Thủy sản quý 4/2024: Cá tra tăng tốc, “vua” tôm lao dốc

MỚI

VCB “gồng” chỉ số sát mốc 1300 điểm

Diễn biến tăng bùng nổ của cổ phiếu vốn hóa lớn nhất thị trường trong sáng nay là điểm tựa duy nhất “níu giữ” VN-Index tại mốc 1300 điểm. Sắc đỏ đang lan rộng khắp sàn...

Chỉ số chốt phiên sáng đang đứng mốc 1300,01 điểm, tức là chỉ cần một thay đổi nhỏ ở giá vài mã trụ là có thể mất ngưỡng này. Dù vậy dao động giá trong một phiên là bình thường và áp lực giảm đến lúc này vẫn chưa quá mạnh.

Độ rộng sàn HoSE đang rất tệ với 127 mã tăng/286 mã giảm. Có 63 cổ phiếu đang giảm từ 1% trở lên, tập trung khoảng 22,3% tổng giá trị khớp lệnh sàn này. Khá nhiều cổ phiếu xuất hiện giao dịch lớn với giá giảm mạnh, nổi bật là VIX giảm 1,31% khớp 226,1 tỷ; STB giảm 1,04% với 207,6 tỷ; GEX giảm 2,4% với 153,1 tỷ; EVF giảm 4% với 142 tỷ.

Khá may mắn là rổ VN30 tuy đỏ nhiều (5 mã tăng/23 mã giảm) nhưng biên độ giảm chưa mạnh. Ngoài STB, chỉ thêm BCM giảm 1,83%, GVR giảm 1,69%, VNM giảm 1,11%. Không mã nào trong số này thuộc nhóm 10 cổ phiếu vốn hóa lớn nhất của VN-Index.

Ngược lại chỉ số này đang được hỗ trợ rất mạnh từ VCB. Cổ phiếu này sáng nay tăng bùng nổ sau tin chia cổ tức bằng cổ phiếu. VCB đạt đỉnh ngay vài phút đầu phiên tăng 3,36% so với tham chiếu. Lực chốt lời sau đó đã từ từ ép giá lùi lại và cổ phiếu này đã để mất khoảng 1,05% so với mức cao nhất, chốt phiên sáng còn tăng 2,28%. Chỉ riêng VCB đã đỡ tới 2,8 điểm cho VN-Index vì là cổ phiếu vốn hóa lớn nhất thị trường, trong khi tổng giảm của chỉ số này là 2,95 điểm. SSB, BVH, VHM và MSN vẫn đang xanh, nhưng mức tăng quá nhẹ.

Trong khoảng 15 phút cuối phiên đà giảm giá có tín hiệu chững lại một chút, VN-Index hầu như đi ngang trên mức 1300 điểm. Đáy thấp nhất của chỉ số lúc 11h13 là 1299,54 điểm. Mặc dù cả VN-Index lẫn VN30-Index đều đang chốt sát mức thấp nhất buổi sáng nhưng cổ phiếu blue-chips nhiều mã đã hồi lại. Thống kê chỉ còn 7 mã trong VN30 đang dừng ở mức đáy, còn lại đã phục hồi 1-3 bước giá là phổ biến. Điều này cho thấy cũng có dòng tiền đang chờ mua nâng đỡ nhất định, dù cần thêm thời gian để xác nhận bên bán có tiếp tục xả hàng lớn hay không.

Tính về biên độ giảm, hầu hết các cổ phiếu yếu nhất sáng nay đều đã trải qua nhịp tăng tốt nên khi các trụ ép điểm số xuống, tâm lý dao động mạnh hơn thúc đẩy nhu cầu bán ra. GEE giảm 6,62%, YBM giảm 6,6%, TRC giảm 4,3%, EVF giảm 4%, TCD giảm 2,47%, VIP giảm 2,46%, GEX giảm 2,4%, CNG giảm 2,07% là những mã đáng chú ý và thanh khoản chấp nhận được.

Ngược lại phía tăng cũng đa thu hẹp lại đáng kể những cổ phiếu có khả năng ngược dòng với dòng tiền mạnh. Trong VN-Index chỉ còn 47 cổ phiếu tăng hơn 1%, với 15 mã đạt giao dịch từ 10 tỷ đồng trở lên. VCB dĩ nhiên xuất sắc nhất, ngoài ra có DBC tăng 1,57% thanh khoản 196 tỷ; HSG tăng 1,68% với 161 tỷ; TCH tăng 2,05% với 137,3 tỷ; NKG tăng 2,08% với 126,8 tỷ. Nhóm PC1, NVL, DPG, BAF, ANV, NHA cũng có thanh khoản khá cao và giá tốt.

