Điều chỉnh chủ trương đầu tư xây dựng đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ

Một số dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam có khả năng hoàn thành sớm hơn kế hoạch từ 3 - 6 tháng, thậm chí có thể là 8 tháng; Hai dự án cuối cùng trên tuyến đường Hồ Chí Minh đã được khởi công, cụ thể hóa mục tiêu nối thông toàn tuyến vào năm 2025; Bộ GTVT tiếp tục là một trong số bộ, ngành có mức giải ngân vốn đầu tư công cao trong cả nước…

Tại Hội nghị đánh giá kết quả công tác 6 tháng đầu năm 2024 của Bộ GTVT vào sáng 3/7, ông Uông Việt Dũng, Chánh Văn phòng Bộ GTVT cho biết, 6 tháng đầu năm 2024, Bộ GTVT đạt được nhiều kết quả tích cực trên tất cả các lĩnh vực.

6 tháng giải ngân 40% kế hoạch vốn

Kết quả giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm đạt 25,500 tỷ đồng, đạt 40% kế hoạch vốn được giao. Bộ GTVT đã khởi công 7 dự án đường bộ, 1 dự án đường sắt, hoàn thành đưa vào khai thác 4 dự án, trong đó có 2 dự án đường bộ cao tốc được đầu tư theo hình thức BOT là Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Diễn Châu - Bãi Vọt.

Qua đó đã đưa vào khai thác toàn bộ 11 Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 giúp nối thông và rút ngắn thời gian đi từ Hà Nội đến Vinh và từ TP.HCM đến Nha Trang, nâng tổng số chiều dài đường bộ cao tốc trên cả nước lên hơn 2,000km. Các dự án lĩnh vực đường sắt, hàng không cơ bản bám sát tiến độ yêu cầu.

Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, Bộ GTVT đã hoàn thành kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa Cổng dịch vụ công của Bộ với 50/63 Cổng dịch vụ công các địa phương; cơ bản hoàn thành cơ sở dữ liệu nền tảng dùng chung về đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa

Từ đầu năm đến nay, các trung tâm đăng kiểm cũng duy trì được trạng thái bình thường, không để xảy ra tình trạng ùn tắc.

Khẩn trương khởi công các trạm dừng nghỉ

Theo ông Lâm Văn Hoàng, Cục trưởng Cục Đường cao tốc Việt Nam, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, những tháng đầu năm, các trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc mới đưa vào khai thác đã cơ bản được giải quyết khi các Ban QLDA đã triển khai hệ thống trạm dừng nghỉ tạm, đáp ứng nhu cầu trước mắt của người dân lưu thông trên tuyến.

Đến nay, 5/8 trạm dừng nghỉ thuộc 4 dự án thành phần cao tốc gồm Mai Sơn-Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo-Phan Thiết, Phan Thiết-Dầu Giây, Cam Lâm-Vĩnh Hảo đã lựa chọn được nhà đầu tư. Cục đường cao tốc dự kiến, trong đầu tháng 7/2024, việc lựa chọn nhà đầu tư sẽ hoàn thành, tiến tới đàm phán, ký kết hợp đồng.

"Song song với việc đàm phán hợp đồng, các bên liên quan sẽ phối hợp với nhà đầu tư hoàn thiện thủ tục liên quan bắt tay vào thực hiện công trình trạm dừng nghỉ theo tinh thần "vừa chạy, vừa xếp hàng". Đề nghị các địa phương phối hợp chặt chẽ triển khai giải phóng mặt bằng, đảm bảo các công trình thiết yếu của trạm dừng nghỉ sớm có mặt bằng xây dựng", ông Lâm Văn Hoàng nói.

Đối với các trạm dừng nghỉ còn lại trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông, Cục Đường cao tốc đang phối hợp các bên liên quan hoàn thiện các thủ tục, phát hành hồ sơ mời thầu, bảo đảm khi tuyến cao tốc hoàn thành, các trạm dừng nghỉ sẽ được đưa vào khai thác.

Thống nhất giải pháp xử lý 8 trạm BOT vướng mắc

Nói về đề án xử lý khó khăn, vướng mắc các dự án BOT giao thông, ông Lâm Văn Hoàng cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ GTVT, trong tháng 7/2024, Cục Đường cao tốc Việt Nam sẽ làm việc với 3 địa phương để hoàn thiện báo cáo đối với 3 dự án BOT.

