Doanh nghiệp xây dựng lãi đậm nhờ đâu?

Những chuyển động xoay quanh khoản đầu tư vào CTCP BOT Trung Lương - Mỹ Thuận là nguyên nhân của sự suy giảm kết quả kinh doanh.

CTCP Đầu tư Cầu đường CII vừa công bố BCTC hợp nhất quý 4/2024 với doanh thu thuần đạt 615 tỷ đồng, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, doanh thu hoạt động tài chính giảm mạnh từ 358 tỷ đồng xuống còn 126 tỷ đồng, đồng thời, chi phí lãi vay phình to từ 71 tỷ đồng lên mức 288 tỷ đồng đã khiến cho lợi nhuận sau thuế quý 4/2024 suy giảm đến 74%, chỉ đạt 145 tỷ đồng.

Theo CII, biến động đột biến của doanh thu tài chính là do cùng kỳ năm trước họ đã ghi nhận đánh giá lại giá trị khoản đầu tư vào CTCP BOT Trung Lương – Mỹ Thuận, do tiến hành đầu tư nắm quyền kiểm soát tại đây.

Trong khi đó, chi phí tài chính tăng chủ yếu cũng xuất phát từ việc BOT Trung Lương – Mỹ Thuận hiện nay đã trở thành công ty con của LGC, từ đó phải ghi nhận chi phí lãi vay vào báo cáo kết quả kinh doanh.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu LGC đã tăng hơn 25% kể từ đầu năm 2024 đến kết phiên 22/1/2025. Tuy vậy, mã này có thanh khoản rất thấp, đến mức thường xuyên chứng kiến những phiên không có cổ phiếu nào sang tay.

Nhập Tiêu Đề

Thừa Vân

FILI - 19:00:00 22/01/2025

Nhờ biên lãi gộp tăng trưởng đáng kể, CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận lãi ròng 2024 tăng trưởng 56% so với năm trước, bất chấp sự đi lùi của cả doanh thu thuần và doanh thu tài chính.

Cụ thể, doanh thu thuần năm 2024 của CII đạt hơn 3 ngàn tỷ đồng, giảm 2% so với năm trước. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự đi lùi của doanh thu hoạt động kinh doanh bất động sản (giảm gần 72%) và sự biến mất của doanh thu mảng nước. Bù lại, doanh thu từ thu phí giao thông tăng gần 52%, lên gần 2,560 tỷ đồng.

Cơ cấu doanh thu thuần của CII trong năm 2024Nguồn: CII

Doanh thu thuần tuy giảm 2% nhưng giá vốn lại giảm đến 30%, tương đương biên lãi gộp tăng từ 37% lên 55%, nhờ đó lãi gộp tăng trưởng 46%, lên gần 1,683 tỷ đồng.

Ở diễn biến khác, doanh thu tài chính cũng ghi nhận giảm ở mức 26%, còn gần 1,136 tỷ đồng do giảm lãi từ các khoản hợp tác đầu tư, hỗ trợ vốn, tiền gửi và trái phiếu hơn 58%, bên cạnh đó cổ tức, lợi nhuận được chia chỉ có 285 triệu đồng (trong khi năm trước gần 84 tỷ đồng).

Đáng chú ý, Công ty phát sinh hơn 359 tỷ đồng lợi ích tài chính từ dự án BOT đầu tư mở rộng Quốc lộ 1A, đoạn qua tỉnh Ninh Thuận và dự án nâng cấp mở rộng đường ĐT 741 tỉnh Bình Dương. Khoản thu nhập này bao gồm lãi bảo toàn vốn chủ sở hữu và chênh lệch lãi suất giữa lãi vay thực tế của Công ty và lãi vay khoán gọn của dự án theo hợp đồng BOT đã ký. Nhà nước cam kết thanh toán cho nhà đầu tư các khoản thu nhập trên thông qua việc thu phí giao thông hoàn vốn đầu tư của dự án.

Về chi phí, nhờ giảm các chi phí bảo lãnh/phát hành trái phiếu, hợp tác kinh doanh dự án và phí cam kết rút vốn, chi phí tài chính của CII giảm 8%, còn hơn 1,523 tỷ đồng. Ngược lại, chi phí bán hàng và quản lý lại lần lượt tăng 5% và 17%, lên 84 tỷ đồng và gần 548 tỷ đồng.