Với diễn biến giảm lan rộng trong nhóm blue-chips, VN-Index có giữ được trên mốc 1300 điểm hay không rất khó nói. Dù vậy đây là vấn đề của các trụ, điểm tiêu cực sáng nay là độ phân hóa cổ phiếu đã giảm xuống. Sự phân hóa cân bằng ít nhất còn thể hiện dòng tiền đang hoạt động trái ngược nhau ở các cổ phiếu cụ thể. Khi sự phân hóa giảm xuống tức là tâm lý thận trọng đang quay lại.

Nhà đầu tư nước ngoài sáng nay bán ròng sang phiên thứ 9 liên tiếp dù quy mô có giảm nhẹ. Tổng giá trị bán ròng ở HoSE đang là 265,1 tỷ đồng, sáng hôm qua đạt 473,7 tỷ đồng. Các cổ phiếu bị bán đáng chú ý là TPB -54,8 tỷ, STB -54,7 tỷ, VNM -33,5 tỷ, VCB -33 tỷ, MSN -32 tỷ. Phía mua ròng có TCH +26,9 tỷ, DBC +22,9 tỷ.

MỚI

Triển vọng sáng với nhóm thủy sản xuất khẩu

Động thái áp thuế nhập khẩu của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc, Canada, Mexico… mang lại cơ hội cho ngành xuất khẩu Việt Nam nói chung, thủy sản nói riêng.

Xuất khẩu cá tra sang Mỹ có thể tăng mạnh

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt hơn 10 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ hai sản phẩm chủ lực là cá tra và tôm.

Đánh giá về rủi ro thuế quan từ Mỹ với ngành thủy sản, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết, thủy sản là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực, có tỷ trọng xuất sang Mỹ lớn, nên rủi ro về chính sách thuế quan từ nước này là khó tránh khỏi trong tương lai. Tuy nhiên, trong năm 2025, rủi ro này nhiều khả năng không xảy ra.

Ông Minh cho rằng, mục đích của Mỹ khi tăng thuế nhập khẩu là để thúc đẩy sản xuất nội địa, nhưng để làm được điều này cần phải có thời gian tính bằng năm, không phải bằng tháng. Trong thời gian đó, doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ có lợi thế. Cụ thể, khi các nhà nhập khẩu Mỹ thiếu hụt nguồn hàng từ Trung Quốc, Canada, Mexico sẽ tìm đến nguồn cung từ các thị trường khác để lấp khoảng trống, bao gồm Việt Nam.

Theo sắc lệnh ngày 4/2/2025, Tổng thống Mỹ áp dụng thuế nhập khẩu 10% đối với toàn bộ hàng hóa Trung Quốc. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định, thương mại thủy sản toàn cầu đang phụ thuộc vào động thái và chính sách thuế quan của Mỹ. Thị trường Việt Nam cần 3 - 6 tháng để định hình rõ nét bức tranh trong bối cảnh mới này.

Trước mắt, việc Mỹ áp thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc có thể khiến giá cá rô phi tiếp tục tăng, làm giảm nhu cầu của Mỹ, từ đó mang lại cơ hội cho cá tra.

Những năm gần đây, cá tra liên tục giành được thị phần so với cá rô phi tại thị trường Mỹ, với tỷ lệ ước đạt 60:40 trong năm 2024. Báo cáo của Viện Thủy sản Quốc gia Hoa Kỳ (NFI) dự đoán, cá tra có thể sẽ thay thế phần lớn thị phần cá rô phi trong năm 2025.

Theo VASEP, trong một vài tháng tới, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam và các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ đẩy mạnh giao thương, giúp xuất khẩu sang Mỹ gia tăng. Với thị trường Trung Quốc, hoạt động xuất khẩu các mặt hàng thông dụng như tôm chân trắng, cá tra có thể chững lại, vì sẽ phải cạnh tranh với những sản phẩm thủy sản của thị trường nội địa khi thị phần tại Mỹ bị ảnh hưởng bởi thuế quan, nhưng dư địa cho sản phẩm cao cấp (tôm, cua…) vẫn rộng mở cho doanh nghiệp Việt.

Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh sẽ lớn hơn ở các thị trường khác như EU, ASEAN không chỉ với các đối thủ như Ấn Độ, Ecuador, mà cả với Trung Quốc, Canada - những nước vừa bị Mỹ áp đặt mức thuế nhập khẩu mới.

Kỳ vọng kết quả kinh doanh khả quan

Khi các nhà nhập khẩu Mỹ thiếu hụt nguồn hàng từ Trung Quốc, Canada, Mexico sẽ tìm đến nguồn cung từ các thị trường khác để lấp khoảng trống, bao gồm Việt Nam.

Nắm lấy cơ hội và thích ứng linh hoạt trước các tác động của chính sách thuế quan trên thế giới là câu chuyện của các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam năm 2025.

SSI Research đánh giá, việc cá rô phi Trung Quốc đối mặt với mức thuế quan của Mỹ cao hơn giúp cá tra Việt Nam có lợi thế khi nhập khẩu vào Mỹ. Sản lượng tiêu thụ cá tra Việt Nam năm 2025 sẽ tăng trưởng, do giá cả phù hợp trong bối cảnh thắt chặt chi tiêu của người tiêu dùng.

Đối với tôm, các loại thuế bổ sung từ Mỹ sẽ tác động đến sản lượng tiêu thụ, bởi giá bán bình quân của tôm Việt Nam hiện cao hơn 15 - 20% so với tôm Ấn Độ và Ecuador. Mặc dù vậy, SSI Research kỳ vọng, giá bán bình quân sẽ ổn định và duy trì được sức cạnh tranh.

Theo Công ty Chứng khoán An Bình (ABS), đầu tháng 2/2025, Mỹ đã quyết định áp thuế nhập khẩu 25% với hàng hóa Canada, Mexico (dự kiến sẽ áp dụng từ đầu tháng 3 tới) và áp thêm 10% cho hàng hóa Trung Quốc. Với việc Canada và Trung Quốc là các nhà xuất khẩu thủy sản hàng đầu sang thị trường Mỹ, việc áp thuế này sẽ có lợi cho thủy sản Việt Nam.

ABS dự báo, doanh thu của doanh nghiệp xuất khẩu cá tra hàng đầu là Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn (mã VHC) sẽ đạt 13.500 tỷ đồng trong năm 2025, tăng 11% so với năm 2024; biên lợi nhuận gộp tăng từ 14,1% lên 16%.

SSI Research nhận định, các doanh nghiệp trong ngành thủy sản năm 2025 có thể đạt mức tăng trưởng doanh thu từ 10 - 16% (VHC tăng 14,2%, FMC tăng 16,4%, ANV tăng 13%...). Sản lượng tiêu thụ cá tra sang Mỹ sẽ ổn định, phần lớn do mức giá cạnh tranh hơn so với cá rô phi Trung Quốc.

Riêng Công ty cổ phần Nam Việt (mã ANV), doanh nghiệp có thể gặp khó khăn tại thị trường Trung Quốc, do nhu cầu tiêu thụ phục hồi chậm. Trong khi đó, sản lượng xuất khẩu sang Mỹ chưa cải thiện kể từ khi Công ty được miễn thuế chống bán phá giá 2 năm trước. Dự báo, doanh thu xuất khẩu sang Mỹ tiếp tục chiếm dưới 5% tổng doanh thu của Nam Việt.

Với Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta (mã FMC), việc mở rộng công suất sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao và tập trung phát triển thị trường Nhật Bản đang mở ra dư địa tăng trưởng cho Công ty. Trong tháng 1/2025, FMC ghi nhận doanh thu 25,9 triệu USD, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2024. Từ giữa tháng 1/2025, trại tôm đã bắt đầu có tôm thu hoạch, bổ sung nguồn nguyên liệu phục vụ cho các nhà máy của FMC tăng tốc chế biến.

Nhìn chung, ngành thủy sản được đánh giá có triển vọng tích cực trong năm 2025, sản lượng tiêu thụ sẽ gia tăng, được hỗ trợ bởi các đơn hàng xuất khẩu tạm thời từ các nhà bán buôn trước khi có mức thuế quan mới.

Mặc dù vậy, xuất khẩu tôm và cá tra sang Mỹ hiện chiếm gần 20% tổng xuất khẩu (theo SSI Research) và Việt Nam đang xuất siêu vào Mỹ, nên có nguy cơ sẽ bị áp thuế. Do đó, các doanh nghiệp cần tìm kiếm và mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác.