Đồng thời, Cục Đường cao tốc cũng sẽ tham mưu lãnh đạo Bộ GTVT đàm phán với các nhà đầu tư, các ngân hàng để thống nhất giải pháp và xác định mức chia sẻ của các bên đối với 8 dự án do bộ quản lý.

Trên cơ sở đó, Cục Đường cao tốc Việt Nam tổng hợp, hoàn chỉnh đề án, báo cáo Ban Cán sự đảng Bộ GTVT thông qua trước khi trình Thường trực Chính phủ ngay đầu tháng 8/2024, phấn đấu trình Bộ Chính trị cho chủ trương để kịp trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 (khai mạc tháng 10/2024).

Cục Đường cao tốc Việt Nam đề nghị các ban quản lý dự án trước đây được giao làm chủ đầu tư cử lãnh đạo và chuyên viên phụ trách dự án, phối hợp chặt chẽ với cục trong quá trình đàm phán hoàn thiện giải pháp xử lý và hoàn thiện đề án; các cục, vụ thuộc bộ phối hợp, hỗ trợ Cục Đường cao tốc Việt Nam trong quá trình triển khai thực hiện.

Tăng cường phối hợp với địa phương trong thi công đường cao tốc

Đánh giá các dự án đường cao tốc thường đi qua nhiều tỉnh, thành, việc phân cấp cho các địa phương làm Cơ quan chủ quản theo địa bàn, Cục trưởng Cục Đường cao tốc Việt Nam đề nghị các địa phương chủ động phối hợp chặt chẽ với đơn vị được giao làm đầu mối về các yêu cầu kỹ thuật, định mức, đơn giá…và các thủ tục liên quan để đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong quá trình triển khai.

"Thời gian qua, việc phối hợp giữa các địa phương trong công tác điều phối nguồn vật liệu xây dựng còn chưa tốt. Do đó, đề nghị các địa phương cần chủ động phối hợp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về nguồn vật liệu xây dựng; kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Nhà nước để chỉ đạo các bộ, ngành cùng hỗ trợ giải quyết theo thẩm quyền.

Bên cạnh đó, qua kiểm tra thực tế các dự án đường cao tốc đang triển khai, một số chủ đầu tư của địa phương có bộ máy quản lý dự án còn mỏng, năng lực chưa đồng đều. Đề nghị các địa phương cần tăng cường, kiện toàn bộ máy để nâng cao năng lực công tác quản lý dự án," ông Hoàng nói.

Với các dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, Cục Đường cao tốc Việt Nam đề nghị các địa phương phối hợp chặt chẽ với Bộ KH&ĐT để đẩy nhanh tiến độ thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư; đồng thời chủ động xây dựng hồ sơ mời thầu, dự thảo hợp đồng để ngay sau khi phê duyệt dự án có thể triển khai ngay công tác lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, đáp ứng tiến độ khởi công các dự án theo yêu cầu.

Đối với các dự án có nhiều đơn vị tư vấn, Cục Đường cao tốc Việt Nam đề nghị chủ đầu tư giao một đơn vị tư vấn có năng lực, kinh nghiệm làm nhiệm vụ tổng thể, có trách nhiệm chính để kiểm soát sự phù hợp, thống nhất chung về các vấn đề kỹ thuật liên quan đến khảo sát, thiết kế cho toàn bộ dự án.

Thứ trưởng Bộ GTVT Vận tải Nguyễn Danh Huy nhìn nhận: Bộ trưởng Bộ GTVT đã quyết liệt chỉ đạo và yêu cầu các chủ đầu tư phải đảm bảo khi cao tốc về đích phải hoàn thành đồng bộ tất cả các hạng mục liên quan: trạm dừng nghỉ, hệ thống giao thông thông minh (ITS), hệ thống thu phí không dừng (ETC)…

"Riêng công trình trạm dừng nghỉ, các Ban QLDA phải rà soát xem mặt bằng hiện nay còn vướng mắc ở đâu. Tuyệt đối không để tình trạng người dân mong ngóng, nhà đầu tư đã lựa chọn, vốn đã có nhưng không có mặt bằng triển khai", Thứ trưởng Bộ GTVT chỉ đạo.

Một số dự án cao tốc hoàn thành sớm hơn kế hoạch 8 tháng

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đánh giá, 6 tháng đầu năm, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng các cơ quan, đơn vị trong ngành GTVT đã đoàn kết cố gắng bám sát nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đạt được nhiều kết quả tích cực.

