tục giảm là do thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi, xi măng cũng bị dư thừa và dự báo sẽ cạnh tranh với xi măng Việt Nam vào các thị trường xuất khẩu như Philippines, Trung Mỹ, Nam Phi… Bên cạnh đó, chi phí cước vận tải biển tăng cao, cộng với các quy định về hàng rào kỹ thuật tại phần lớn thị trường xuất khẩu.

Ngoài ra, tình hình tài chính của ngành gặp khó do các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, đặc biệt các doanh nghiệp xi măng đầu tư vốn lớn. Giai đoạn đầu khi mới vận hành nhà máy, các doanh nghiệp phải trả nợ vốn vay, cộng với lãi vay cao, dẫn đến áp lực trả nợ cả gốc và lãi rất lớn. Tiêu thụ chậm, nhiều doanh nghiệp đã phải dừng một số dây chuyền sản xuất, khiến nhóm ngành xi măng sản xuất không hiệu quả, thua lỗ; chưa kể đến tình hình kinh tế thế giới đang khó lường, chiến tranh Trung Đông khắc nghiệt hơn.

Các thông tin trên cho thấy tương lai ngành xi măng vẫn đang bất định, là dấu chấm hỏi đang kiếm lời giải. Dù có nhiều doanh nghiệp có lãi hơn, nhưng như vậy là chưa đủ, chưa thể kết luận được là chu kỳ tăng trưởng mới cho triển vọng ngành xi măng thời gian tới.

Thanh Tú

FILI

Tổng Công ty Xi măng lý giải việc lỗ nặng

Trao đổi với Tiền Phong, ông Hà Quang Hiện - Chánh Văn phòng Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (VICEM) - cho biết, doanh nghiệp lỗ do nhiều nguyên nhân từ thị trường trong nước và thế giới. VICEM đang tự đưa ra các giải pháp để giảm lỗ từ nay đến cuối năm.

Ông Hiện lý giải, ảnh hưởng tình hình thế giới, thị trường bất động sản chưa có dấu hiệu phục hồi, nguồn cung xi măng vượt xa so với nhu cầu; giá nguyên, nhiên liệu đầu vào vẫn ở mức cao. Tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sụt giảm, tồn kho tăng cao, một số nhà máy phải giảm năng suất hoặc dừng lò.

Ông Hiện cho biết, VICEM cách đây nửa tháng có cuộc họp với Thủ tướng về những khó khăn của ngành. Thủ tướng chỉ đạo về giải pháp gỡ như làm cầu cạn xây cao tốc, nhà ở xã hội… Tuy nhiên, các giải pháp này cần thời gian và chưa thể thực hiện được ngay.

“Bản thân VICEM đang phải tự cắt giảm mọi chi phí để có giá thành cạnh tranh tăng sức tiêu thụ xi măng. Chúng tôi hy vọng đến quý IV năm nay, doanh nghiệp sẽ có doanh thu bởi nhu cầu thị trường cuối năm vào mùa. Năm 2025, ngành xi măng sẽ khởi sắc hơn”, ông Hiện nói.

Ngành xi măng lỗ nặng từ năm 2023 đến nay.

Theo báo cáo 6 tháng đầu năm của Bộ Xây dựng, VICEM lỗ 863 tỷ đồng.

Trong năm 2023, VICEM cũng đã công bố thông tin ghi nhận lỗ hơn 1.100 tỷ đồng, khi nhu cầu tiêu thụ xi măng giảm mạnh.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán, VICEM ghi nhận doanh thu hơn 24.006 tỷ đồng, giảm 19% so với năm 2022. Giá vốn giảm chậm hơn khiến lãi gộp năm ngoái lùi về 1.923 tỷ đồng, chỉ tương đương khoảng một nửa so với cùng kỳ năm trước đó.

Trong khi chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp được tối ưu một phần, chi phí tài chính tiếp tục đội lên 47%, chủ yếu là lãi vay. Công ty còn chịu thêm phần lỗ từ các đơn vị liên doanh, liên kết.

Vì vậy, VICEM lỗ sau thuế hơn 1.129 tỷ đồng. Đây là năm đầu tiên công ty làm ăn thua lỗ kể từ lúc công bố thông tin năm 2016. Lợi nhuận của doanh nghiệp này đã đi lùi bốn năm liên tiếp. Lỗ lũy kế tính đến cuối năm 2023 là 2.240 tỷ đồng.

