8 DN chốt quyền trả cổ tức bằng tiền trong tháng 3, cao nhất 36%

Đường đua lợi nhuận ngành mía đường Việt Nam đang chứng kiến những diễn biến đầy màu sắc và đa dạng: Kẻ bứt phá với lợi nhuận kỷ lục, người hụt hơi khi ngược dòng giảm lãi.

Giá đường "nhảy múa"

Giá đường thế giới duy trì ở mức cao trong vài năm trở lại đây. Sau khi đạt đỉnh vào tháng 11/2023, giá đường hạ nhiệt trong năm 2024 do nguồn cung từ Brazil phục hồi nhờ thời tiết thuận lợi, El Nino suy yếu giúp sản lượng gia tăng. Đồng thời, sản lượng đường niên vụ 2023-2024 tại Thái Lan và Ấn Độ cũng khả quan hơn dự báo.

Tuy nhiên, từ tháng 10/2024, Ấn Độ - quốc gia sản xuất đường lớn thứ hai thế giới - cấm xuất khẩu vô thời hạn vì lo ngại an ninh lương thực, cộng thêm cháy rừng và hạn hán ảnh hưởng đến Brazil, khiến giá đường thế giới tăng trở lại từ tháng 9/2024. Đến đầu quý 4/2024, giá đường thế giới giảm về mức 18.2 cent/pound.

Tại Việt Nam, giá đường cũng có những biến động nhất định, tương đối đồng pha với giá đường thế giới. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp mía đường đã có những kết quả kinh doanh phân hóa rõ rệt, tạo nên một bức tranh lợi nhuận "đa vị".

"Đường" đua phân hóa: Người thắng lớn, kẻ hụt hơi

Năm tài chính của các doanh nghiệp mía đường kéo dài từ 1/7 năm trước đến 30/6 năm sau. Riêng Đường Quảng Ngãi (QNS) áp dụng từ 1/1 đến 31/12 cùng năm.

Năm 2024, Đường Quảng Ngãi đạt doanh thu thuần 10,243 tỷ đồng, tăng 2% so với năm 2023; nhưng lãi ròng tăng 9%, lên 2,377 tỷ đồng, nhờ tiết giảm chi phí quản lý. Đây là con số doanh thu và lợi nhuận cao kỷ lục của Công ty. QNS thực tế đã vượt 31% kế hoạch lợi nhuận cả năm sau 9 tháng và tỷ lệ được nới rộng lên 77% khi kết thúc quý 4.

Mảng sữa đậu nành với thương hiệu Vinasoy đóng góp lớn nhất vào doanh thu của QNS, đạt 4,173 tỷ đồng, với lãi gộp 1,568 tỷ đồng, biên lãi gộp 37.6%. Mảng đường xếp sau với 3,939 tỷ đồng doanh thu, lãi gộp 1,290 tỷ đồng, biên lãi gộp 32.7%.

Sang năm 2025, HĐQT QNS đặt kế hoạch doanh thu 10,000 tỷ đồng, lãi sau thuế 1,790 tỷ đồng, lần lượt giảm 2% và 25% so với năm trước. Kế hoạch thận trọng này đã trở thành truyền thống của Công ty.

"Ông lớn" TTC AgriS (SBT) trong nửa đầu niên độ 2024-2025 đạt doanh thu thuần 14,360 tỷ đồng, tăng 7% so với cùng kỳ. Biên lãi gộp cải thiện từ 10.5% lên 11.6%, giúp lãi ròng tăng 23%, lên 429 tỷ đồng, nhờ bối cảnh thị trường thuận lợi, nguồn cung hạn chế, giá đường neo cao.

Niên độ 2024-2025, TTC AgriS đặt kế hoạch thận trọng với doanh thu 26,168 tỷ đồng, lãi trước thuế 900 tỷ đồng, giảm 10% và 1% so với niên độ trước. Sau 6 tháng, Công ty thực hiện được 55% kế hoạch doanh thu và 59% mục tiêu lợi nhuận năm.

Mía đường Sơn La (SLS) báo lãi ròng quý 2 niên độ 2024-2025 tăng 50%, lên 105 tỷ đồng, nhờ doanh thu tăng 71%, lãi gộp tăng 79%. Tuy nhiên, do tăng trưởng âm ở quý đầu niên độ, lãi ròng 6 tháng giảm nhẹ còn 188 tỷ đồng; trong khi biên lãi gộp đạt 37.7%, cao nhất ngành.

Niên độ này, SLS đặt mục tiêu doanh thu 1,097 tỷ đồng và lãi trước thuế 150 tỷ đồng, lần lượt giảm 22% và 71% so với niên độ trước. Công ty đã vượt 25% kế hoạch lợi nhuận năm chỉ sau nửa niên độ.

Đường Kon Tum (KTS) cũng tăng trưởng ấn tượng trong quý 2 và nửa đầu niên độ 2024-2025. Doanh thu 6 tháng đạt 176 tỷ đồng, tăng 139%, nhờ lượng tồn kho từ vụ trước chuyển sang lớn. Lãi ròng đạt 19 tỷ đồng, cao nhất trong 8 năm qua, trong khi cùng kỳ lỗ 438 triệu đồng.

Lo ngại buôn lậu, gian lận thương mại, ban lãnh đạo KTS đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế 26.8 tỷ đồng (giảm 17%) cho niên độ 2024-2025, dù kỳ vọng doanh thu tăng 77%, lên trên 493 tỷ đồng. Nửa đầu niên độ, Công ty đã đạt 36% kế hoạch doanh thu và vượt 73% mục tiêu lợi nhuận.