Nhiều khó khăn, vướng mắc kéo dài được xử lý, đặc biệt là việc tháo gỡ thủ tục khai thác cát biển; Một số dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam có khả năng hoàn thành sớm hơn kế hoạch từ 3 - 6 tháng, thậm chí có thể là 8 tháng; Hai dự án cuối cùng trên tuyến đường Hồ Chí Minh đã được khởi công, cụ thể hóa mục tiêu nối thông toàn tuyến vào năm 2025; Bộ GTVT tiếp tục là một trong số bộ, ngành có mức giải ngân vốn đầu tư công cao trong cả nước…

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế có nhiều đột phá. Trong đó, Luật Đường bộ đã được thông qua tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, giảm thiểu thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp phân quyền, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Xác định 6 tháng cuối năm, nhiệm vụ của ngành GTVT còn rất lớn, người đứng đầu Bộ GTVT yêu cầu Vụ Pháp chế chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đường bộ và Luật Trật tự ATGT đường bộ, đặc biệt là Nghị định thanh toán điện tử giao thông đường bộ, Nghị định thu phí sử dụng đường cao tốc, Nghị định thu phí sử dụng đường bộ thu qua đầu phương tiện, hoàn thành trình trước ngày 15/8/2024.

"Việc xây dựng nghị định, thông tư phải bảo đảm có thể triển khai ngay khi Luật có hiệu lực. Cần nhanh chóng triển khai các bước theo quy trình để thực hiện phân cấp quản lý quốc lộ cho các tỉnh, thành ngay sau khi Luật Đường bộ có hiệu lực", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Nhật Quang

FILI

Luật Đường bộ vừa được Quốc hội thông qua đã bổ sung quy định thu phí sử dụng với phương tiện lưu thông trên cao tốc do Nhà nước đầu tư để có nguồn vốn bảo trì, đầu tư các tuyến cao tốc mới.

Theo điều 50 của Luật Đường bộ, Nhà nước thu phí sử dụng cao tốc thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước quản lý, bao gồm cao tốc do Nhà nước đầu tư và cao tốc được chuyển giao cho Nhà nước quản lý. Phí thu được sẽ nộp vào ngân sách Nhà nước và đầu tư cho việc bảo trì, sửa chữa, nâng cấp các tuyến cao tốc.

Theo Ủy ban Quốc phòng An ninh, việc thu phí cao tốc do Nhà nước đầu tư không dẫn đến "phí chồng phí" vì người tham gia giao thông có thể lựa chọn sử dụng đường quốc lộ song hành miễn phí.

Chính phủ sẽ quy định chi tiết về điều kiện, thời điểm thu phí sử dụng cao tốc. Các tổ chức nhận nhượng quyền thu phí, nhượng quyền kinh doanh cũng sẽ phải nộp tiền thu được vào ngân sách Nhà nước. Riêng tiền phí thu được trong thời gian thực hiện hợp đồng chuyển nhượng không phải nộp ngân sách, trừ phần doanh thu phải chia sẻ cho Nhà nước.

Trước khi được quy định trong luật, Bộ GTVT từng nhiều lần đề xuất thu phí một số tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư; trong đó, có 9 tuyến cao tốc Bộ dự kiến thu phí trong 5 năm. Cơ quan này lý giải, mức phí sẽ đáp ứng các nguyên tắc như phù hợp với lợi ích, khả năng chi trả của người sử dụng. Sau khi bù đắp chi phí tổ chức phải đảm bảo còn dư để cân đối vào ngân sách Nhà nước. Số tiền thu được từ các cao tốc đầu tư bằng ngân sách sẽ nộp lại ngân sách Nhà nước và ưu tiên sử dụng cho đầu tư, quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.

Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, trong 10 năm tới nhu cầu vốn đầu tư mới đường cao tốc lên đến gần 240.000 tỷ đồng, trong khi vốn bảo trì mới đáp ứng được khoảng 40%. Nhân lực quản lý, vận hành cao tốc cũng đang là bài toán khó, khi đến năm 2030 cần 10.000 công nhân vận hành. nhiều chủ công trình được giao quản lý, vận hành còn hạn chế về chuyên môn và thiếu nhân sự trình độ cao. Việc bố trí nguồn vốn để quản lý, khai thác đường cao tốc chưa kịp thời, đầy đủ.