Nhiều năm qua, vay nợ trở thành gánh nặng không nhỏ cho "ông lớn" ngành xi măng. Theo đơn vị kiểm toán, nợ ngắn hạn của VICEM đang vượt quá tài sản ngắn hạn. Điều này thể hiện các khó khăn về tài chính và trong việc thanh toán các khoản nợ đến hạn trả tại một số công ty con.

VICEM là doanh nghiệp thuộc Bộ Xây dựng và quản lý 10 nhà máy trên cả nước với 16 dây chuyền sản xuất, công suất 20 triệu tấn clinker và 27 triệu tấn xi măng/năm.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, trong 3 năm trở lại đây, ngành vật liệu xây dựng trong đó có xi măng gặp nhiều khó khăn, sản lượng tiêu thụ và doanh thu giảm sút, dẫn đến nguy cơ tác động đến nền kinh tế và sự nghiệp xây dựng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Bộ Xây dựng kiến nghị các giải pháp trọng tâm nhằm tháo gỡ khó khăn, trong đó giải pháp chung là đẩy mạnh đầu tư công; tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản; tăng cường triển khai đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội; tăng tỷ lệ sử dụng phương án cầu cạn bê tông cốt...

Toà tháp nghìn tỷ của Vicem chuẩn bị thi công trở lại

Toà tháp Trung tâm Điều hành và Giao dịch của Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) cao 31 tầng tại Cầu Giấy - Hà Nội sau nhiều năm tạm dừng đang chuẩn bị thi công trở lại, dự kiến cuối năm 2025 hoặc đầu 2026 sẽ đưa công trình vào khai thác sử dụng.

Trao đổi với Tiền Phong, ông Hà Quang Hiện, Chánh Văn phòng Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (VICEM) cho biết, tòa tháp Trung tâm Điều hành và Giao dịch của Tổng Công ty Xi măng VN (Vicem) 31 tầng tại Cầu Giấy-Hà Nội sau nhiều năm dừng thi công đã được Chính phủ chấp thuận cho triển khai trở lại.

Vicem đang khẩn trương triển khai thủ tục để sớm hoàn thiện dự án (Ảnh: Minh Tuấn)

Hiện nay, Tổng công ty đang thúc đẩy các thủ tục cấp phép, điều chỉnh lại dự án để tiếp tục thi công. Dự kiến cuối năm 2025 hoặc đầu 2026 sẽ đưa công trình vào khai thác sử dụng. “Dự án được điều chỉnh theo hướng giảm quy mô đầu tư hàng trăm tỷ đồng. Vicem đang khẩn trương triển khai thủ tục để sớm hoàn thiện dự án đưa vào khai thác sử dụng, giảm tải cho các trụ sở khác của Tổng Công ty”, ông Hà Quang Hiện khẳng định.

Dự án có quy mô đầu tư lên đến hơn 2.700 tỷ đồng tại khu "đất vàng" cạnh đường vành đai 3, tòa nhà Keangnam thuộc khu vực sầm uất hàng đầu Hà Nội, được khởi công từ năm 2010, cao 31 tầng nổi và 4 tầng hầm. Công trình hoàn thành phần thô vào năm 2015 nhưng sau đó bị dừng thi công, bỏ hoang cho đến nay.

Tổng công ty Xi măng Việt Nam lỗ hơn nghìn tỷ đồng

Năm ngoái Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) lần đầu sau 7 năm công bố thông tin ghi nhận lỗ hơn 1.100 tỷ đồng, khi nhu cầu giảm mạnh.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán, Vicem ghi nhận doanh thu hơn 24.006 tỷ đồng, giảm 19% so với năm 2022. Giá vốn giảm chậm hơn khiến lãi gộp năm ngoái lùi về 1.923 tỷ đồng, chỉ tương đương khoảng một nửa so với cùng kỳ năm trước đó.

Trong khi chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp được tối ưu một phần, chi phí tài chính tiếp tục đội lên 47%, chủ yếu là lãi vay. Công ty còn chịu thêm phần lỗ từ các đơn vị liên doanh, liên kết.

Tổng lại, Vicem lỗ sau thuế hơn 1.129 tỷ đồng. Đây là năm đầu tiên công ty làm ăn thua lỗ kể từ lúc công bố thông tin năm 2016. Lợi nhuận của doanh nghiệp này đã đi lùi bốn năm liên tiếp. Lỗ lũy kế tính đến cuối năm 2023 là 2.240 tỷ đồng.