Ngược lại, Mía đường Lam Sơn (LSS) lại có kết quả kinh doanh kém khả quan nhất trong nửa đầu niên độ 2024-2025, với lãi ròng giảm 31% so với cùng kỳ, xuống 39 tỷ đồng, riêng quý 2 giảm tới 58%. Nguyên nhân chính là giá vốn tăng, kéo giảm lãi gộp và biên lãi gộp xuống 10.4%. Lỗ từ hoạt động tài chính và chi phí bán hàng tăng mạnh cũng ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của LSS.

Niên độ 2023-2024, LSS đạt lãi trước thuế cao nhất trong 7 năm (gần 144 tỷ đồng) và tiếp tục kỳ vọng tăng trưởng cho niên độ 2024-2025 (145 tỷ đồng). Tuy nhiên, với kết quả hiện tại, LSS mới chỉ thực hiện được 32% mục tiêu lợi nhuận sau 1/2 chặng đường về đích.

"Đường ngọt" nào đang chờ đón năm 2025?

Dự báo triển vọng mía đường năm 2025, Chứng khoán Shinhan Việt Nam (SSV) nhận định giá đường sẽ tiếp tục neo cao, tạo động lực cho doanh nghiệp trong ngành. Chính sách áp thuế lên đường nhập khẩu cũng là yếu tố tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước.

Chứng khoán FPT (FTS) cũng đưa ra triển vọng tích cực, dự báo giá đường nội địa năm 2025 tăng 0.2% so với nền cao năm 2024, nhờ siết chặt kiểm soát đường nhập lậu và bảo vệ ngành đường nội địa. Trong khi đó, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định giá đường thế giới đi ngang, giá đường Việt Nam có thể giảm do nguồn cung đa dạng hơn.

Bên cạnh sự lạc quan về triển vọng tươi sáng, Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) đánh giá ngành mía đường Việt Nam vẫn đối mặt nhiều thách thức, đặc biệt là tình trạng buôn lậu và gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành.

Theo Chủ tịch VSSA Nguyễn Văn Lộc, đường nhập lậu không có lợi thế về chất lượng hay giá thành so với đường sản xuất trong nước. Tuy nhiên, các đối tượng kinh doanh đường nhập lậu đã sử dụng các biện pháp phá giá, đồng thời không tuân thủ các quy định của pháp luật và cam kết quốc tế. Về mặt chính sách, ông Lộc đánh giá chính sách hiện hành là tương đối tốt và đầy đủ. Hiệp hội Mía đường Việt Nam tin rằng có thể cạnh tranh sòng phẳng với điều kiện cạnh tranh công bằng và tuân thủ pháp luật.

Chia sẻ ở góc độ doanh nghiệp, ông Võ Thành Đàng - Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Đường Quảng Ngãi nhấn mạnh: Chính sự thiếu công bằng trong cạnh tranh đã đẩy ngành mía đường Việt Nam vào nhiều rủi ro.

Ông Đàng đề nghị Nhà nước có những giải pháp để lành mạnh hóa thị trường đường, mà theo ông, điều này đồng nghĩa với việc chống được hàng nhập lậu và gian lận thương mại. Việc này sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và người trồng mía hoạt động hiệu quả hơn.

"Đường nhập lậu quá nhiều sẽ gây lũng đoạn thị trường trong nước, khiến Nhà nước thất thu thuế và đẩy ngành sản xuất mía đường vào tình cảnh vô cùng khó khăn", ông Đàng phân tích.

Thế Mạnh

FILI - 12:00:00 20/02/2025

MỚI

Doanh nghiệp mía đường đua lợi nhuận: Đa vị

Đường đua lợi nhuận ngành mía đường Việt Nam đang chứng kiến những diễn biến đầy màu sắc và đa dạng: Kẻ bứt phá với lợi nhuận kỷ lục, người hụt hơi khi ngược dòng giảm lãi.

Kết quả kinh doanh phân hóa của các doanh nghiệp mía đường tạo nên một bức tranh lợi nhuận “đa vị”. Ảnh minh họa

Giá đường "nhảy múa"

Giá đường thế giới duy trì ở mức cao trong vài năm trở lại đây. Sau khi đạt đỉnh vào tháng 11/2023, giá đường hạ nhiệt trong năm 2024 do nguồn cung từ Brazil phục hồi nhờ thời tiết thuận lợi, El Nino suy yếu giúp sản lượng gia tăng. Đồng thời, sản lượng đường niên vụ 2023-2024 tại Thái Lan và Ấn Độ cũng khả quan hơn dự báo.

Tuy nhiên, từ tháng 10/2024, Ấn Độ - quốc gia sản xuất đường lớn thứ hai thế giới - cấm xuất khẩu vô thời hạn vì lo ngại an ninh lương thực, cộng thêm cháy rừng và hạn hán ảnh hưởng đến Brazil, khiến giá đường thế giới tăng trở lại từ tháng 9/2024. Đến đầu quý 4/2024, giá đường thế giới giảm về mức 18.2 cent/pound.

Ảnh: VCBS

Tại Việt Nam, giá đường cũng có những biến động nhất định, tương đối đồng pha với giá đường thế giới. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp mía đường đã có những kết quả kinh doanh phân hóa rõ rệt, tạo nên một bức tranh lợi nhuận "đa vị".