Thu phí cao tốc sẽ có 2 phương án

Giải quyết vấn đề này, Luật Đường bộ (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025) đã bổ sung nhiều quy định mới nhằm huy động nguồn lực xây dựng, quản lý, khai thác, bảo trì đường cao tốc, trong đó có quy định cho phép thu phí các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Theo Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam Bùi Quang Thái cho biết, quan điểm nhất quán của Bộ GTVT là những tuyến cao tốc nào có chất lượng dịch vụ tương ứng với mức thu mới triển khai thu phí. Nhà nước thu phí đường cao tốc không phải vì lợi nhuận. Việc thu phí là để có nguồn vốn phục vụ cho công tác bảo trì và đầu tư phát triển các tuyến cao tốc mới.

Nói về cách thức triển khai, Cục trưởng Cục Đường bộ cho biết, tới đây, hệ thống giao thông thông minh (ITS), trong đó có hệ thống thu phí tự động không dừng sẽ được đầu tư đồng bộ với quá trình xây dựng đường cao tốc. Vì vậy, trên cơ sở hạ tầng hiện nay không phải đầu tư trạm thu phí.

"Vấn đề đặt ra hiện nay là lựa chọn giữa 2 hình thức quản lý, khai thác và thu phí cao tốc.Thứ nhất là Nhà nước tự tổ chức thực hiện việc thu phí. Thứ hai là nhượng quyền cho tư nhân quản lý, khai thác", Cục trưởng Cục Đường bộ thông tin.

Với hình thức thứ nhất, cơ quan quản lý tài sản đường cao tốc là Cục Đường bộ Việt Nam tự tổ chức thu. Qua đấu thầu, Cục Đường bộ sẽ lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ thu phí trên nền tảng hệ thống thu phí tự động không dừng. Phương án này có nhược điểm là thu phí kiểu "nhặt dần", sau khi trừ chi phí tổ chức thu sẽ nộp ngân sách.

Hình thức thứ 2 là đấu thầu quản lý đường cao tốc theo hình thức hợp đồng kinh doanh - quản lý (O&M). Nhà đầu tư sẽ đứng ra thu phí và quản lý, bảo trì tuyến đường. Nhà nước bán quyền thu phí tuyến cao tốc trong thời gian nhất định và thu ngay được một khoản tiền.

Phương án này có nhiều ưu điểm, song với những tuyến cao tốc có lưu lượng thấp sẽ khó hấp dẫn nhà đầu tư.

Trong mọi trường hợp Cục Đường bộ Việt Nam đều có phương án. Nếu không có nhà đầu tư tham gia, Nhà nước sẽ đứng ra thực hiện trên tinh thần cung cấp sản phẩm dịch vụ công, đảm bảo tính liên tục cho người sử dụng.

Về mức phí, Cục Đường bộ Việt Nam nghiên cứu các kịch bản, tính toán, làm sao đảm bảo cân bằng giữa dịch vụ cung cấp đến người sử dụng và mức thu. Các bước đi sẽ được tiến hành thận trọng, tránh tác động quá lớn đến chỉ số CPI và chi phí logistics.

Những tuyến dự kiến sẽ thu phí

Các tuyến cao tốc đang khai thác: Lào Cai - Kim Thành, Hà Nội - Thái Nguyên, TP.HCM - Trung Lương, Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - QL45, QL45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Túy Loan, La Sơn - Hòa Liên, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, Bến Lức - Trung Lương, Cầu Mỹ Thuận 2 và đường dẫn 2 đầu cầu.

Các tuyến đang xây dựng đến năm 2025: Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng, Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Binh, Vạn Ninh - Cam Lộ, Hòa Liên - Túy Loan, Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh, Chí Thạnh - Vân Phong, Vân Phong - Nha Trang, Cần Thơ - Cà Mau.

Nhật Quang

FILI

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cam kết các nhà thầu thi công đến đâu, tiền sẽ thanh toán, giải ngân đủ đến đó, không lo thiếu tiền để thi công “3 ca, 4 kíp”.

Tại cuộc họp về tình hình giải ngân vốn đầu tư công và tiến độ triển khai các dự án giao thông diễn ra vào ngày 23/4, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh: "Các nhà thầu không lo thiếu tiền để thi công “3 ca, 4 kíp”. 