Tại hội nghị tổng kết hồi đầu năm, Tổng giám đốc Lê Nam Khánh cho biết doanh thu và lợi nhuận không đạt kế hoạch và giảm so với năm 2022. Nguyên nhân là Vicem và các đơn vị thành viên xây dựng kế hoạch năm 2023 với các chỉ tiêu khả quan nhưng diễn biến thực tế cho thấy nhu cầu tiêu thụ xi măng thấp, sản lượng tiêu thụ sụt giảm, làm tăng chi phí cố định.

Ban lãnh đạo Vicem cho rằng 2023 là "năm khó khăn chưa từng có trong tiền lệ". Ảnh hưởng tình hình thế giới, thị trường bất động sản chưa có dấu hiệu phục hồi, nguồn cung xi măng vượt xa so với nhu cầu; giá nguyên, nhiên liệu đầu vào vẫn ở mức cao. Tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sụt giảm, tồn kho tăng cao, một số nhà máy phải giảm năng suất hoặc dừng lò. Xu hướng dịch chuyển nhu cầu từ xi măng bao sang xi măng rời cũng gây áp lực cho Vicem do giá trị thương hiệu gắn với xi măng bao.

Kết quả kinh doanh suy giảm trong khi sức khỏe tài chính vẫn chưa được cải thiện. Nợ phải trả của công ty giảm nhẹ so với cùng kỳ, nhưng chủ yếu là các khoản tín dụng thương mại. Trong khi đó, vay nợ tài chính nhích nhẹ với gần 8.480 tỷ ngắn hạn và hơn 740 tỷ dài hạn, chủ nợ chính là các ngân hàng.

Nhiều năm qua, vay nợ trở thành gánh nặng không nhỏ cho "ông lớn" ngành xi măng. Theo đơn vị kiểm toán Công ty An Việt, nợ ngắn hạn của Vicem đang vượt quá tài sản ngắn hạn. Điều này thể hiện các khó khăn về tài chính và trong việc thanh toán các khoản nợ đến hạn trả tại một số công ty con.

Tổng công ty Xi măng Việt Nam là doanh nghiệp thuộc Bộ Xây dựng, có tuổi đời 45 năm. Vicem quản lý 10 nhà máy trên cả nước với 16 dây chuyền sản xuất, công xuất 20 triệu tấn clinker và 27 triệu tấn xi măng mỗi năm.

Hệ sinh thái nổi tiếng với các thương hiệu xi măng Hà Tiên, Hải Phòng, Bỉm Sơn, Hoàng Thạch, Bút Sơn, Hoàng Mai...Tuy nhiên, Vicem vẫn có không ít công ty con hoạt động bê bết, nợ đầm đìa. Trong báo cáo tài chính năm 2023, nhóm kiểm toán viên chỉ ra khả năng hoạt động liên tục của các đơn vị Vicem Tam Điệp, Vicem Sông Thao và Xi măng Hạ Long phụ thuộc vào việc cải thiện hoạt động kinh doanh và thu xếp nguồn tài chính để thanh toán các khoản nợ đến hạn.

MỚI

Loạt doanh nghiệp xi măng thua lỗ, lo ngại nguy cơ phá sản

Các công ty thuộc Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) lỗ gần 300 tỷ đồng, lợi nhuận âm 144 tỷ đồng. Hiệp hội Xi măng Việt Nam lo ngại, việc sản xuất và tiêu thụ gặp khó khăn lớn có nguy cơ đẩy nhiều doanh nghiệp đến phá sản.

Chính phủ vừa báo cáo Quốc hội về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; tình hình triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Chính phủ cũng chỉ ra những khó khăn, hạn chế. Trong đó, có việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước còn chậm. Việc xử lý thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về thủ tục. Một số doanh nghiệp, dự án có vốn đầu tư lớn của Nhà nước thua lỗ, hoạt động không hiệu quả, chậm tiến độ,...

Một điểm đáng chú ý tại báo cáo này là việc các công ty thuộc Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) hiện lỗ gần 300 tỷ đồng, lợi nhuận âm 144 tỷ đồng.

Trước đó, trong danh sách các doanh nghiệp sản xuất xi măng có lợi nhuận sau thuế năm 2023 âm, mã chứng khoán không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ (margin) mà Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội đưa ra hồi tháng 4, có nhiều cái tên đáng chú ý như: CTCP Xi măng Bỉm Sơn, CTCP Xi măng Vicem Bút Sơn, CTCP Thương mại, dịch vụ, vận tải xi măng Hải Phòng, CTCP Xi măng Vicem Hoàng Mai...