VASEP khuyến nghị, trong bối cảnh thương mại quốc tế thay đổi liên tục, các doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch dự phòng nhằm tránh nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng, xây dựng các kênh cung ứng bền vững và linh hoạt, bao gồm nguồn nguyên liệu trong nước và nhập khẩu nguyên liệu khi cần thiết để tránh tình trạng thiếu hụt.

Đồng thời, chủ động cập nhật và nắm bắt thông tin thị trường, điều chỉnh cơ cấu sản phẩm, thị trường linh hoạt trong bối cảnh mới, luôn đảm bảo chất lượng thủy sản xuất khẩu, tính minh bạch, khả năng truy xuất nguồn gốc hiệu quả để giữ uy tín và tăng thị phần tại các thị trường tiềm năng.

MỚI

Khi nào nên quan tâm nhóm cổ phiếu thủy sản?

Định giá của nhóm cổ phiếu ngành thủy sản thường có mối tương quan khá cao với biến động giá bán ra bình quân của các doanh nghiệp trong ngành.

Tình hình kinh doanh phân hóa

Trong năm 2024, thủy sản là một trong những nhóm ngành có hiệu suất đầu tư tăng trưởng kém hơn so với thị trường chứng khoán chung (tăng 10,3% so với mức tăng 12,1% của chỉ số VN-Index).

Cùng với đó, ngành này cũng ghi nhận sự phân hóa rõ rệt giữa các cổ phiếu trong nội bộ ngành. Mặc dù các doanh nghiệp ngành tôm ghi nhận sự tăng trưởng kết quả kinh doanh khá tích cực so với mức nền thấp của năm trước, nhưng hiệu suất đầu tư của cổ phiếu ngành này lại không vượt trội so với thị trường chung, thậm chí còn giảm.

Các yếu tố như chi phí nguyên liệu đầu vào tăng và sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ quốc tế khiến nhà đầu tư chưa quá lạc quan về triển vọng ngắn hạn của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, ngành tôm còn gặp khó khăn do Bộ Thương mại Mỹ áp thuế chống trợ cấp đối với mặt hàng này của Việt Nam trong năm 2024.

Ở chiều ngược lại, cổ phiếu ngành cá tra lại có hiệu suất đầu tư tương đối tốt, đặc biệt ở các cổ phiếu lớn, dẫn đầu ngành như VHC của Công ty cổ phần (CTCP) Vĩnh Hoàn và ANV của CTCP Nam Việt. Các doanh nghiệp này duy trì được lợi thế cạnh tranh vững chắc nhờ vào việc cải tiến công nghệ sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Năm 2024, doanh thu nội địa của Vĩnh Hoàn tăng 26%, chiếm 28% tổng doanh thu, trở thành một điểm sáng trong bức tranh kinh doanh của doanh nghiệp. Việc này giúp Vĩnh Hoàn giảm bớt rủi ro phụ thuộc vào các thị trường xuất khẩu, vốn thường chịu tác động lớn từ biến động chính sách thương mại và các yếu tố địa chính trị.

Cụ thể hơn, năm 2024, Vĩnh Hoàn thu về tổng cộng 12.487 tỉ đồng doanh thu, tăng 25,3% so với năm trước đó. Doanh thu tại thị trường nội địa lẫn quốc tế của doanh nghiệp này đều chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ.

Trong năm 2024, thị phần cá tra tại Mỹ đã tăng mạnh nhờ chiếm thêm thị phần cá hồi và cá rô phi khi người tiêu dùng Mỹ không muốn chi trả mức giá cao cho sản phẩm cá hồi. Hiện giá cá tra đang duy trì ở mức thấp nhất trong tốp 12 cá fillet nhập khẩu tại Mỹ.

Với việc Mỹ là thị trường xuất khẩu chủ lực, Vĩnh Hoàn được kỳ vọng sẽ hưởng lợi đáng kể từ các chính sách thương mại mới có thể được áp dụng dưới thời của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Việc Mỹ áp thuế nhập khẩu cao đối với mặt hàng thủy sản Trung Quốc sẽ tạo ra khoảng trống thị trường lớn, mở ra cơ hội để cá tra Việt Nam với lợi thế giá cả cạnh tranh và chất lượng ổn định có thể chiếm lĩnh thị phần (trong chu kỳ trước khi cá rô phi phải chịu mức thuế 20% so với mức thuế 0% đối với cá tra, nhu cầu đối với mặt hàng cá tra đã tăng vọt).