"Đường" đua phân hóa: Người thắng lớn, kẻ hụt hơi

Năm tài chính của các doanh nghiệp mía đường kéo dài từ 1/7 năm trước đến 30/6 năm sau. Riêng Đường Quảng Ngãi (QNS) áp dụng từ 1/1 đến 31/12 cùng năm.

Năm 2024, Đường Quảng Ngãi đạt doanh thu thuần 10,243 tỷ đồng, tăng 2% so với năm 2023; nhưng lãi ròng tăng 9%, lên 2,377 tỷ đồng, nhờ tiết giảm chi phí quản lý. Đây là con số doanh thu và lợi nhuận cao kỷ lục của Công ty. QNS thực tế đã vượt 31% kế hoạch lợi nhuận cả năm sau 9 tháng và tỷ lệ được nới rộng lên 77% khi kết thúc quý 4.

Mảng sữa đậu nành với thương hiệu Vinasoy đóng góp lớn nhất vào doanh thu của QNS, đạt 4,173 tỷ đồng, với lãi gộp 1,568 tỷ đồng, biên lãi gộp 37.6%. Mảng đường xếp sau với 3,939 tỷ đồng doanh thu, lãi gộp 1,290 tỷ đồng, biên lãi gộp 32.7%.

Sang năm 2025, HĐQT QNS đặt kế hoạch doanh thu 10,000 tỷ đồng, lãi sau thuế 1,790 tỷ đồng, lần lượt giảm 2% và 25% so với năm trước. Kế hoạch thận trọng này đã trở thành truyền thống của Công ty.

"Ông lớn" TTC AgriS (SBT) trong nửa đầu niên độ 2024-2025 đạt doanh thu thuần 14,360 tỷ đồng, tăng 7% so với cùng kỳ. Biên lãi gộp cải thiện từ 10.5% lên 11.6%, giúp lãi ròng tăng 23%, lên 429 tỷ đồng, nhờ bối cảnh thị trường thuận lợi, nguồn cung hạn chế, giá đường neo cao.

Niên độ 2024-2025, TTC AgriS đặt kế hoạch thận trọng với doanh thu 26,168 tỷ đồng, lãi trước thuế 900 tỷ đồng, giảm 10% và 1% so với niên độ trước. Sau 6 tháng, Công ty hoàn thành được 55% kế hoạch doanh thu và 59% mục tiêu lợi nhuận năm.

Mía đường Sơn La (SLS) báo lãi ròng quý 2 niên độ 2024-2025 tăng 50%, lên 105 tỷ đồng, nhờ doanh thu tăng 71%, lãi gộp tăng 79%. Tuy nhiên, do tăng trưởng âm ở quý đầu niên độ, lãi ròng 6 tháng giảm nhẹ còn 188 tỷ đồng; trong khi biên lãi gộp đạt 37.7%, cao nhất ngành.

Niên độ này, SLS đặt mục tiêu doanh thu 1,097 tỷ đồng và lãi trước thuế 150 tỷ đồng, lần lượt giảm 22% và 71% so với niên độ trước. Công ty đã vượt 25% kế hoạch lợi nhuận năm chỉ sau nửa niên độ.

Đường Kon Tum (KTS) cũng tăng trưởng ấn tượng trong quý 2 và nửa đầu niên độ 2024-2025. Doanh thu 6 tháng đạt 176 tỷ đồng, tăng 139%, nhờ lượng tồn kho từ vụ trước chuyển sang lớn. Lãi ròng đạt 19 tỷ đồng, cao nhất trong 8 năm qua, trong khi cùng kỳ lỗ 438 triệu đồng.

Lo ngại buôn lậu, gian lận thương mại, ban lãnh đạo KTS đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế 26.8 tỷ đồng (giảm 17%) cho niên độ 2024-2025, dù kỳ vọng doanh thu tăng 77%, lên trên 493 tỷ đồng. Nửa đầu niên độ, Công ty đã đạt 36% kế hoạch doanh thu và vượt 73% mục tiêu lợi nhuận.

Ngược lại, Mía đường Lam Sơn (LSS) lại có kết quả kinh doanh kém khả quan nhất trong nửa đầu niên độ 2024-2025, với lãi ròng giảm 31% so với cùng kỳ, xuống 39 tỷ đồng, riêng quý 2 giảm tới 58%. Nguyên nhân chính là giá vốn tăng, kéo giảm lãi gộp và biên lãi gộp xuống 10.4%. Lỗ từ hoạt động tài chính và chi phí bán hàng tăng mạnh cũng ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của LSS.

Niên độ 2023-2024, LSS đạt lãi trước thuế cao nhất trong 7 năm (gần 144 tỷ đồng) và tiếp tục kỳ vọng tăng trưởng cho niên độ 2024-2025 (145 tỷ đồng). Tuy nhiên, với kết quả hiện tại, LSS mới chỉ hoàn thành 32% mục tiêu lợi nhuận sau 1/2 chặng đường về đích.

"Đường ngọt" nào đang chờ đón năm 2025?

Dự báo triển vọng mía đường năm 2025, Chứng khoán Shinhan Việt Nam (SSV) nhận định giá đường sẽ tiếp tục neo cao, tạo động lực cho doanh nghiệp trong ngành. Chính sách áp thuế lên đường nhập khẩu cũng là yếu tố tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước.