Đây là những doanh nghiệp lớn trong ngành xi măng.

Ghi nhận trong quý I/2024, CTCP Xi măng Vicem Hà Tiên, CTCP Xi măng Bỉm Sơn và nhiều tên tuổi lớn nhỏ trong ngành xi măng ghi nhận kết quả kinh doanh không mấy khả quan, thậm chí thua lỗ kéo dài.

Cụ thể, Vicem Hà Tiên ghi nhận doanh thu quý đầu năm 2024 giảm gần 12% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 1.495 tỷ đồng do sản lượng tiêu thụ xi măng trong quý giảm; công ty lỗ sau thuế gần 25 tỷ đồng.

Tương tự, Xi măng Bỉm Sơn (mã BCC) ghi nhận doanh thu thuần quý I/2024 đạt 690 tỷ đồng, giảm 18,6% so với cùng kỳ năm 2023 và lỗ sau thuế gần 50 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước lỗ 48,6 tỷ đồng. Đây là quý thua lỗ thứ 7 liên tiếp của doanh nghiệp kể từ quý III/2022.

Xi măng Vicem Bút Sơn (mã BTS) lỗ hơn 55 tỷ đồng, đánh dấu quý lỗ thứ 6 liên tiếp.

Sản xuất xi măng. Ảnh: TZ

Trong báo cáo gửi tới Thủ tướng vào tháng 3, Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho biết, lượng tiêu thụ xi măng từ năm 2022 đến nay liên tục sụt giảm làm cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng gặp khó.

Tính đến năm 2024 cả nước có 61 nhà máy sản xuất xi măng, tổng công suất khoảng 117 triệu tấn xi măng/năm nhưng tiêu thụ xi măng và clanhke năm 2023 chỉ đạt khoảng 87,8 triệu tấn, trong đó tiêu thụ xi măng nội địa đạt 56,6 triệu tấn, xuất khẩu 31,2 triệu tấn.

Lượng tiêu thụ xi măng nội địa năm 2023 chỉ bằng 84% năm 2022, còn lượng xuất khẩu xi măng năm 2023 bằng 99% năm 2022.

Hiệp hội cho rằng, ngành xi măng đang gặp khó khăn rất lớn trong sản xuất và tiêu thụ, có nguy cơ đẩy nhiều doanh nghiệp đến mức phá sản hoặc bán một phần nhà máy cho nước ngoài.

Nhận định về nguyên nhân, theo hiệp hội do thị trường tiêu thụ nội địa rất yếu, giá nhiên liệu, năng lượng tăng cao đặc biệt là giá than.

Ngoài ra, còn do thuế nhập khẩu lanhke tăng, sức ép môi trường với các nhà máy xi măng ngày càng lớn.

Để gỡ khó cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng, Hiệp hội Xi măng Việt Nam kiến nghị Thủ tướng và các bộ, ngành có giải pháp tăng tiêu thụ nội địa xi măng thông qua sử dụng giải pháp cầu cạn trong đầu tư cao tốc, đặc biệt ở những vùng đất yếu, vùng cần thoát lũ như miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long…

Lợi nhuận chạm đáy, nhiều DN lỗ ròng: Đừng vội với cổ phiếu xi măng?

Ngành xi măng 2024: Giá than giảm, sản lượng phục hồi, lợi nhuận sẽ tăng mạnh

Theo SSI, lợi nhuận năm 2024 của các doanh nghiệp ngành xi măng sẽ tăng mạnh so với cùng kỳ do sản lượng tiêu thụ phục hồi, chi phí than đầu vào giảm. Tuy nhiên, xét về giá trị tuyệt đối, lợi nhuận có thể sẽ vẫn yếu và thấp hơn năm 2022.

Công ty Chứng khoán SSI dự báo sản lượng tiêu thụ xi măng trong nước trong quý I/2024 sẽ ở mức thấp kể từ quý III/2021. Tuy nhiên, từ quý II/2024, SSI kỳ vọng sản lượng xi măng bán ra sẽ cải thiện so với cùng kỳ nhờ hoạt động xây dựng có dấu hiệu phục hồi. Ngoài ra, các dự án đầu tư công lớn như Sân bay Long Thành và các dự án đường cao tốc ở miền Trung và miền Nam có thể bù đắp nhu cầu yếu trong năm 2024.