Ngoài ra, việc nguồn cung cá thịt trắng toàn cầu đang trong xu hướng suy giảm, bao gồm các loại cạnh tranh trực tiếp với cá tra như cá rô phi và cá tuyết, càng củng cố lợi thế cạnh tranh của Vĩnh Hoàn.

Tuy nhiên, cần lưu ý, chính sách tăng thuế nhập khẩu của Mỹ cũng có thể áp dụng ở mức 10-20% đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, qua đó đặt ra thách thức làm giảm khả năng cạnh tranh của cá tra Việt Nam so với sản phẩm nội địa Mỹ. Do vậy, các doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng, đẩy mạnh phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng cao và tối ưu hóa chi phí để duy trì lợi thế cạnh tranh tại thị trường này.

Bên cạnh việc tận dụng lợi thế tại các thị trường xuất khẩu, Vĩnh Hoàn cũng đã mở rộng đáng kể doanh thu tại thị trường trong nước. Năm 2024, doanh thu nội địa của Vĩnh Hoàn tăng 26%, chiếm 28% tổng doanh thu, trở thành một điểm sáng trong bức tranh kinh doanh của doanh nghiệp. Việc này giúp Vĩnh Hoàn giảm bớt rủi ro phụ thuộc vào các thị trường xuất khẩu, vốn thường chịu tác động lớn từ biến động chính sách thương mại và các yếu tố địa chính trị. Đây là chiến lược quan trọng giúp Vĩnh Hoàn duy trì sự ổn định và linh hoạt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động khó lường.

Theo dõi sát mức giá bán ra

Bước sang năm 2025, ngành thủy sản của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục có sự cải thiện. Với mặt hàng cá tra, sản lượng tiêu thụ nhiều khả năng sẽ tăng trưởng ổn định (mặc dù có yếu tố rủi ro về mặt thuế quan) do giá cả phù hợp với việc thắt chặt chi tiêu của người tiêu dùng. Ngoài ra, tỷ giá dự kiến tăng cũng sẽ phần nào hỗ trợ cho doanh thu xuất khẩu trong khi giá thức ăn chăn nuôi dự kiến tiếp tục ở mức thấp sẽ giúp cải thiện biên lợi nhuận cho các doanh nghiệp thủy sản.

Theo dự báo của Công ty Chứng khoán SSI, lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn nhất là Vĩnh Hoàn có thể tăng 28% so với cùng kỳ trong năm 2025 nhờ kỳ vọng giá bán bình quân sẽ dần cải thiện từ mức 3,15 đô la Mỹ/ki lô gam trong năm 2024 lên 3,3 đô la Mỹ/ki lô gam (tăng 5%) trong năm 2025.

Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế của Nam Việt dự kiến cũng sẽ tăng nhờ các thị trường xuất khẩu chính, đặc biệt là thị trường Trung Quốc (chiếm tỷ trọng 20% doanh thu của doanh nghiệp) phục hồi từ mức thấp của năm trước.

Đối với doanh nghiệp xuất khẩu tôm là CTCP Thực phẩm Sao Ta (mã FMC), kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận sau thuế có thể chỉ đạt mức 15% với giả định biên lợi nhuận gộp và tỷ lệ chi phí bán hàng và quản lý (SG&A)/doanh thu tiếp tục đi ngang, phản ánh kỳ vọng về chi phí vận chuyển sẽ duy trì ở mức cao cũng như ghi nhận ảnh hưởng từ thuế chống trợ cấp. Tuy vậy, sự tập trung cho thị trường Nhật Bản với việc mở rộng công suất có thể cũng là một yếu tố đáng chú ý đối với Thực phẩm Sao Ta trong năm 2025.

Về mặt định giá, trên sàn chứng khoán, nhóm ngành thủy sản hiện đang được giao dịch với mức P/E 2025 khoảng 11 lần, cao hơn mức P/E trung bình lịch sử quanh mức 9 lần, đồng thời thấp hơn mức đỉnh 15 lần khi giá bán bình quân cá tra khi đó đạt 5 đô la Mỹ/ki lô gam (cao hơn 30% so với mức giá hiện tại). Qua quan sát, định giá của nhóm cổ phiếu ngành thủy sản thường có mối tương quan khá cao với biến động giá bán ra bình quân của các doanh nghiệp trong ngành.