Sau khi trừ đi chi phí, CII lãi ròng hơn 277 tỷ đồng trong năm 2024, tăng 56% so với năm trước. Dù vậy, so với kế hoạch 430 tỷ đồng đề ra, kết quả này chỉ tương đương mức thực hiện hơn 64%.

Kết quả kinh doanh của CII trong năm 2024

Ngày 23/12/2024, HĐQT CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã thông qua một số tờ trình sẽ được thảo luận tại ĐHĐCĐ bất thường sắp tới. Đặc biệt, Công ty sẽ tổ chức quay số trúng thưởng dành cho các cổ đông đến tham dự Đại hội.

Một trong những tờ trình tại Đại hội là ĐHĐCĐ thông qua cho phép CII đầu tư/tham gia đấu thầu dự án đầu tư xây dựng mở rộng đường cao tốc TPHCM – Trung Lương – Mỹ Thuận.

Theo ban lãnh đạo, dự án trên đầu tư theo phương thức PPP (hợp đồng BOT), không có sự tham gia của vốn ngân sách Nhà nước. Tuyến cao tốc dài khoảng 91.126 km kết nối vùng đồng bằng sông Cửu Long với TPHCM; các tỉnh miền Đông Nam Bộ; sân bay Long Thành và các cảng biển trọng yếu của khu vực Miền Nam.

CII cho biết lý do lựa chọn đầu tư dự án này là vì Công ty đang nắm giữ 89% dự án BOT Cao tốc Trung Lương Mỹ Thuận, nên việc tiếp tục tham gia đầu tư vào dự án sẽ đảm bảo danh mục đầu tư dài hạn trong các năm tới cho Công ty.

Một tờ trình đáng chú ý khác cũng nằm trong nội dung họp ĐHĐCĐ bất thường sắp tới là phương án phát hành 2 gói trái phiếu chuyển đổi ra công chúng với tổng giá trị phát hành tối đa 4.5 ngàn tỷ đồng. Trong đó, gói 1 tối đa 2 ngàn tỷ đồng và gói 2 tối đa 2.5 ngàn tỷ đồng. Đối tượng phát hành là các nhà đầu tư phù hợp.

Kỳ hạn dự kiến là 10 năm kể từ ngày phát hành. Giá chuyển đổi 12,281 đồng/cp phổ thông.

Lãi suất sẽ kết hợp giữa lãi suất cố định và thả nổi. Trong đó, lãi suất cố định 8%/năm được áp dụng cho 4 kỳ tính lãi đầu tiên. Các kỳ tính lãi còn lại áp dụng lãi suất thả nổi bằng tổng 3.5%/năm + lãi suất tham chiếu. ĐHĐCĐ sẽ giao HĐQT quyết định về việc trái phiếu có lãnh thanh toán gốc, lãi hay không và chi tiết về việc bảo lãnh (nếu có).

Đáng chú ý, từ ý tưởng của Tổng Giám đốc Lê Quốc Bình sau ĐHĐCĐ thường niên 2024 lần 1 tổ chức bất thành, HĐQT CII đã thông qua việc triển khai chương trình quay số trúng thưởng dành cho cổ đông (không bao gồm cổ đông là cán bộ/ nhân viên) của Công Ty khi tham dự họp ĐHĐCĐ bất thường sắp tới (theo danh sách chốt ngày 16/12/2024).

Tại buổi họp ĐHĐCĐ thường niên bất thành ngày 24/04/2024, ông Bình chia sẻ để khắc phục tình trạng CII nhiều lần không thể tổ chức họp ĐHĐCĐ ngay trong lần đầu là rất khó, do thời gian từ khi chốt danh sách cổ đông đến khi diễn ra họp khá dài, nhiều nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu CII tại ngày chốt nhưng bán đi sau đó, dẫn đến mức độ quan tâm đến ngày họp cũng giảm theo.

Do đó, Tổng Giám đốc CII đề xuất ý tưởng tổ chức quay số trúng thưởng tại ngày tổ chức Đại hội với giá trị giải thưởng lớn, có thể lên đến 300-500 triệu để thu hút cổ đông đến tham dự. Ông cho biết sẽ trình HĐQT phương án này và chỉ thực hiện nếu được thông qua.

Được biết, ĐHĐCĐ bất thường 2024 của CII chỉ mới chốt danh sách cổ đông vào ngày 16/12/2024 vừa qua, hiện Công ty chưa có thông báo về thời gian và địa điểm tổ chức.