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng tại cuộc họp ngày 23/4. Ảnh: Bộ GTVT

Bộ trưởng yêu cầu các chủ đầu tư đẩy nhanh việc hoàn thiện thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án sử dụng vốn đầu tư công trung hạn 2021 - 2025. 

“Trước mắt, các chủ đầu tư chỉ đạo tư vấn thiết kế phối hợp hoàn chỉnh thủ tục trình phê duyệt hai dự án trong tháng 5 tới đây, gồm dự án cao tốc Dầu Giây - Tân Phú; xây dựng hệ thống thông tin phục vụ quản lý nhà nước của Cục Đường bộ Việt Nam.

Song song với các dự án đang triển khai, cần đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục phê duyệt 6 dự án sử dụng nguồn vượt thu ngân sách Trung ương năm 2022. 

6 dự án gồm tuyến Chợ Mới - Bắc Kạn; tuyến nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai với cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ; Nâng cấp, mở rộng một số cầu, hầm trên quốc lộ 1 (các cầu Xương Giang, Gianh, Quán Hàu và hầm Đèo Ngang); Nâng cấp QL24B đoạn Km23-Km29 qua Quảng Ngãi; Mở rộng đường bộ cao tốc đoạn Cao Bồ - Mai Sơn; Cầu đường sắt Cẩm Lý. 

Không vận hành thử kéo dài

Liên quan đến công tác đầu tư hệ thống Quản lý và vận hành hệ thống giao thông thông minh (ITS), thu phí không dừng (ETC), kiểm tra tải trọng xe trên các tuyến cao tốc mới, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng giao Ban Quản lý dự án 6 tiếp tục phối hợp với tư vấn để hoàn thiện hồ sơ, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt. 

Trong đó, hệ thống ITS phải nghiên cứu phần mềm dùng chung, bảo đảm hiệu quả đầu tư, đồng bộ trên toàn dự án với giá thành hợp lý. 

“Riêng dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 (giai đoạn 2) phải hoàn thiện đồng bộ, toàn diện nhất, từ hạ tầng phần cứng, phần mềm, đặc biệt là trạm dừng nghỉ. 

Việc đầu tư phải đảm bảo khi các dự án thành phần được khánh thành, đưa vào khai thác là đủ điều kiện để bàn giao ngay cho Cục Đường bộ Việt Nam quản lý, vận hành khai thác”, Bộ trưởng lưu ý.

Với dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, các dự án thành phần hiện nay đã cơ bản hoàn thành, song Bộ trưởng cũng yêu cầu các chủ đầu tư chỉ đạo nhà thầu nhanh chóng hoàn thiện những hạng mục còn lại để vừa phục vụ phát triển kinh tế xã hội của các địa phương vừa sớm bàn giao cho Cục Đường bộ quản lý, khai thác. 

“Chúng ta đồng ý quan điểm, trước khi đi vào khai thác chính thức, các dự án cần có thời gian khai thác tạm nhưng phải rất ngắn và xác định rõ ràng thời hạn. Không thể để việc khai thác tạm, vận hành thử kéo dài. Tất cả dự án phải hoàn thành đồng bộ và bàn giao nhanh nhất có thể”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

N. Huyền

VietNamNet

Vụ sập cầu Francis Scott Key ở Baltimore vào ngày 26/03 đã tạo ra một cơn chấn động và gây ra sự gián đoạn trong hoạt động của một trong những cảng biển bận rộn nhất của Mỹ.

Ngày 26/03, tàu container Dali mang cờ Singapore đã đâm trúng dầm cầu Francis Scott Key ở thành phố Baltimore, bang Maryland, khiến các nhịp cầu bị sập và nhiều phương tiện rơi xuống sông. Ít nhất 20 người và nhiều phương tiện rơi xuống sông. Con tàu cũng bốc cháy sau cú va chạm.

Francis Scott Key là cây cầu thép bắc qua sông Patapsco, huyết mạch vận tải nối với cảng Baltimore, phục vụ nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy ở Bờ Đông nước Mỹ. Cầu được khánh thành năm 1977, có 4 làn xe và dài 2.5 km, được đặt tên theo tác giả quốc ca Mỹ.

Sau sự cố trên, các công ty vận chuyển hàng hóa phải gấp rút điều xe tải tới các cảng khác ở Bờ Đông để nhận hàng chuyển hướng từ Baltimore. Nhiều con tàu nằm im lìm ở nơi khác, không biết nên cập bến ở đâu và khi nào.