Do vậy, nhà đầu tư nên quan sát và theo dõi kỹ diễn biến giá bán ra của các doanh nghiệp thủy sản để quyết định thời điểm phù hợp đầu tư cổ phiếu nhóm ngành này. Cổ phiếu được đánh giá cao trong ngành vẫn là VHC nhờ vị thế dẫn đầu tại thị trường Mỹ với hơn 40% thị phần cá tra; lợi nhuận vượt trội so với các đối thủ và sự đa dạng trong các mảng kinh doanh khác nhau của doanh nghiệp (bán hàng nội địa, thức ăn, collagen và gelatin).

MỚI

FiinGroup điểm tên ba nhóm cổ phiếu sẽ được "tái định giá" trong năm 2025

Đà tăng của cổ phiếu BĐS dân cư có thể bị hạn chế, đặc biệt trong nửa đầu năm 2025.

Theo FiinGroup, P/E toàn thị trường tiếp tục bị chi phối bởi Ngân hàng, vốn đang giao dịch ở mức 9,4x, kéo mặt bằng định giá chung xuống thấp.

Trong báo cáo mới đây, FiinGroup thống kê định giá P/E toàn thị trường hiện ở mức 12,9x, thấp hơn mức trung bình dài hạn (~15x) và hướng về vùng đáy giai đoạn từ 2015 đến nay. So với đỉnh (~19,5x vào năm 2021), P/E hiện đã giảm đáng kể, phản ánh tâm lý thận trọng của nhà đầu tư và sự suy yếu của dòng tiền vào thị trường (đáng chú ý là xu hướng rút ròng của khối ngoại vẫn tiếp diễn).

Tuy nhiên, điều này cũng hàm ý khả năng thị trường có thể trở nên hấp dẫn hơn nếu có yếu tố hỗ trợ từ vĩ mô hoặc sự cải thiện trong tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp hoặc sự kiện liên quan đến thị trường (ví dụ như câu chuyện nâng hạng).

Xét theo từng nhóm, P/E toàn thị trường tiếp tục bị chi phối bởi nhóm Ngân hàng, vốn đang giao dịch ở mức 9,4x, kéo mặt bằng định giá chung xuống thấp. Trong khi đó, nhóm Phi tài chính có P/E ở mức 16,9x, nhưng nếu loại bỏ Bất động sản, P/E của nhóm này cao hơn. Điều này cho thấy định giá của một số ngành ngoài Bất động sản vẫn đang duy trì ở mức không thấp.

Với nhóm có định giá cao hơn trung bình 5 năm, FiinGroup cho rằng Hóa chất, Vật liệu xây dựng, Khai khoáng, Điện, Sản xuất Dầu khí, Thép, Vận tải thủy đang có P/E và/hoặc P/B cao hơn trung bình 5 năm, cho thấy thị trường đã phản ánh kỳ vọng tăng trưởng tích cực vào giá cổ phiếu. Với mức định giá hiện tại, rủi ro điều chỉnh sẽ gia tăng nếu lợi nhuận phía trước không tăng trưởng tương ứng.

Với CNTT, diễn biến giá phụ thuộc nhiều vào động thái mua (bán) ròng của khối ngoại (đối với FPT) và câu chuyện về đầu tư công (với các cổ phiếu CNTT khác như CMG, ELC...). Trong khi đó, Nông nghiệp (HNG, HAG) & Thủy sản (VHC, ANV, FMC,...) có cơ hội cải thiện định giá trong năm 2025 nhờ xuất khẩu hồi phục và nền tảng kinh doanh cải thiện.

Với nhóm có định giá thấp hơn trung bình 5 năm, FiinGroup kỳ vọng kế hoạch đẩy mạnh tín dụng của Chính phủ để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng GDP 2025 (8%), Ngân hàng, Bất động sản và Xây dựng có thể bước vào chu kỳ tái định giá.

Trong đó, cổ phiếu ngân hàng hiện đang giao dịch với P/B (trượt 12 tháng) ở mức 1.51x, thấp hơn mức trung bình lịch sử 1.8x và vẫn duy trì biên độ dao động ổn định kể từ 2023 đến nay. Với kỳ vọng thị trường Bất động sản tiếp tục hồi phục và chính phủ đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, triển vọng tăng trưởng lợi nhuận và chất lượng tài sản dần cải thiện sẽ là yếu tố hỗ trợ về nền tảng cơ bản.