Tiêu thụ xi măng của Việt Nam trong năm 2023 đạt gần 90 triệu tấn (giảm 7% so với năm 2022), trong đó tiêu dùng nội địa giảm 10% và xuất khẩu gần như đi ngang. Doanh thu thuần xi măng của các công ty niêm yết đã giảm từ 20-27% so với cùng kỳ trong 9 tháng năm 2023. SSI cho rằng sản lượng tiêu thụ xi măng sẽ chạm đáy trong quý I/2024 và dần phục hồi trong suốt năm 2024.

Ở thị trường xuất khẩu, tăng trưởng trong năm 2023 có phần hạn chế do Trung Quốc giảm nhập khẩu xi măng của Việt Nam. Cụ thể, xuất khẩu xi măng và clinker gần như đi ngang (giảm 1% so với năm 2022) do Trung Quốc giảm nhập khẩu (giảm 90% so với năm 2022), do nhu cầu trên thị trường bất động sản yếu.

Ngược lại, Bangladesh là thị trường ghi nhận tăng trưởng khi xuất khẩu xi măng và clinker tăng 40% so với cùng kỳ nhờ tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng. SSI kỳ vọng xuất khẩu xi măng sẽ phục hồi thấp trong năm 2024.

Theo SSI, một động lực khác của ngành xi măng năm 2024 là chi phí đầu vào. Theo đó, giá than thế giới đã đạt đỉnh trong nửa cuối năm 2022. Giá than giảm mạnh trong nửa đầu năm 2023 và sau đó tiếp tục dao động quanh vùng đáy cho đến nửa cuối năm 2023.

Trong quý IV/2023, giá than trung bình ở châu Âu giảm xuống 120 USD/tấn (giảm 51% so với cùng kỳ), giá than ở Úc giảm xuống 136 USD/tấn (giảm 65% so với cùng kỳ), giá than ở Trung Quốc giảm xuống 123 USD/tấn (giảm 35% so với cùng kỳ).

Trong nửa đầu năm 2024, SSI cho rằng giá than sẽ duy trì ổn định ở mức hiện tại khi mùa đông ở bắc bán cầu đang đến giúp cân bằng với áp lực giảm từ giá dầu khí. Công ty chứng khoán này dự báo giá than đầu vào trung bình cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng sẽ giảm trong năm 2024 do mức nền giá than cao được thiết lập trong nửa đầu năm 2023.

Với việc chi phí đầu vào là giá than giảm, SSI kỳ vọng biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp sản xuất xi măng sẽ chạm đáy trong quý I/2024, sau đó cải thiện dần trong các quý tiếp theo.

Từ các động lực như sản lượng tiêu thụ phục hồi, chi phí than đầu vào giảm, SSI cho rằng lợi nhuận của các doanh nghiệp xi măng sẽ tăng mạnh trong năm 2024. Theo đó, lợi nhuận có thể gặp khó khăn trong nửa đầu năm, thậm chí ghi nhận lỗ ròng, nhưng sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2024.

Tuy nhiên, xét về giá trị tuyệt đối, lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành than có thể sẽ vẫn yếu (thấp hơn năm 2022) do sản lượng tiêu thụ phục hồi chậm và chi phí quản lý, bán hàng không thay đổi.

Công ty Chứng khoán Tiên Phong (TPS) cũng dự báo ngành xi măng sẽ phục hồi trong năm 2024 nhưng khá chậm do nhu cầu xi măng cho hoạt động xây dựng nhà ở là phân khúc tiêu thụ chính, chiếm khoảng 52% tiêu thụ xi măng ở Việt Nam và có triển vọng phụ thuộc vào yếu tố nhân khẩu học như tăng trưởng dân số, thu nhập bình quân đầu người, đồng thời chịu tác động đáng kể của các chính sách quản lý của Chính phủ trên thị trường bất động sản bao gồm các chính sách về tín dụng và cấp phép xây dựng.

TPS cũng đồng quan điểm với SSI về yếu tố giá than gần đây đã giảm và ổn định. Bên cạnh đó, TPS cho rằng tồn kho xi măng hiện tại đã giảm nhiều so với thời điểm đầu năm, do đó sẽ không xảy ra tình trạng thừa cung dẫn đến giá giảm mạnh như trong năm 2022.