Chứng khoán FPT (FTS) cũng đưa ra triển vọng tích cực, dự báo giá đường nội địa năm 2025 tăng 0.2% so với nền cao năm 2024, nhờ siết chặt kiểm soát đường nhập lậu và bảo vệ ngành đường nội địa. Trong khi đó, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định giá đường thế giới đi ngang, giá đường Việt Nam có thể giảm do nguồn cung đa dạng hơn.

Bên cạnh sự lạc quan về triển vọng tươi sáng, Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) đánh giá ngành mía đường Việt Nam vẫn đối mặt nhiều thách thức, đặc biệt là tình trạng buôn lậu và gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành.

Theo Chủ tịch VSSA Nguyễn Văn Lộc, đường nhập lậu không có lợi thế về chất lượng hay giá thành so với đường sản xuất trong nước. Tuy nhiên, các đối tượng kinh doanh đường nhập lậu đã sử dụng các biện pháp phá giá, đồng thời không tuân thủ các quy định của pháp luật và cam kết quốc tế. Về mặt chính sách, ông Lộc đánh giá chính sách hiện hành là tương đối tốt và đầy đủ. Hiệp hội Mía đường Việt Nam tin rằng có thể cạnh tranh sòng phẳng với điều kiện cạnh tranh công bằng và tuân thủ pháp luật.

Chia sẻ ở góc độ doanh nghiệp, ông Võ Thành Đàng - Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Đường Quảng Ngãi nhấn mạnh: Chính sự thiếu công bằng trong cạnh tranh đã đẩy ngành mía đường Việt Nam vào nhiều rủi ro.

Ông Đàng đề nghị Nhà nước có những giải pháp để lành mạnh hóa thị trường đường, mà theo ông, điều này đồng nghĩa với việc chống được hàng nhập lậu và gian lận thương mại. Việc này sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và người trồng mía hoạt động hiệu quả hơn.

"Đường nhập lậu quá nhiều sẽ gây lũng đoạn thị trường trong nước, khiến Nhà nước thất thu thuế và đẩy ngành sản xuất mía đường vào tình cảnh vô cùng khó khăn", ông Đàng phân tích.

MỚI

Brazil và Ấn Độ: Động lực chính đằng sau xu hướng giảm giá đường

Giá đường thô trên thị trường thế giới giảm mạnh trong bối cảnh có những dự đoán tích cực về nguồn cung toàn cầu vào năm 2025, đặc biệt từ các nhà sản xuất lớn như Ấn Độ và Brazil. Dưới đây là phân tích chi tiết:

1. TÁC ĐỘNG TỪ CHÍNH SÁCH XUẤT KHẨU CỦA ẤN ĐỘ

Khả năng xuất khẩu tăng từ Ấn Độ:

Chính phủ Ấn Độ đang cân nhắc cho phép xuất khẩu tới 2 triệu tấn đường thô vào đầu năm 2024. Điều này có thể làm giảm lo ngại về nguồn cung thiếu hụt trong ngắn hạn.

Theo StoneX, các nhà sản xuất tại Ấn Độ đã đề xuất mạnh mẽ với chính phủ để mở rộng xuất khẩu, dựa trên dự báo mùa vụ khả quan.

Dự báo ảnh hưởng:

Nếu xuất khẩu được thông qua, lượng đường từ Ấn Độ sẽ gia tăng đáng kể nguồn cung toàn cầu, đẩy giá tiếp tục giảm khi thị trường điều chỉnh theo kỳ vọng.

2. THỜI TIẾT THUẬN LỢI TẠI BRAZIL

Điều kiện thời tiết lý tưởng:

Các khu vực trồng mía chủ chốt tại Brazil như trung tâm và đông nam đang nhận được lượng mưa đều đặn. Đây là yếu tố quan trọng giúp cây mía phát triển tốt, hỗ trợ cho mùa thu hoạch sắp tới vào tháng 4/2024.

Dự báo dài hạn:

Khí tượng học cho thấy những cơn mưa có lợi sẽ kéo dài ít nhất đến hết tháng 1, củng cố sản lượng và chất lượng mía. Điều này làm tăng kỳ vọng rằng Brazil, quốc gia xuất khẩu đường lớn nhất thế giới, sẽ có một vụ mùa bội thu.

3. TÁC ĐỘNG TÂM LÝ VÀ XU HƯỚNG GIAO DỊCH

Phản ứng của nhà đầu tư:

Giá hợp đồng tương lai đường thô đã giảm tới 1,9% tại New York, mức thấp nhất kể từ tháng 9, do áp lực từ các kỳ vọng lạc quan về nguồn cung. Các quỹ đầu tư và nhà giao dịch đang điều chỉnh vị thế của mình để tránh rủi ro từ việc giá tiếp tục giảm.

Áp lực từ dự báo dài hạn:

Thị trường hiện nay không chỉ phản ánh nguồn cung hiện tại mà còn tập trung vào triển vọng dài hạn. Nếu nguồn cung dồi dào từ Brazil và Ấn Độ kết hợp, thị trường có thể tiếp tục chịu áp lực giảm giá.

4. NHẬN ĐỊNH VÀ CHIẾN LƯỢC GIAO DỊCH

Nhận định:

Thị trường đường đang bị chi phối bởi thông tin về chính sách và thời tiết, đặc biệt từ Ấn Độ và Brazil. Trong ngắn hạn, xu hướng giảm giá có thể duy trì nếu xuất khẩu Ấn Độ được chính thức thông qua và thời tiết Brazil tiếp tục thuận lợi.

Chiến lược giao dịch:

Ngắn hạn: Nhà đầu tư nên cân nhắc các vị thế bán (short) khi giá vẫn nằm trong xu hướng giảm.