Tương tự với cổ phiếu bất động sản, sau năm 2024 là đáng thất vọng giá của hầu hết các cổ phiếu trong ngành này gần như đi ngang hay thậm chí là giảm, do dòng tiền đầu tư thận trọng bởi triển vọng lợi nhuận của ngành chưa rõ ràng. Với triển vọng kinh doanh được cải thiện, đây là một trong những ngành có tiềm năng về giá trong năm 2025.

Tuy nhiên, rủi ro chính vẫn là tiến độ tháo gỡ pháp lý, nếu quá trình này diễn ra chậm hơn dự kiến, tốc độ triển khai và bàn giao dự án sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, đà tăng của cổ phiếu BĐS dân cư có thể bị hạn chế, đặc biệt trong nửa đầu năm 2025.

Nhóm cổ phiếu xây dựng cũng được dự báo tích cực nhờ kỳ vọng lợi nhuận 2025 của ngành được kỳ vọng có sự bứt phá mạnh mẽ nhờ vào nỗ lực đẩy mạnh giải ngân đầu tư công của chính phủ - được coi là động lực chính cho mục tiêu tăng trưởng GDP cao (8%). Các dự án trọng điểm bao gồm cao tốc Bắc Nam (giai đoạn 2), sân bay quốc tế Long Thành và tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Với nhóm có định giá tương đương trung bình 5 năm: Chủ yếu gồm các ngành hưởng lợi từ sự phục hồi của nhu cầu tiêu dùng, bao gồm Thực phẩm, Bán lẻ, Dệt may. Tuy nhiên, tốc độ hồi phục vẫn còn chậm, trong khi rủi ro từ chiến tranh thương mại và biến động kinh tế toàn cầu là trở ngại lớn, ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng trong ngắn hạn.

Quý 4/2024 đánh dấu một kỳ bùng nổ của ngành vận tải biển. Nhiều doanh nghiệp đạt mức tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ấn tượng, thiết lập những cột mốc mới.

Theo số liệu từ VietstockFinance, tổng doanh thu trong 3 tháng cuối năm 2024 của 23 doanh nghiệp vận tải biển trên sàn chứng khoán (HOSE, HNX và UPCoM) đạt 16,477 tỷ đồng, tăng 39% so với cùng kỳ. Lợi nhuận ròng toàn ngành cũng tăng 57%, vượt 1,456 tỷ đồng với đóng góp lớn nhất của TOS và HAH.

Điểm sáng đợt này là Dịch vụ biển Tân Cảng (UPCoM: TOS) khi đạt doanh thu gần 1,910 tỷ đồng, gấp hơn 4 lần, kéo theo lãi ròng tăng 900%, đạt 229 tỷ đồng. Tất cả đều là những con số cao nhất trong lịch sử hoạt động của Công ty, nhờ tối ưu khai thác phương tiện và điều chỉnh tăng giá thuê dịch vụ ngoài khơi.

Không kém cạnh, Vận tải và Xếp dỡ Hải An cũng lập kỷ lục với doanh thu 1,210 tỷ đồng và lợi nhuận 280 tỷ đồng, lần lượt tăng 82% và 345%. Động lực chính từ việc bổ sung 4 tàu, giúp sản lượng vận tải tăng đáng kể, đồng thời giá cước khai thác và cho thuê tàu đều được cải thiện.

Nhiều doanh nghiệp khác cũng tạo các mốc son mới. Hơn 706 tỷ đồng doanh thu của Vận tải Dầu khí Thái Bình Dương là con số lớn nhất từng đạt được sau khi đưa tàu Pacific Pride vào khai thác từ tháng 10/2024, đồng thời tăng thu hoạt động kinh doanh thương mại.

Tổng Công ty Đường sông Miền Nam ghi nhận doanh thu 338 tỷ đồng - cao nhất từ trước đến nay. Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam - CTCP chạm mốc 4,642 tỷ đồng, tiệm cận mức đỉnh của quý 2/2024.

Nguồn: Người viết tổng hợp

Lãi tăng nhờ thanh lý tàu và tài sản hết khấu hao

Không chỉ tăng trưởng doanh thu, một số doanh nghiệp còn hưởng lợi từ thanh lý tài sản và tàu hết khấu hao.