Hà Lễ

FILI

CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến trả cổ tức tỷ lệ 5% bằng tiền vào ngày 20/01/2025, tức 21 tháng Chạp, để cổ đông có thêm nguồn thu nhập mua sắm và chuẩn bị đón Tết.

HĐQT CII chốt 26/12/2024 là ngày giao dịch không hưởng quyền trả cổ tức tỷ lệ 5% bằng tiền (500 đồng/cp), bao gồm 3% cổ tức còn lại năm 2022 và 2% cổ tức đợt 1/2023.

Với gần 320 triệu cp đang lưu hành, ước tính CII sẽ chi khoảng 160 tỷ đồng trả cổ tức. Ngày thanh toán dự kiến 20/01/2025, tức vào 21 tháng Chạp. Công ty cho rằng thời điểm này sẽ hợp lý hơn để cổ đông có thêm nguồn thu nhập mua sắm và chuẩn bị đón Tết.

Đầu năm nay, CII đã lên kế hoạch trả cổ tức tiền mặt đều đặn vào ngày đầu mỗi quý, với tỷ lệ 4%/quý, tương đương 16%/năm.

Động thái này diễn ra sau 3 năm liền Doanh nghiệp không chia cổ tức. Lý do không thể trả cổ tức cho cổ đông do cơ chế ưu tiên thanh toán trong các hợp đồng BOT mà CII triển khai. Theo quy định, các dự án BOT buộc phải ưu tiên trả nợ ngân hàng từ khi bắt đầu thu phí, thay vì hạch toán lợi nhuận và chia cổ tức cho cổ đông.

CII đưa ra giải pháp phát hành trái phiếu chuyển đổi cho cổ đông hiện hữu để tăng vốn, nhằm đưa cơ cấu vốn của Công ty từ nợ vay sang vốn chủ sở hữu. Nhờ đó, tiền thu được từ các dự án sẽ trả cổ tức cho cổ đông hoặc trái tức cho cổ đông và trái chủ, thay vì mang trả ngân hàng như trước.

Thực tế, CII đã chia cổ tức bằng tiền trong 3 quý đầu năm 2024 và đều thực hiện trong tuần đầu tiên của mỗi quý. Riêng quý 4, Công ty chuyển thời điểm chi trả sang các quý tiếp theo vì cần tiền đầu tư dự án và thanh toán trái phiếu đến hạn. Thay vào đó, ban lãnh đạo hứa nâng tỷ lệ cổ tức lên cao hơn mức 4% thông thường.

Về tình hình kinh doanh, 9 tháng đầu năm 2024, CII ghi nhận gần 2,284 tỷ đồng doanh thu, giảm 2% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, lãi ròng gấp 3.2 lần cùng kỳ, lên hơn 271 tỷ đồng, đóng góp chủ yếu ở nửa đầu năm do tăng lợi nhuận từ hoạt động BOT đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận và tăng doanh thu hoạt động tài chính từ các khoản lợi ích tài chính lũy kế thuộc dự án BOT Cà Ná.

Kết quả kinh doanh 10 năm qua của CII

Trên thị trường chứng khoán, giá cổ phiếu CII kết phiên sáng 23/12 ở mức 14,400 đồng/cp, giảm gần 11% qua 1 năm.

Diễn biến giá cổ phiếu CII trong 1 năm trở lại đây

Thế Mạnh

FILI

Sau soát xét, phần lớn lãi ròng của doanh nghiệp giảm so với kết quả tự lập. Nguyên nhân chủ yếu do khác biệt về quan điểm tính thuế và điều chỉnh cách ghi nhận doanh thu, chi phí hoạt động tài chính của doanh nghiệp so với kiểm toán viên.

Như thường lệ, mùa công bố báo cáo bán niên 2024 lại “vang lên” điệp khúc lệch pha lợi nhuận trên báo cáo tài chính (BCTC) tự lập và sau soát xét.

Dữ liệu của VietstockFinance cho thấy, tính đến ngày 13/9/2024, trên 3 sàn HOSE, HNX, UPCoM, có tổng cộng 271 doanh nghiệp công bố BCTC kiểm toán có sự chênh lệch so với báo cáo tự lập.

Trong số đó, có đến 125 doanh nghiệp giảm lãi, 37 doanh nghiệp tăng lỗ, 9 doanh nghiệp có lãi chuyển thành lỗ. Ở chiều ngược lại, có 86 doanh nghiệp tăng lãi, 12 doanh nghiệp giảm lỗ, và chỉ có 2 doanh nghiệp chuyển từ lỗ sang lãi.