Dài hạn: Đánh giá lại các yếu tố cung-cầu, đặc biệt vào quý 1/2024, khi chính sách xuất khẩu và tình hình thời tiết rõ ràng hơn. Việc tìm cơ hội mua (long) có thể hợp lý nếu giá chạm ngưỡng hỗ trợ mạnh hoặc có tín hiệu suy yếu từ nguồn cung thực tế.

KẾT LUẬN

Giá đường giảm mạnh hiện tại phản ánh kỳ vọng lạc quan về nguồn cung toàn cầu. Các yếu tố từ chính sách xuất khẩu của Ấn Độ và điều kiện thời tiết thuận lợi tại Brazil sẽ tiếp tục là động lực chính định hình xu hướng thị trường trong thời gian tới. Nhà đầu tư cần theo dõi sát các diễn biến mới để điều chỉnh chiến lược kịp thời.

Đây là ý kiến của PGS.TS Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải, Trường Đại học Việt Đức​, về mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) - một nội dung mà TPHCM được vận dụng theo cơ chế đặc thù.

Theo PGS.TS Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải, Trường Đại học Việt Đức, có thể triển khai ngay mô hình TOD tại 3 nhà ga của tuyến Metro số 1 (sẽ được vận hành vào cuối năm nay).

Ông Tuấn nêu rõ, để phát triển hệ thống đường sắt đô thị theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, TPHCM sẽ tốn nhiều thời gian. Thay vì chỉ ngồi họp và bàn bạc trên giấy tờ, Thành phố nên chọn một tuyến đường sắt đô thị để làm cụ thể mô hình TOD. Trong khi làm thực tế, sẽ có những va chạm, vấn đề nổi lên để Thành phố giải quyết và rút kinh nghiệm.

Tuyến Metro số 1 có 3 nhà ga có tiềm năng rất lớn có thể phát triển TOD và TPHCM cần phải nghiên cứu, thiết kế, đấu thầu ngay từ bây giờ. Đó là ga Phước Long để kết hợp với khu vực Trường Thọ; ga Rạch Chiếc kết hợp với Khu phức hợp thể thao Rạch Chiếc và tái phát triển khu vực phía bắc và ga Suối Tiên để kết hợp với Bến xe miền Đông mới, giúp cho bến xe này không còn "hiu quạnh" và phát triển giao thông khu vực cửa ngõ Thành phố.

"Với 3 nhà ga này, Sở Quy hoạch-Kiến trúc, Sở Giao thông vận tải và Sở Tài nguyên và Môi trường có thể phối hợp để triển khai luôn quy hoạch chi tiết, tổ chức đấu thầu. Theo tôi tính toán thì giá trị tạo ra có thể lên tới cả tỷ USD để làm vốn mồi cho các tuyến đường sắt đô thị khác", ông Tuấn nói.

Đồng quan điểm, TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn cũng cho rằng cần mạnh dạn áp dụng TOD cho tuyến Metro số 1. Qua thực hiện, Thành phố sẽ có kinh nghiệm và áp dụng cho các tuyến còn lại, rút ngắn thời gian và đạt hiệu quả cao hơn.

Ngoài ra, ông Sơn cho rằng quan trọng nhất là cần phải đổi mới rất nhiều nền tảng pháp lý, luật pháp từ đấu giá, thu hồi đất, kinh tế thị trường… Thành phố cần nhìn thấy trước là khi triển khai sẽ vướng gì về mặt luật pháp, pháp lý để kiến nghị với Trung ương. Không nên để tình trạng làm tới đó rồi thấy vướng và biện minh rằng luật không cho phép và ngồi chờ, ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Đề cập đến vấn đề đền bù khi làm TOD, PGS.TS Võ Trí Hảo, trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng để làm được đề án này thì sự đồng thuận của người dân trong thu hồi đất là rất quan trọng.

"Nếu chúng ta chỉ trả bằng tiền, lãi suất thì chưa chắc người dân thỏa mãn do lạm phát, trượt giá. Để được sự đồng thuận của người dân, chúng ta phải trả dưới dạng lợi ích khi bất động sản ở khu vực đó lên giá", ông Hảo cho biết.

PGS.TS Vũ Anh Tuấn cũng đồng ý không đền bù bằng tiền như hiện tại mà bằng các hình thức "cổ phần hóa" để nếu giá trị khu đất đó tăng cao thì người dân vẫn được hưởng lợi. Số tiền thu được từ phát triển TOD có thể đưa vào một quỹ chung, chỉ dùng để phát triển các tuyến đường sắt đô thị.

Tùng Phong

FILI

MỚI

Ưu - nhược của quy định chỉ tiêu dân số với chung cư ở Hà Nội

UBND TP Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 34 quy định phương pháp xác định chỉ tiêu dân số với nhà chung cư, nhà chung cư hỗn hợp và một số công trình có lưu trú khác. Theo đó trong giai đoạn lập quy hoạch chi tiết, quy hoạch tổng mặt bằng, phương án kiến trúc công trình, dân số nhà chung cư, nhà chung cư hỗn hợp làm nhà ở thương mại được xác định theo chỉ tiêu 3,6 người/căn hộ, hoặc xác định theo cơ cấu phòng ở và diện tích sử dụng căn hộ tương ứng.

Hà Nội áp chỉ tiêu dân số với chung cư sẽ giúp quản lý đô thị, tạo môi trường sống cho cư dân tốt hơn, song có thể đẩy giá căn hộ lên cao, theo một số chuyên gia.