Dù doanh thu quý 4 chỉ tăng 16%, lãi ròng của Vận tải Xăng dầu Vipco đạt 35 tỷ đồng, gấp 20 lần cùng kỳ, nhờ giá cước cho thuê tàu tăng và tàu Petrolimex 16 hết khấu hao. Tương tự, việc một số tàu của Âu Lạc (OTC: ALC) hoàn tất quá trình khấu hao đã giúp lợi nhuận tăng 61%, lên cao nhất trong lịch sử với 104 tỷ đồng.

Lợi nhuận Vận tải Biển Vinaship tăng 30% với 42 tỷ đồng, chủ yếu từ thu nhập thanh lý tàu và tác động tích cực của tỷ giá. Lãi của Logistics Vicem tăng 14% nhờ bán tài sản đã khấu hao xong.

Áp lực từ sửa chữa tàu

Dù ngành vận tải biển ghi nhận nhiều điểm sáng, không ít doanh nghiệp phải chịu áp lực lớn do tàu ngừng hoạt động để sửa chữa, khiến sản lượng khai thác giảm và chi phí gia tăng trong kỳ.

Vận tải và Tiếp Vận Phương Đông Việt gần như mất toàn bộ lợi nhuận so với cùng kỳ vì 1 tàu phải ngừng khai thác 35 ngày để bảo dưỡng. Vận tải Xăng dầu Vitaco báo lãi ròng giảm 20%, còn chưa đầy 33 tỷ đồng, do sửa chữa tàu Petrolimex 9 và thay đổi thời gian khấu hao tàu Petrolimex 20.

Vận tải Sản phẩm Khí Quốc tế cũng chịu tác động khi một số tàu đến kỳ “đại tu”, làm giảm lãi 26%, xuống còn 13 tỷ đồng. Vận tải Xăng dầu đường Thủy Petrolimex cũng không ngoại lệ khi 2 tàu biển và 1 tàu sông đến hạn lên đà sửa chữa lớn, làm giảm ngày tàu vận hành, gây lỗ.

Bất ngờ lớn nhất là Vận tải Biển Việt Nam khi từ lãi 104 tỷ đồng cùng kỳ quay đầu lỗ 9 tỷ đồng trong quý 4/2024 bất chấp doanh thu tăng 47%, lên 1,336 tỷ đồng. Theo VOS, nguyên nhân chính là giá cước tàu dầu sản phẩm và tàu hàng khô giảm sâu 50-60% so với nửa đầu năm, khiến lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng.

Đà thuận lợi đến bao giờ?

Sau quý thuận lợi, ngành vận tải biển vẫn được giới phân tích nhận định tích cực về năm 2025.

Theo Chứng khoán SSI, các doanh nghiệp Mỹ có thể đẩy mạnh nhập khẩu trước khi thuế mới của Tổng thống Donald Trump được áp dụng, tương tự giai đoạn 2017-2019, khiến nhu cầu vận chuyển và giá cước container lên cao. Ngoài ra, những áp lực tương tự căng thẳng Biển Đỏ sẽ có thể đẩy giá cước tăng mạnh hơn. SSI cho rằng, lợi nhuận ngành này chưa đạt đỉnh trong năm 2025 mà có thể kéo sang năm 2026.

Tuy nhiên, Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) và Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) lại dự báo đợt tăng này chỉ ngắn hạn, giá cước có thể đạt đỉnh vào nửa cuối năm 2025 trước khi giảm dần từ năm 2026, do chính sách thuế và nguồn cung tàu tăng. Chứng khoán BIDV (BSC) cũng lạc quan về ngành khi dự đoán lợi nhuận sẽ tăng 15% trong năm nay.

Đối với giá cước vận chuyển tàu chở dầu (dầu thô và dầu sản phẩm), BVSC kỳ vọng sẽ giảm do nhu cầu tonne-miles hạ nhiệt và nguồn cung tàu cải thiện. Tuy nhiên, giá cước giai đoạn 2025-2028 vẫn cao hơn so với 2019-2022 nhờ những thay đổi cơ cấu trong ngành vận tải biển và rủi ro địa chính trị. Trong khi đó, giá cước vận tải LPG và tàu hàng rời dự kiến ổn định.

Tử Kính

FILI - 08:16:43 24/02/2025