Lãi thêm trăm tỷ sau soát xét

Trong số những doanh nghiệp nhận thêm lãi sau soát xét, phải kể đến trường hợp của CTCP Phát triển Đô thị Từ Liêm N với lãi ròng bán niên tăng mạnh hàng trăm tỷ đồng. Đây cũng là mức chênh lệch lợi nhuận theo giá trị tuyệt đối cao nhất trong số doanh nghiệp trên sàn lệch pha lợi nhuận sau soát xét.

Cụ thể, so với báo cáo tự lập, lãi ròng nửa đầu năm 2024 của NTL tăng thêm 251 tỷ đồng, lên 652 tỷ đồng sau soát xét; tỷ lệ tăng tương đương 63%. Kết quả này có được là do doanh thu và giá vốn lần lượt tăng hơn 538 tỷ đồng (tỷ lệ tăng 61%) và gần 196 tỷ đồng (tỷ lệ tăng 55%) so với số liệu tự lập.

Theo NTL, đơn vị kiểm toán đã bổ sung thêm doanh thu và giá vốn đối với phần diện tích đất đã bán cho khách hàng của dự án Khu đô thị Bãi Muối (thuộc phường Cao Thắng, Hà Khánh, Hà Lầm - TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) - dù còn nợ tiền đến 30/6/2024 nhưng xác định đã đủ điều kiện ghi nhận doanh thu vào 6 tháng đầu năm 2024.

Vốn lãi ròng của NTL trong nửa đầu năm nay cũng đã cao vượt trội so với cùng kỳ năm trước (gấp 145.2 lần) ở báo cáo tự lập. Đến khi có kết quả soát xét, lãi ròng NTL còn gấp hơn 236 lần cùng kỳ. Hơn nữa, NTL cũng tăng vượt kế hoạch lợi nhuận năm 2024, lên gần 164% thay vì chỉ 57% tại báo cáo tự lập trước đó.

Xét về tốc độ tăng trưởng, Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương - CTCP P dẫn đầu mức tăng lãi bán niên sau soát xét, với 300%, giá trị tăng tương đương 6 tỷ đồng, đạt gần 8 tỷ đồng. Nguyên nhân do được hoàn nhập chi phí dự phòng đầu tư tài chính của các công ty con, liên doanh, liên kết khi xác định lại theo báo cáo đã được kiểm toán tại các đơn vị.

Một trường hợp tăng mạnh lãi ròng sau soát xét bán niên 2024 là CTCP An Tiến Industries H khi ghi nhận thêm gần 28 tỷ đồng, gấp 3.2 lần báo cáo tự lập. Theo lý giải của HII, thay đổi này chủ yếu do điều chỉnh giảm chi phí hoạt động tài chính và tăng lợi nhuận từ công ty liên kết.

“Thu nhỏ” lãi ròng qua lăng kính kiểm toán

Xét giá trị tuyệt đối, Tập đoàn Dệt May Việt Nam bị “thu nhỏ” lãi ròng mạnh nhất khi giảm 64%, tương đương 76 tỷ đồng so với báo cáo tự lập.

Ở văn bản giải trình, VGT cho biết, Tập đoàn hiện có 34 công ty con, 31 công ty liên kết và rất nhiều các khoản đầu tư tài chính khác. BCTC soát xét bán niên hợp nhất năm 2024 của Tập đoàn được lập trên cơ sở BCTC của các công ty con, công ty liên kết. Khi soát xét, đơn vị kiểm toán đã điều chỉnh số liệu theo BCTC sau soát xét của các công ty con, công ty liên kết, đã làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh hợp nhất sau kiểm toán của Tập đoàn.

Về tốc độ “bốc hơi” lãi ròng, CTCP Địa ốc Sài Gòn Thương Tín đứng đầu với mức giảm 83%, lệch khoảng 5 tỷ đồng, do khác biệt về quan điểm tính thuế của Công ty và đơn vị kiểm toán

Một trường hợp khác là CTCP CNC Capital Việt Nam K - giảm 75% lãi ròng vì Công ty điều chỉnh giảm doanh thu tài chính hơn 3 tỷ đồng. Nguyên nhân là năm 2024 và thời gian tới, ban lãnh đạo Công ty đã quyết định mở rộng, chuyển đổi lĩnh vực kinh doanh nên Công ty tiến hành đánh giá và thu hồi những khoản đầu tư không còn khả thi để tập trung nguồn lực tài chính cho các hoạt động kinh doanh bền vững hơn và quyết định chấm dứt trước hạn các hợp đồng hợp tác kinh doanh cũ. Do vậy, Công ty không ghi nhận số tiền lãi của hoạt động góp vốn kinh doanh kể từ thời điểm ký biên bản thanh lý hợp đồng, tính đến 30/6/2024.