Với căn hộ một phòng ở của chung cư thương mại, diện tích sử dụng 25-45 m2 tính một người; căn hộ 2 phòng ở, diện tích sử dụng trên 45-70 m2 tính 2 người; căn hộ trên 70-100 m2 tính 3 người. Căn hộ từ 3 phòng trở lên, diện tích trên 100-125 m2 tính 4 người; từ 125 m2 trở lên tính 5 người ở.

Với nhà ở xã hội, căn hộ một phòng ở, diện tích sử dụng 25-45 m2 tính một người; căn hộ 2-3 phòng, trên 40-55 m2 tính 2 người; trên 55-70 m2 tính 3 người; trên 70-77 m2 tính 4 người ở.

Quản lý đô thị, tạo môi trường sống tốt hơn

Lãnh đạo Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội cho biết Quyết định 34 được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn thiết kế nhà cao tầng của Bộ Xây dựng, điều tra dân số năm 2019 và dân số những năm gần đây của thành phố (hơn 8,5 triệu). Mục tiêu là kiểm soát dân số theo chỉ tiêu đã được xác định; thống nhất toàn bộ quy trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng, dự án đầu tư xây dựng.

Về mặt quản lý nhà nước, văn bản này giúp các khu vực đô thị cân đối được hạ tầng kỹ thuật, đường sá, giao thông, hạ tầng xã hội như trường học, bệnh viện, giúp quản lý đô thị tốt hơn, tránh quá tải. "Đây là phương pháp linh hoạt tính dân số cân đối với hạ tầng, tạo điều kiện cho chủ đầu tư khi xây dựng dự án. Quy định này không cấm người dân ở quá chỉ tiêu trong căn hộ", lãnh đạo Sở nói.

KTS Ngô Trung Hải, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá Quyết định 34 là cơ sở để thành phố phê duyệt các đồ án quy hoạch khu đô thị theo đúng định hướng, tạo môi trường sống tốt hơn cho cư dân khu đô thị, xóa tình trạng nhà đầu tư nhồi nhét nhiều nhà cao tầng như một số khu hiện nay.

Với thực trạng nhiều khu đô thị ở Hà Nội có nhiều chung cư, mật độ dân số lớn gây quá tải hạ tầng, ông Hải đề xuất đưa mật độ cư trú (số người trên diện tích đất ở) vào các chỉ tiêu quy hoạch nhà ở đô thị. Ví dụ tòa nhà dưới 25 tầng chỉ nên có 500-700 người sinh sống để có chất lượng sống bền vững.

Chỉ tiêu chưa sát thực tế có thể gây quá tải hạ tầng

Từ góc độ của nhà đầu tư bất động sản, ông Nguyễn Văn Long, lãnh đạo một doanh nghiệp, cho rằng chỉ tiêu số người trong căn hộ theo Quyết định 34 chưa phù hợp với đặc điểm gia đình Việt Nam. Căn hộ 2 phòng ngủ diện tích 45-70 m2 thường có vợ chồng và 1-2 con sinh sống, song quy định của Hà Nội chỉ tính 2 người. Chỉ tiêu không sát thực tế có thể gây quá tải hạ tầng cho khu đô thị, cư dân thiếu chỗ để xe, trẻ không đủ chỗ học, điện, nước không được đảm bảo...

Theo ông Long, quy định chỉ tiêu dân số giúp các đơn vị lập quy hoạch cân đối hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, song thực tế mật độ dân cư tại mỗi khu chung cư sẽ không giảm vì người dân vẫn sinh sống theo nhu cầu của mình. Do đó đơn vị lập quy hoạch cần áp dụng chỉ tiêu cận trên để tính toán xây dựng hạ tầng, ví dụ tính dân số trong một khu đô thị khoảng 1000-1.500 người thì cần quy hoạch hạ tầng đáp ứng cho 1.500 người để không bị quá tải sau này.

TS Nguyễn Văn Đính, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cũng cho rằng số người ở thực tế trong mỗi căn hộ thường cao hơn chỉ tiêu cơ quan quy hoạch lập ra, nguy cơ gây quá tải hạ tầng như đường sá, trường học... Vì thế, thành phố phải tính toán tỷ lệ tăng dân số để nâng chất lượng hạ tầng, đảm bảo dân số tăng lên thì hạ tầng đáp ứng.

Ngoài ra, theo ông Đính, Hà Nội đặt chỉ tiêu diện tích sống cao thì chủ đầu tư phải xây căn hộ rộng, đẩy giá thành lên cao, nhất là ở nội đô nơi có quỹ đất hạn chế. Trong bối cảnh giá căn hộ đang cao, việc này sẽ khiến một bộ phận lớn dân cư đô thị không đủ khả năng mua được nhà.

Việc Hà Nội đặt chỉ tiêu căn hộ tối thiểu 25 m2 cho một người thì các căn hộ nhỏ dưới 25 m2 sẽ không được xây dựng. Ông Đính cho rằng cần phân chia linh hoạt theo nhu cầu người dân trong các dự án. Tại Thái Lan, Singapore có những căn hộ chỉ 15-23 m2 dành cho người độc thân, không có bếp, có khu sinh hoạt, giải trí chung trong tòa nhà. Việt Nam có thể phát triển những dạng căn hộ này phục vụ người độc thân. Những căn hộ nhà xã hội nên tăng chỉ tiêu số người, hoặc có diện tích nhỏ hơn quy định hiện nay để vừa túi tiền với nhóm thu nhập thấp.