“Thật sự hỗn loạn”, Paul Brashier, Phó Chủ tịch phụ trách Drayage và đa phương thức tại ITS Logistics, cho biết.

Cảng Baltimore cũng đã xử lý một lượng hàng hóa nước ngoài kỷ lục trong năm 2023, đóng vai trò là một trong những cảng lớn hàng đầu ở Mỹ.

Cảng Baltimore xếp thứ 17 trong 20 cảng quan trọng nhất của Mỹ

Đóng cửa cảng biển ở Baltimore là đòn giáng mới nhất đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn đã rất căng thẳng vì khủng hoảng ở kênh đào Panama và căng thẳng ở Biển Đỏ.

Ngành xe hơi và than đá của Mỹ chao đảo

Vụ sập cầu tại Baltimore đã tạo ra một cuộc khủng hoảng trong ngành công nghiệp vận tải và ảnh hưởng rộng rãi đến hàng loạt ngành khác, đặc biệt là ngành ô tô và than đá.

Trong năm 2023, cảng Baltimore đã nhập khẩu khoảng 570,000 chiếc xe, đóng góp một phần quan trọng vào lượng tồn kho xe mới ở Mỹ.

Sina Golara, Phó Giáo sư về quản lý chuỗi cung ứng tại Đại học Bang Georgia, cho biết: “Đây là con số khủng và tương đương 1/4 lượng tồn kho xe mới hiện tại ở Mỹ”. Thông tin này cho thấy tầm quan trọng của cảng này trong chuỗi cung ứng ô tô của nước này.

Nếu nhập khẩu ô tô giảm do việc đóng cửa cảng, lượng hàng tồn kho có thể giảm xuống, đặc biệt là đối với các mẫu xe có nhu cầu cao. Để đối phó với tình hình này, các công ty đã bắt đầu thảo luận với các nhà cung cấp dịch vụ vận tải để đảm bảo việc giao xe cho khách hàng không bị gián đoạn.

Stellantis, công ty sở hữu Chrysler, Dodge, Jeep và Ram, cho biết đã trao đổi với nhiều nhà cung cấp dịch vụ vận tải khác nhau về các kế hoạch dự phòng và sẽ tiếp tục theo dõi cẩn thận tình hình này.

Tác động của vụ sập cầu cũng lan rộng tới ngành than đá. Việc đóng cửa cảng dự kiến sẽ gây ra sự gián đoạn đáng kể trong hoạt động xuất khẩu than của Mỹ. Khoảng 23 triệu tấn than đã được vận chuyển từ cảng Baltimore trong năm ngoái, chiếm một phần đáng kể trong tổng lượng than vận chuyển bằng đường biển của Mỹ.

Alexis Ellender, nhà phân tích toàn cầu tại công ty nghiên cứu hàng hóa Kpler, cho biết khoảng 12 tàu chở than dự kiến sẽ rời cảng Baltimore trong tuần tới.

Ông lưu ý rằng việc này không gây ảnh hưởng lớn đến thị trường toàn cầu, nhưng với Mỹ, tác động sẽ là đáng kể. Các chuyến hàng than có thể được chuyển hướng đến các cảng khác, như Norfolk, Virginia.

Vụ sập cầu tại Baltimore đã làm cho các chuỗi cung ứng trở nên rối ren. Các công ty vận tải hàng hóa phải nhanh chóng tìm kiếm các phương tiện thay thế và các cảng khác ở Bờ Đông để nhận hàng chuyển hướng từ Baltimore.

Vụ việc này là một lời nhắc nhở về tính dễ bị tổn thương của chuỗi cung ứng vận chuyển sản phẩm tiêu dùng và hàng hóa trên toàn thế giới. Mức độ gián đoạn phụ thuộc vào việc mất bao lâu để mở lại các kênh vận chuyển vào cảng Baltimore. Các chuyên gia ước tính có thể mất vài tuần.

Jean-Paul Rodrigue, giáo sư khoa quản trị kinh doanh hàng hải tại Đại học Texas A&M-Galveston cho biết: “Các công ty vận tải biển rất nhanh nhẹn. Trong 2 đến 3 ngày, họ sẽ định tuyến lại.”

Vũ Hạo (Theo NYTimes)

FILI