Thua lỗ chất chồng

Nói đến tình cảnh “thê thảm” hơn sau soát xét, không thể không nhắc đến trường hợp lỗ ròng thêm 100 tỷ đồng của CTCP Đầu tư LDG , nâng con số lỗ ròng lên gần 400 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do đơn vị kiểm toán điều chỉnh trích lập bổ sung thêm dự phòng phải thu khó đòi.

Đồng cảnh ngộ, lỗ ròng CTCP Tập đoàn Đua Fat D tăng thêm 74 tỷ đồng so với báo cáo tự lập - từ 61 tỷ đồng lên 135 tỷ đồng sau soát xét, do Công ty trích lập khoản chi phí phải trả lãi vay dự trả phát sinh trong kỳ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Ngân hàng Sài Gòn - Hà Nội (SHB)… với số tiền 76 tỷ đồng.

Hay CTCP Khoáng sản Sài Gòn - Quy Nhơn cũng ôm thêm 20 tỷ đồng lỗ ròng so với báo cáo tự lập, do tăng dự phòng giảm giá các khoản tổn thất đầu tư.

Lỗ sau kiểm toán giảm nhỏ giọt

Có những doanh nghiệp tăng lỗ đậm sau soát xét, một số khác giảm lỗ chút ít, từ 1-9 tỷ đồng.

Tổng Công ty cổ phần Dệt may Hà Nội H từ mức lỗ 85 tỷ đồng thu hẹp còn 76 tỷ đồng sau soát xét, tương đương giảm lỗ 9 tỷ đồng.

Sở dĩ có sự chênh lệch này là do lợi nhuận từ hoạt động tài chính hợp nhất soát xét ghi nhận toàn bộ khoản thoái vốn công ty con là CTCP May Halotexco.

Lãi hóa lỗ

Bi đát hơn cả việc ôm thêm lỗ là lãi ròng của nhiều đơn vị trong báo cáo tự lập đã “tan thành mây khói”, biến thành lỗ như SGR, TNI, SBR…

Cụ thể, do điều chỉnh giảm doanh thu từ chuyển nhượng bất động sản (khoản doanh thu này sẽ được chuyển sang ghi nhận vào kỳ sau, khi đủ điều kiện ghi nhận); đồng thời điều chỉnh tăng chi phí quản lý doanh nghiệp sau soát xét do thực hiện trích lập dự phòng phải thu theo đề nghị của kiểm toán, Tổng CTCP Địa ốc Sài Gòn S lỗ ròng 24 tỷ đồng thay vì có lãi 2 tỷ đồng như trong báo cáo tự lập.

Còn CTCP Tập đoàn Thành Nam T chuyển từ lãi 1 tỷ đồng sang lỗ ròng 9 tỷ đồng sau soát xét, do Công ty chưa trích lập dự phòng hàng tồn kho và phần nợ đã thu của nợ khó đòi ghi nhận vào thu nhập khác.

Lỗ giả, lãi thật

2 trường hợp “dở khóc dở cười” không kém đó là “lỗ giả, lãi thật” của CTCP Cao su Đắk Lắk D và Tổng Công ty Đầu tư Nước và Môi trường Việt Nam V.

Theo đó, DRG chuyển từ lỗ 3 tỷ đồng sang có lãi 5 tỷ đồng sau soát xét. Chênh lệch này xuất phát từ việc khi Công ty TNHH Phát triển cao su Daklak-Mondulkri (công ty con của DRG tại Campuchia) lập BCTC đã ghi nhận chi phí trong kỳ chưa đúng nên đã được điều chỉnh theo kiểm toán (kết quả kinh doanh tại công ty con tự lập là lỗ 0.89 tỷ đồng, sau kiểm toán lãi gần 7 tỷ đồng) từ đó kéo theo BCTC hợp nhất của công ty mẹ bị chênh lệch.

Kiểm toán “từ chối hiểu”

Hầu hết nhóm doanh nghiệp bị kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến đều ghi nhận lỗ lũy kế tại thời điểm 30/6/2024. Trong đó, PVX là cái tên quá đỗi quen thuộc.