Đoàn Loan

Dù được hưởng lợi từ diễn biến tăng của giá đường, xét 6 tháng đầu niên độ tài chính 2023 - 2024 (từ ngày 1/7 - 31/12/2023) bức tranh kinh doanh ngành mía đường khá phân hóa. Có đơn vị lãi gấp nhiều lần nhưng cũng có doanh nghiệp ngậm ngùi thua lỗ.

“Vị ngọt” chưa vẹn tròn

Theo CTCK FPT (FPTS), giá đường thế giới tiếp tục xu hướng tăng kéo dài từ năm 2020 và đạt đỉnh 12 năm vào đầu tháng 11/2023, do lo ngại nguồn cung đường toàn cầu thắt chặt bởi hiện tượng El Nino. Giá đường Việt Nam cũng tăng 10.6% so với cùng kỳ trong năm 2023, theo xu hướng của đường thế giới, do hiện nay 60% nguồn cung đường trong nước được nhập khẩu.

Tuy nhiên, từ cuối tháng 11/2023, giá đường thế giới quay đầu giảm do triển vọng nguồn cung tích cực hơn, đặc biệt là Brazil có khả năng bù lấp khoảng trống từ các nước châu Á. Trong nước, giá đường cũng điều chỉnh giảm nhưng mức độ giảm thấp hơn so với giá đường thế giới, do lượng tồn kho của hầu hết doanh nghiệp xuống thấp.

Nhìn chung, việc giá đường tăng cao trở lại thời gian qua cũng đã giúp phần nào doanh nghiệp đường Việt Nam cải thiện hoạt động kinh doanh, nhưng không phải ai cũng nếm vị ngọt.

Niên độ tài chính từ 1/1 - 30/12, Đường Quảng Ngãi có một năm 2023 khởi sắc, doanh thu và lợi nhuận ròng đều ở mức cao kỷ lục trong 20 năm hoạt động, đạt lần lượt hơn 10 ngàn tỷ đồng và gần 2.2 ngàn tỷ đồng, tăng 21% và 70% so với năm trước.

Mảng đường dẫn dắt tăng trưởng của QNS khi doanh thu tăng 105%, lên trên 4 ngàn tỷ đồng (bình quân thu hơn 11 tỷ đồng/ngày), trong khi mảng sữa đậu nành giảm 7%. Biên lãi gộp mảng đường nới rộng lên 30% từ mức 19% của năm 2022, hỗ trợ tích cực cho biên lãi gộp toàn Công ty tăng 3 điểm %, lên 33%.

Ngược lại, niên độ tài chính của nhiều doanh nghiệp mía đường bắt đầu từ 1/7 và kết thúc vào 30/06 năm sau. Cái tên nổi bật nhất là Thành Thành Công - Biên Hòa (TTC AgriS, HOSE: SBT) - doanh nghiệp dẫn đầu ngành đường Việt Nam (chiếm 46% thị phần).

Trong 6 tháng đầu niên độ 2023 - 2024 (từ ngày 01/07 - 31/12/2023), hoạt động bán đường của SBT tiếp tục là cấu phần quan trọng nhất, chiếm lần lượt hơn 94% tổng doanh thu và gần 97% lãi gộp; biên lãi gộp mảng này tăng 1 điểm %, lên 11%; lãi ròng tăng 5%, lên 337 tỷ đồng, do áp lực chi phí tài chính, chủ yếu chi phí lãi vay tăng cao.

Là doanh nghiệp đường lâu năm, Mía đường Lam Sơn sở hữu thương hiệu LASUCO và tệp khách hàng công nghiệp lớn, gây ấn tượng với tăng trưởng lợi nhuận ròng gấp 7.5 lần cùng kỳ, đạt 58 tỷ đồng. Thành quả này của Công ty vượt xa kết quả lợi nhuận cả 6 niên độ gần nhất (kể từ niên độ 2017 - 2018).

Nhờ tỷ lệ trữ đường và công suất hoạt động cao hơn so với các công ty cùng ngành, Mía Đường Sơn La có biên lãi gộp mảng đường vượt trội, đạt 32% trong 6 tháng đầu niên độ 2023 - 2024 (trung bình các công ty mía đường khác đạt 12%), nhưng thấp hơn mức 34% của cùng kỳ niên độ trước. Lãi ròng gần như đi ngang, đạt 189 tỷ đồng.

Đáng chú ý, SLS là doanh nghiệp đường duy nhất trên sàn được được hưởng thuế ưu đãi doanh nghiệp, do đó lợi nhuận trước thuế các năm qua đúng bằng lãi ròng.

Với diện tích trồng mía và quy mô sản xuất nhỏ, Đường Kon Tum là doanh nghiệp duy nhất nhóm lỗ 438 triệu đồng, trong khi cùng kỳ lãi 2 tỷ đồng, chủ yếu do sản lượng đường tiêu thụ giảm, dẫn đến doanh thu mảng đường giảm 39%, xuống 60 tỷ đồng.

Người về đích sớm, người vẫn chạy đua

Chỉ vừa kết thúc 2 quý đầu niên độ 2023 - 2024, SLS đã vượt 38% kế hoạch lợi nhuận năm, trong khi mới thực hiện được 59% chỉ tiêu doanh thu. Dễ hiểu, bởi nhiều năm qua, SLS thường đặt kế hoạch kinh doanh rất thấp và luôn thực hiện vượt chỉ tiêu đề ra.

SBT và LSS là hai đơn vị đã hoàn thành được hơn 50% mục tiêu lợi nhuận. Mục tiêu 29 tỷ đồng lợi nhuận sẽ càng khó khăn hơn đối với KTS khi Công ty chưa thể có lãi sau nửa đầu niên độ 2023 - 2024.

Ngôi sao sáng nhất nhóm thuộc về QNS, vượt 19% chỉ tiêu doanh thu và bỏ xa tới 104% mục tiêu lãi trước thuế đề ra cho năm 2023.

Nặng gánh trả lãi vay

Không chỉ nhóm quen sử dụng đòn bẩy như bất động sản và xây dựng, nhiều doanh nghiệp mía đường trên sàn cũng phải gánh khoản chi phí lãi vay lớn, khiến lợi nhuận bị ăn mòn.

Cụ thể, SBT có tổng nợ vay trên 14 ngàn tỷ đồng tại ngày 31/12/2023, tăng hơn 2.3 ngàn tỷ đồng (tương ứng tăng 20%) so với đầu niên độ (01/07). Với diễn biến lãi suất tăng cao thời gian qua, chi phí lãi vay nửa đầu niên độ 2023 - 2024 của anh cả ngành đường là 884 tỷ đồng, tăng 57% và chiếm hơn 61% lợi nhuận gộp.

Trong quý 1/2024, SBT đã hoàn tất phát hành lô trái phiếu SBTB2326002, với giá trị 500 tỷ đồng, lãi suất 10.5%/năm, nhằm mục đích đầu tư nguyên vật liệu phục vụ sản xuất - kinh doanh. Trái phiếu có kỳ hạn 36 tháng, phát hành ngày 30/11 và hoàn tất ngày 05/12/2023.

Vào ngày 22/02, Công ty tiếp tục hoàn tất phát hành lô trái phiếu SBTH2427001, với giá trị 500 tỷ đồng, kỳ hạn 3 năm, phát hành vào ngày 29/01/2024; lãi suất 11%/năm.

Chi phí lãi vay năm 2023 của QNS tăng tới 64% so với đầu năm, đạt 136 tỷ đồng; do nợ vay ngắn hạn tăng 27%, lên trên 2.4 ngàn tỷ đồng. Công ty không phát sinh nợ vay dài hạn.

Quán quân về tăng chi phí lãi vay thuộc về LSS, ở mức 108%, lên 20 tỷ đồng trong 6 tháng đầu niên độ. Ngược lại, chỉ có SLS thoát gần như toàn bộ chi phí lãi vay, từ 14 tỷ đồng xuống còn 2 tỷ đồng.

Giá đường sẽ vẫn ở mức cao?

Theo World Bank, giá đường thế giới dự kiến giảm 5.7% so với cùng kỳ, trong niên vụ 2023 - 2024. Sau đó, giá đường có thể tiếp tục giảm đáng kể trong niên vụ 2024 - 2025 (từ nửa cuối 2024 đến nửa đầu 2025) nhờ nguồn cung từ Ấn Độ và Thái Lan phục hồi khi hiện tượng thời tiết El Nino dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 4/2024.

Đây là cơ sở để CTCK VNDirect cho rằng, triển vọng nguồn cung cải thiện vào năm 2024 sẽ hạn chế đà tăng của giá đường thế giới; đồng thời dự báo giá đường nội địa sẽ ổn định trong nửa đầu 2024 nhờ đa số doanh nghiệp đường nội địa không còn nhiều hàng tồn kho.

Nguyên nhân từ việc hầu hết sản lượng đường từ niên vụ 2022 - 2023 đã được tiêu thụ và các nhà máy đường bắt đầu mùa vụ ép mía trong quý 1/2024. Sản lượng đường tiêu thụ trong nước dự kiến tăng 3.7% so với cùng kỳ trong niên vụ 2023 - 2024, theo USDA.

Tại ngày 31/12/2023, có 3/5 doanh nghiệp mía đường ghi nhận hàng tồn kho giảm mạnh 2 con số so với đầu niên độ 2023 - 2024, gồm SLS (-46%), SBT (-23%), LSS (-16%).

Về dài hạn, VNDirect cho rằng giá đường trong nước sẽ điều chỉnh giảm theo giá đường thế giới, nhưng vẫn cao hơn so với mức giá trung bình trong 2019 - 2021.

CTCK Phú Hưng (PHS) nhận định, giá đường trong nước khó bật tăng mạnh trở lại và có thể giảm nhẹ theo biến động của giá đường thế giới trong năm 2024. Theo lãnh đạo một doanh nghiệp ngành, giá đường sẽ duy trì ở mức cao trong nửa đầu năm 2024.

Cổ phiếu đường có “ngọt”?

Trên thị trường chứng khoán, diễn biến giá cổ phiếu mía đường thường có xu hướng tương quan với xu hướng giá đường thế giới. Biến động giá đường thế giới không chỉ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp này mà còn có thể ảnh hưởng đến diễn biến cổ phiếu.

Bất chấp việc giá đường thế giới bước vào xu hướng giảm từ giữa tháng 11/2023, tính chung cả năm, các mã cổ phiếu mía đường đều đã tăng điểm. Trong đó, 4 mã có mức tăng cao hơn mức tăng trung bình của VN-Index, bao gồm KTS (+282%), LSS (+75%), QNS (+38%), SLS (+31%), duy chỉ có SBT tăng nhẹ (+7%). 

Thế Mạnh

FILI